استقلال بدون مراوده خارجي نشدني است

علي لاريجاني سال‌هاست كه راس مناسبات قدرت است؛ ۱۲ سال رياست مجلس را برعهده داشت، پيش از آن دبير شوراي عالي امنيت ملي بود، مدتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و حدود ۱۱ سال رييس سازمان صداوسيما. او سياستمداري است محافظه‌كار كه اين سال‌هاي اخير، تا حدودي از مشي اصولگرايي خود فاصله گرفته و بيشتر در قامت سياستمداري ميانه‌رو و معتدل ظاهر مي‌شود. در بسياري موارد كنار حسن روحاني ايستاد و همين سبب شد مورد انتقاد اصولگرايان قرار گيرد و مشي اعتدالي‌‌اش چنان است كه برخي از احتمال ائتلافش با اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ سخن مي‌گويند. موضوعي كه اگرچه از سوي اصلاح‌طلبان به ‌دليل آنچه ناكام ماندن پروژه حمايت از روحاني مي‌دانند، رد شده اما هنوز تا روز برگزاري انتخابات دور سيزدهم رياست‌جمهوري زمان باقي است و اين مدت سيب سياست هزار چرخ خواهد خورد. لاريجاني پس از اينكه از شركت در انتخابات دور يازدهم مجلس خودداري كرد، صرفا به عنوان عضوي از مجمع تشخيص مصلحت نظام در عرصه سياست حاضر بود و البته چندي بعد اعلام شد كه به ‌نمايندگي از دولت و با نظر رهبري، نقشي محوري در توافق بزرگ و بحث‌انگيز ايران و چين ايفا مي‌كند. او كه مقطعي به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي، هدايت پرونده اتمي ايران را نيز برعهده داشت، حالا در گفت‌وگويي با پايگاه اطلاع‌رساني دفتر مقام معظم رهبري، به بررسي تحريم‌هاي امريكا و مذاكره پرداخته است. لاريجاني معتقد است كه امريكايي‌ها اگر تحريم را برندارند، نمي‌توانند به برجام برگردند؛ چنانكه خودشان گفته‌اند و در متن برجام هم هست كه متعهد به برداشتن تحريم‌ها مي‌شوند. به گفته او، تحريم‌هاي امريكا 100درصد خلاف تعهد آنهاست و اينكه بگويند برمي‌گرديم، بعد مذاكره مي‌كنيم اصلا مقبول نيست. برگشت آنها منوط به اين است كه به تعهدات‌شان عمل كنند، كما اينكه ما به تعهدات‌مان عمل كرديم. لاريجاني اصل را بر «برداشتن» تحريم‌ها دانسته و با رد هر گونه ترديد در اين اصل، گفته كه اگر امريكا‌يي‌ها تحريم‌ها را برندارند، نمي‌توانند عضو 1+5 شوند. او چگونگي انجام اين كار را منوط به داشتن يك «نقشه راه» مي‌داند و البته تاكيد دارد كه اگر فكر كنند مثلا با يك شكلات مي‌توانند ايران را فريب دهنداز ناهوشياري‌شان است.  به ‌گفته لاريجاني، ايران پاي اين حرف ايستاده و مي‌گويد آنها بايد جداي خسارتي كه از نظر اقتصادي به ما وارد كردند، حداقلش تحريم‌ها را بردارند. آنگاه به 1+5 مي‌آيند و آنجا بقيه بحث‌ها انجام مي‌شود. لاريجاني با اشاره به خسارتي كه در اين مدت به ايران وارد شده، معتقد است كه اگر كسي اين خسارت را نپذيرد، يعني مي‌خواهد در اقدامي شكلي (و ظاهري)، چند مورد از تحريم مقامات را بردارند و بعد بگويند بقيه‌اش به مذاكره مربوط است. او اين اتفاق را به ضرر جمهوري اسلامي دانسته و تاكيد دارد كه اصلا نمي‌توانيم در اين زمينه مذاكره كنيم. لاريجاني اما در عين حال اين را كه «اصلا به مراوده خارجي نياز نداريم»، سخني «غيردقيق» مي‌داند و تاكيد دارد كه «هر قدر هم در داخل توليد كنيد، توليدتان را بايد با خارج مبادله كنيد كه ثروت ايجاد شود.» لاريجاني معتقد است كه بايد قبول كرد مراوده خارجي مهم است؛ بنابراين ابزارش هم مهم است و بايد تحريم برداشته شود؛ چون در تحريم بانك‌ها نمي‌توانند كار كنند و در مراوده خارجي‌ مشكل ايجاد مي‌شود. او كار كردن بر استقلال را به عنوان يك اصل قبول دارد، اما در عين تاكيد دارد كه براي استقلال اقتصادي احتياج به مراوده خارجي هم داريم و براي اينكه مراوده خارجي‌مان شكل بگيرد، بايد تحريم‌ها برداشته شود. او با بيان اينكه «بايد به استقلال اقتصادي‌ مثل استقلال‌هاي ديگر توجه كنيم»، گفت: «گاهي تصور مي‌شود كه استقلال اقتصادي معني‌اش اين است كه ما درهاي‌مان را روي كشورهاي ديگر ببنديم. اين تصور غلطي است؛ استقلال اقتصادي اين است كه نتوانند به شما زور بگويند.» او درباره تجربه‌اش از ارتباط با رهبر معظم انقلاب در دوراني كه در پرونده هسته‌اي نقش داشته، چنين گفت: «ايشان به مقام مشورت خيلي اهميت مي‌دهند؛ يعني ضمن اينكه نظري داشتند، ولي آن را به بحث مي‌گذاشتند و صبر مي‌كردند همه‌ نظرات شنيده شود، بعد به جمع‌بندي مي‌رسيدند. اين خيلي مهم است.»  او معتقد است كه اگر به تدابير رهبري توجه مي‌شد، مسائل با هزينه كمتري حل مي‌شد و گفته كه در همين توافق اخير مقاطعي، مذاكره‌كنندگان جلو مي‌رفتند كه دقت نظري در بعضي از امور نداشتند و وقتي رهبري بحث را سامان مي‌دادند، شكل ديگر پيدا مي‌كرد. آن ضوابطي هم كه ايشان گذاشتند، بسيار موثر بود. البته ضابطه‌اش قبلا بحث شده بود، ولي ايشان مدون كردند كه چند موضوع را مورد توجه قرار مي‌داد.