فيلمنامههاي ساخته نشدهاش جهاني است غيرقابل توصيف
عاشقانه با او كار كردم
اصغر رفيعيجم
معتقدم به هيچ روي نميتوانيم از اهميت بيضايي بگوييم و اين كارگردان در وصف و واژههاي ما نميگنجد، بارها گفتهام باز ميگويم، دانش و آگاهي او حكم دانشگاهي را داشت كه ما به سادگي آن را از دست داديم. متاثرم و متاسفم كه ايشان از ايران رفتند و اي كاش تلاش ميكردند تا او در كنارمان بماند و ساليان سال برايمان فيلم بسازد و بنويسد و اثر خلق كند. براي اينكه نوع و نحوه فيلم ساختن او با ديگر فيلمهايي كه امروز در سينماي ايران ساخته ميشود، فرق دارد و اصلا قابل قياس نيست. فيلمهايي كه ما امروز در سينماي ايران ميبينيم بسيار نازل و سطحي است كه شعور مخاطب را هدف قرار دادهاند و تعدادي افراد هم هستند كه پشت سر هم فيلم و سريال ميسازند و مدام از اين پروژه به پروژه ديگر كار ميكنند ولي متاسفانه انسانهاي بينظيري همچون بهرام بيضايي كه در راس و قله فيلمسازي و سينماي اين كشور هستند، نميتوانند كار كنند. دانشي كه بهرام بيضايي از سينما دارد و آن شناختي كه از ساختار فيلم دارد، شگفتانگيز و منحصر بهفرد است. او نه تنها در بحث كارگرداني كه تكنيك را خوب ميشناسد. از تدوين و مقوله نگارش فيلمنامه و نمايشنامه گرفته تا موسيقي، تصوير و ميزانسن نه تنها به تمام اجزا و عناصر فيلم آشناست كه آن را خوب تجزيه و تحليل ميكند. شخصيتهاي داستانش هنوز به فيلم تبديل نشده، دنياي استثنايي دارند. واو به واو ديالوگهايش در فيلم معنا و مفهوم خاصي دارد. فيلمنامههاي بيضايي را فقط خودش بايد بسازد شايد ديگران تلاش كنند و بتوانند قصههاي او را به تصوير نزديك كنند اما تنها به 20 درصد از ذهنيت و انديشه بيضايي نزديك ميشوند. فقط خودش است كه ميتواند كاراكترهاي فيلمنامههايش را پردازش و تجزيه و تحليل كند. واقعا ميگويم با رفتن او ما از داشتن آدمي خردمند و آگاه محروم شديم. اي كاش در ميان ما بود و فيلم ميساخت تا علاقهمندان سينما از اطلاعات و دانش او بهره ببرند. نزديك به 10 سناريو با او قرارداد بستم تا شروع فيلمبرداري پيش رفتيم اما به مرحله فيلمبرداري نرسيده متوقف شد(چه كسي رييس را كشت، لبه پرتگاه، مقصد، اشغال و...) فيلمنامههاي ساخته نشدهاش جهاني بود غيرقابل توصيف و متفاوت. سالها با تفكر و انديشه او زندگي كردم. هر روز كه سر صحنه ميآمد، عاشقانه با او كار ميكردم نه فقط كار كه دركش ميكردم و تمام تلاشم اين بود به آنچه در ذهن دارد برسد و خودش هم ميدانست كه چقدر به او علاقهمندم. مرد محترم و فرهيختهاي كه هم با اخلاق بود و هم خوش قلب، هم فهميده بود و هم به تمام معنا مودب. آرزو ميكنم هر كجا هستند، سلامت باشند.