بي‌عدالتي در اخذ ماليات را برطرف كنيد
مرتضي جمشيدنژاد ٭
شيوه اخذ ماليات بردرآمد صنوف با وجود يكساني مقررات، در برخي موارد موجب اخذ نابرابري ماليات بردرآمد مي‌شود.
به عنوان مثال دو فروشگاه (هم‌صنف با غير هم‌صنف فرقي نمي‌كند) كه مالكيت‌شان از دو شريك، يكي غيرفاميل «الف» و ديگري زن و شوهر «ب» باشند. در نظر بگيريد در زمان محاسبه ماليات براي شركاي فروشگاه «الف» به‌دليل برخورداري كامل از بخشودگي براي هركدام به تنهايي عدالت وجود دارد ولي براي فروشگاه «ب» به‌دليل برخورداري فقط يك نفر از شركا از بخشودگي به جهت اينكه درآمدشان به يك منزل مي‌رود، بي‌عدالتي خود را نشان مي‌دهد.
توجه به مثال زير به روشن‌تر شدن موضوع كمك خواهد كرد. سال 91 را در نظر بگيريم مبلغ بخشودگي براي صنوف شش ميليون و ششصد هزار تومان تعيين شده بود. فرض كنيم در همان سال 91 اگر درآمد سالانه هر كدام از اين دو فروشگاه، همان مبلغ شش ميليون و ششصد هزار تومان باشد در اين صورت ماليات فروشگاه «الف» براي هر كدام از شركا صفر خواهدشد، ولي براي فروشگاه «ب» به‌دليل اينكه فقط يك نفر از بخشودگي استفاده مي‌كند براي نفر دوم (همسر) بر مبناي درآمد- نصف مبلغ فوق- مالياتي در حدود پانصد و ده هزار تومان محاسبه مي‌شود. بر همين مبنا اگر ميزان درآمد فقط فروشگاه «الف» دو برابر يعني مبلغ 13 ميليون و دويست هزارتومان باشد ملاحظه مي‌كنيم كه ماليات شركا اين فروشگاه با وجود درآمد دوبرابري هر يك از شركا نسبت به درآمد شركاي فروشگاه «ب» همچنان صفر خواهدشد ولي فروشگاه «ب» همچنان با مبلغ درآمدي سه ميليون و سيصد هزار تومان هر شريك، مبلغي را بايد به عنوان ماليات پرداخت كند. به نظر مي‌رسد هر چه درآمد پايين‌تر باشد اين بي‌عدالتي خود را بيشتر نشان مي‌دهد به‌طوري‌كه حتي در فروشگاه «ب» شخص مشمول ماليات نمي‌تواند از بخشودگي كامل استفاده كند. آن هم به‌دليل اينكه نام همسرش در سند فروشگاه به عنوان
شريك آمده است.
پيشنهادي كه براي رفع نقيصه ارايه مي‌شود، اين است كه ابتدا از كل درآمد سالانه فروشگاه مبلغ بخشودگي شركا- دو معافيت براي فروشگاه «الف» و يك معافيت كامل براي فروشگاه «ب»- كسر و باقي‌مانده مبناي محاسبه ماليات قرار گرفته و سهم هريك از شركا معلوم شود. اينجانب از سال 67 شغل شريف ولي غير اقتصادي كتابفروشي را انتخاب كرده و ادامه حياتش را با همه سختي‌هايش به دليل لذت خدمات فرهنگي‌اش به جامعه با جان و دل پذيرا شده‌ام، جلوي تعطيلي مكرر آن را گرفته‌ام.
ولي متاسفانه سال‌هاست به خصوص از سال 90 تا امروز به‌دلايلي كه جنابعالي نيز مستحضريدسونامي اقتصادي تك تك ما كتابفروشان را با تهديد جدي روبه‌رو كرده، به‌طوري‌كه من نيز مدت‌هاست قصد تعطيلي و فروش كتابفروشي خود را دارم. جالب اينجاست كه حوزه مالياتي مربوطه نيز بدون توجه به اظهارنامه مالياتي و مشكلات اين صنف در همان سال 91 علاوه بر شيوه محاسبه مالياتي پيش‌گفته، بر مبناي درآمد چند برابري مالياتي بالاتر از دوميليون و ششصد هزار تومان تعيين كرد كه پس از اعتراض در دو مرحله، راي هيات حل اختلاف در هردوبار باعث كاهش درآمد و در نتيجه كمترشدن ماليات به مبلغ هشتصد و پنجاه هزار تومان شد! ولي همچنان همان مشكل در نحوه محاسبه بخشودگي باقي است. ضمن اينكه در همين سال 91 درآمدآنقدر پايين بود كه اصلا نبايد مالياتي برآن تعلق بگيرد. پيگيري اينجانب در اين موضوع بيشتر از منافع شخصي، يافتن راه‌حلي جهت رفع تناقض فوق است، به همين دليل امكان بردن اعتراض خود را براي ماليات عملكرد 91 به شوراي عالي مالياتي يا ديوان عدالت اداري منتفي نمي‌دانم. ٭كارشناس حوزه نشر