هلال احمر براي تصرف نظام سلامت عزم كرده است؟

اعتماد| رييس جمعيت هلال احمر از آمادگي وزارت بهداشت براي واگذاري خدمات دياليز سراسر كشور به اين نهاد امدادي خبر داده است. سيد اميرمحسن ضيايي همچنين اعلام كرده كه جمعيت هلال احمر آمادگي ايجاد مراكز جامع سرطان را دارد.

پس از مذاكراتي كه طي ماه‌هاي گذشته براي واگذاري خدمات اورژانس و فوريت‌هاي پزشكي بين وزارت بهداشت و جمعيت هلال احمر صورت گرفته، صدور مجوز ضمني ورود هلال احمر به خدمات دياليز، دومين قدم وزارت بهداشت براي واگذاري خدمات درماني به هلال احمر محسوب مي‌شود.

ضيايي در حالي از تمايل وزارت بهداشت براي واگذاري خدمات دياليز به هلال احمر خبر داده كه اكنون بخش عمده‌اي از خدمات دياليز در اختيار وزارت بهداشت است اما فعاليت‌هاي بنياد امور بيماري‌هاي خاص به رياست فائزه هاشمي هم طي 20 سال گذشته در اين زمينه كمتر از نهاد متولي سلامت فعال نبوده چنانكه چندي قبل، فائزه هاشمي اعلام كرد كه اين نهاد، سالانه حداقل 100 دستگاه دياليز در كشور توزيع مي‌كند و از مجموع 3500 دستگاه دياليز فعال در كشور، 2200 دستگاه توسط بنياد امور بيماري‌هاي خاص توزيع شده، علاوه بر آنكه اين نهاد 450 مركز براي ارايه خدمت دياليز ايجاد كرده است. اما با اين حال وي در نشست ويژه نوزدهمين سالگرد تاسيس بنياد امور بيماري‌هاي خاص خبر داد كه با وجود برنامه بنياد براي بازديد سالانه كارشناسان از 15 استان براي رصد وضعيت و بررسي مشكلات درماني و اقدام براي حل آنها، اما با دستور وزير بهداشت، ورود كارشناسان بنياد به مراكز درماني براي رصد مشكلات ممنوع شده چنانكه به گفته هاشمي، «در نخستين سفر كارشناسان در سال جديد به بندرعباس، رييس دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان مخالفت كرده و اجازه ورود كارشناسان بنياد را به مراكز نداده است.» در حالي كه فائزه هاشمي اين اقدام وزير بهداشت را مرتبط با يك دليل سياسي دانست و اعلام كرد كه اين اتفاق در دولت تدبير و اميد، تصميم مشابه در دولت اصلاحات و ممنوعيت حضور كارشناسان بنياد امور بيماري‌هاي خاص در مراكز درماني و دستور مستقيم براي توقف هرگونه همكاري با اين نهاد نيمه دولتي در سال‌هاي پاياني دهه70 و ابتداي دهه 80 را تداعي مي‌كند، تصوير كلي از اتفاقات پيش آمده طي ماه‌هاي اخير اين است كه ضيايي كه پيش از انتصاب به عنوان رييس جمعيت هلال احمر، معاون وزير بهداشت در امور آموزشي اين وزارتخانه بوده، از قربي بيش از رييس بنياد امور بيماري‌هاي خاص برخوردار است. با وجود آنكه سيد حسن قاضي‌زاده هاشمي؛ وزير بهداشت، طي ماه‌هاي حضور خود تلاش جدي داشته تا هرگونه شائبه سياست كاري و تاثير روابط به جاي ضوابط را كه به روندهاي جاري و معمول دولت‌هاي نهم و دهم در مقابل نظام سلامت تبديل شده بود، با رفتارهاي شفاف و گزارش دهي‌هاي مكرر از اتفاقات پيرامون بزدايد، اما اكنون اين سوال مطرح است كه آيا مناسبات سياسي و روابط دوستانه تاثيري در تصميمات اخير وزارت بهداشت براي واگذاري خدمات دياليز نداشته كه نهاد امدادرساني كشور- با وجود آنكه در اساسنامه‌اش انجام اقدامات درماني هم مجاز شمرده شده – كه در تمام اين سال‌ها عمدتا به واسطه خدمات امدادي شناخته شده بوده، ترجيح داده شده به بنيادي كه حدود 20 سال سابقه را در خدمت‌رساني به بيماران خاص- سرطاني، دياليزي، تالاسمي، هموفيلي- صرف كرده است؟

به نظر مي‌رسد پاسخ اين سوال مثبت باشد كه البته در يك تناقض ضمني با رويكرد نظام سلامت در استقبال از بخش خصوصي و خيرين براي حمايت‌هاي مالي از نظام سلامت قرار دارد.

اما از اين سو، نگراني جديدي هم با اظهارات روزهاي اخير رييس جمعيت هلال احمر ايجاد شده و آن قد راست كردن اين نهاد امدادي براي توليت خدمات سلامت و درمان است. ضيايي در سخنان شامگاه چهارشنبه خود با انتقاد از تصميم شتابزده و غيركارشناسانه سال‌هاي گذشته در واگذاري خدمات بهداشت و درمان به وزارت بهداري وقت، گفته كه اين خدمات در سال‌هاي گذشته در حوزه اختيارات و مسووليت‌هاي هلال‌احمر بوده است.

وي از قصد وزارت بهداشت براي واگذاري بسياري از مسووليت‌هاي حوزه درمان طي يك فرآيند زمان‌بندي شده خبر داده و اعلام كرده كه با وقوع چنين اتفاقي، «وزارت بهداشت تنها در ارايه خدمات درماني نظارت خواهد داشت و جمعيت هلال‌احمر براي كمك به توليت درمان وارد عمل شده و در آينده‌اي نزديك فعاليت‌هاي گسترده‌اي انجام خواهد داد.»

هنوز دليل موجهي براي اين تصميم وزارت بهداشت و تلاش جمعيت هلال احمر براي قرار گرفتن در جايگاهي بالاتر و چشم پسندتر اعلام نشده اما حدسيات فقط به همان سمت مي‌رود: پنهان از چشم وزير بهداشت، باز هم سياست و روابط جاي ضوابط را مي‌گيرد.