مثلهاي قرآن
اين تمثيل يكي از دهها مثالي است كه قرآن براي ترسيم واقعيات و تشويق مومنان به كار گرفته است. البته شيوه قرآن در بيان مثلها يكسان نيست. گاهي با تاكيد بر واژه مثل آمده (حدود 30 بار). نكته جالب در اين نوع از مثلها اين است كه با تعبير به زدنِ مثل (ضرب) آمده و گاهي بدون اينكه لفظ مثل را بياورد، معارفي را مطرح ميكند و سپس با ذكر مثلي آن حقيقت را روشن ميكند و دسته سوم، مواردي است كه گرچه بهطور صريح به مثالي اشاره ندارد، اما در واقع معاني مثلهاي مردم را تداعي ميكند كه در اصطلاح «امثال كامنه» ناميده ميشود. دسته چهارم «امثال مرسله» يعني آنهايي است كه با لفظي تشبيه نشده و اشاره به مثلي از امثال مردم هم ندارد، اما جملههايي مثل گونه آمده كه در عرف آن را مانند مثل ميدانند. اما ويژگيهاي مثلهاي قرآن عبارتند از: 1- قرآن كريم اين مثلها را به خداوند نسبت داده است، در حالي كه در كتابهايي چون اناجيل بيشتر مثلها به عيسي نسبت داده شده است و 31 تعاليم مسيح با امثال است. 2- مثلهاي قرآن واضح و به صورت فشرده است. برخلاف مثلهاي عهدين كه بهطور عموم حالت رمزي دارد و گاه آن چنان پيچيده است كه مخاطبان مجبور شدهاند از معناي آن پرس و جو كنند. 3- مثلهاي قرآن حكمت و براي تعالي روح و تبيين عالم ملكوت و ترسيم و تقريب ذهن ناسوتيان است و خالي از خرافات است، در حالي كه مثلهاي مردم به ويژه در مثلهاي عرب جاهلي مملو از خرافات و امور باطل بوده است. 4- مثلهاي قرآن با نزاكت و همراه با بيان نكات اخلاقي و تربيتي است، در حالي كه در كتاب عهدين، اين مثالها گاه همراه با تعبيرهاي سبك و خارج از نزاكت و كلمات مربوط به مسائل جنسي است.