گزارش يك بيانيه منتشر نشده
مهرداد احمدي شيخاني
پس از آنكه دو هفته پيش، مسوولان موزه هنرهاي معاصر تهران از نشانه جديد موزه رونمايي كردند و خبر از ساخت هويت بصري مبتني بر آن دادند و طراح نشانه جديد نيز در اين رونمايي از دلايل كنار گذاشتن نشانه پيشين گفت شاهد بازتابهاي گستردهاي در رسانههاي واقعي و مجازي بوديم كه طيف گستردهاي از سخنان تند تا استدلالهاي نرم در رد اين كار را در بر ميگرفت. البته در اين بين حمايتهايي نيز از طراح اثر و نه از مسوولان موزه ديديم كه در مقابل آن طيف وسيع معترضان، چندان به چشم نيامد به خصوص كه در بين معترضان، صاحبناماني معتبر كه از مفاخر فرهنگي كشور محسوب ميشوند، ديده ميشدند كه نميتوان به سادگي از نظراتشان گذشت. پس از آن بود كه شنيده شد مسوولان امر گفتهاند، نشانه موزه تغيير نكرده در حالي كه در همان رونمايي هم، نشانه جديد را به ديد همگان رسانده بودند و طراح نيز به صراحت از دلايل كنار گذاشتن نشانه قبلي و ساخت و ارائه نشانه جديد گفته بود. در هر صورت بهرغم گفتن از اينكه نشانه موزه تغييري نكرده، هنوز بعد از گذشت حدود دو هفته، هيچ اعلام رسمي مبني بر اينكه نشانه رونمايي شده را پس گرفته و نشانه قبلي همچنان نشانه موزه است، منتشر نشده است. در پيامد اين ماجرا، انجمنهاي هنرهاي تجسمي تصميم گرفتند كه در اين مورد بيانيهاي منتشر كنند و از آنجا كه بروز و ظهور اين اتفاق در حوزه گرافيك رخ داده بود، در پايان دو هفته قبل، پيشنويس بيانيهاي از طرف انجمن صنفي طراحان گرافيك ايران آماده و در اولين روز هفته گذشته در اختيار ساير انجمنها قرار گرفت تا نظرات و پيشنهادهايشان را در مورد آن ارايه كنند. همان روز شنبه، انجمنها پيشنهادهاي اصلاحي خود را عرضه كردند و قرار شد كه فرداي آن روز، يعني روز يكشنبه، براي نهايي شدن متن بيانيه، جلسهاي حضوري در محل انجمن مجسمهسازان برگزار شود تا در حضور نمايندگان داراي اختيار انجمنهاي تجسمي، متن بيانيه نهايي شود. در جلسه عصر يكشنبه، نمايندگان 5 انجمن تجسمي گرد هم آمدند و دو انجمن ديگر ضمن پوزش از عدم حضور، اعلام كردند كه پيشاپيش با آنچه بر آن توافق شود همراهند. حاصل جلسه يكشنبه، تهيه يك متن نهايي بود كه با اعمال همه نظرات به توافق رسيده، نگراني انجمنها را از روند ناديده گرفتن نظرات تخصصي در موضوعات ملي در حوزه هنرهاي تجسمي را بازتاب ميداد و براي امضاي انجمنهاي هفتگانه تجسمي در اختيار آنان قرار گرفت. متن نهايي شده از سوي 6 انجمن تجسمي تاييد و انتظار براي امضاي انجمن هفتم از صبح دوشنبه آغاز شد. انجمن هفتم كه يكي از حاضرين در جلسه يكشنبه بود و در حضور نماينده آنان، متن نهايي شده بود تا سهشنبه شب از امضاي بيانيه خودداري كرد و پس از پيگيري مستمر نمايندگان ديگر انجمنها، با تغييراتي در ماهيت بيانيه بازگشت كه آن را از هشدار به مسوولان امر براي ناديده گرفتن نظر تخصصي انجمنهاي تجسمي، تبديل به اعتراض به لحن هنرمنداني ميكرد كه به كار ارائه شده و ناديده گرفته شدن هويت ايراني نشانه قبلي و تناسب آن با ماهيت ساختار معماري موزه معترض بودند، تبديل ميكرد. در اينجا بود كه بحث جديدي بين نمايندگان انجمنهاي تجسمي شروع شد كه اگر قرار است ماهيت بيانيه تغيير كند بايد از نو در مورد مفاد آن بحث شود. لذا دو پيشنهاد مطرح شد، يك) جلب نظر انجمن هفتم براي پيوستن به 6 انجمن ديگر، دو) صدور بيانيه با همان 6 امضا. كار اما بالا گرفت و تا ظهر چهارشنبه، دو انجمن ديگر هم امضاي خود را پس گرفتند. اينگونه بود كه انجمنهاي باقيمانده به اين نتيجه رسيدند كه از خير صدور بيانيه مشترك بگذرند و براي اطلاع عموم و بهخصوص جامعه هنرمندان تجسمي در يادداشتي، آنچه به عدم صدور بيانيه منجر شد را به جاي بيانيه منتشر كنند كه وظيفه نوشتن آن بر عهده من قرار گرفت.
در هر صورت تلاش يك هفتهاي براي رسيدن به توافق براي انتشار يك متن هر چند بسيار آرام و محترمانه، اينگونه بيسرانجام ماند و به دلايلي كه جاي گفتنش در اين يادداشت نيست، در رفتاري كه شايد معناي دفعالوقت داشت، آنچه ماند فقط همين گزارش به افكار عمومي از عدم اعلام رسمي بر جاي ماندن نشانه پيشين از سوي مسوولان موزه هنرهاي معاصر تهران و شرحي از عدم توافق بر سر انتشار يك بيانيه مشترك است تا شايد جامعه هنري كشور از بخشي از ماجرا مطلع شوند.