اعجاز قرآن كريم

در مورد اعجاز نوشته شده و اقسام اعجاز را برشمرده‌اند بسيار فراوان شده و ابعاد گوناگوني پيدا كرده است و دانشمندان اسلامي هر كدام از ديدگاهي ويژه به مساله پرداخته‌اند. از نخستين كساني كه در اين زمينه تاليفي دارند و اثر آنها باقي مانده است مي‌توان از رماني (م 386 هـ) و خطابي (م 388 هـ) و عبدالقاهر جرجاني (م 471 هـ) نام برد كه هر كدام رساله‌اي مستقل در اعجاز قرآن تاليف كرده‌اند. قاضي عبدالجبار اسدآبادي (م 415 هـ) دانشمند معتزلي نيز در اين بحث در آثار خود تلاش گسترده‌اي كرده، چنان‌كه زمخشري (م 528 هـ) در تفسير كشاف بيشترين تلاش خود را در ترسيم و توصيف اعجاز بياني قرآن به خرج داده است. اما مسلما يكي از ابعاد شگفت‌انگيز اعجاز قرآن محتواي ژرف و گسترده و خصوصيت جاذبه‌برانگيز و تاثير و گيرايي و نفوذپذيري و شورآفريني و خروش‌انگيزي و احساس آفريني و عمل‌زايي قرآن كريم است. كمتر كتاب اصلاحي در جهان چنين شور و احساس‌آفريني و عمل‌زدايي را فراهم كرده و توانسته چنين نقشي را در جامعه خود به جاي بگذارد و همين هم بزرگ‌ترين شاهد بر اعجاز قرآن كريم است. درباره ابعاد ديگر معجزه قرآن مطالبي مطرح است، مانند پيشگويي‌هاي علمي و اعجاز عددي و اعجاز بياني كه از حوصله اين وجيزه خارج است و خوانندگان را به كتاب‌هاي مربوطه ارجاع مي‌دهيم. همچنين در بحث اعجاز، تفسير ديگري با عنوان صرفه مطرح است، يعني اينكه خداوند با آوردن قرآن به‌گونه‌اي عمل كرده كه عملا مردم از آوردن همانند قرآن منصرف شوند ولي اين بحث را بايد در كتاب‌هاي تفصيلي ملاحظه كنيد.

استاد حوزه علميه قم