«اعتماد» بررسي مي‌كند
تمام نگاه‌ها به بايدن و شي در سانفرانسيسكو
گروه جهان| در يك تحول مهم براي روابط چين و امريكا، شي جين پينگ، رييس‌جمهور چين، قرار است اين هفته با جو بايدن همتاي امريكايي خود در سانفرانسيسكو ديدار كند. اين نشست رو در رو در «حاشيه» سي‌امين نشست رهبران سازمان همكاري‌هاي اقتصادي آسيا-پاسیفيك (APEC) برگزار مي‌شود كه نشان‌دهنده تعهد متقابل براي تقويت همكاري در منطقه آسيا و اقيانوسيه است. اين اجلاس نقطه حساسي را رقم مي‌زند كه در آن انتظار مي‌رود رهبران دو كشور به موضوعاتي با اهميت استراتژيك، شكل دادن به روابط چين و ايالات متحده، صلح جهاني و توسعه جهاني بپردازند. نشست شي و بايدن در سراسر جهان به صورت جدي پيگيري خواهد شد، چرا كه در خلال اين نشست ممكن است هر دو كشور چشم‌اندازي در خصوص عبور از رقابت‌هاي شديد در بخش‌هاي مختلف را ارايه دهند.
طبق گزارشي كه در اين خصوص سايت ژئوپليتيك منتشر كرده، نشست سانفرانسيسكو نخستين ديدار مستقيم دو رييس‌جمهوري از نوامبر سال قبل در اجلاس اندونزي است. جايي كه آنها موفق شدند قطعنامه‌هاي مشتركي را با هدف تعديل تنش‌هاي فزاينده تدوين كنند. با اين وجود، پس از دستور بايدن براي رهگيري يك بالون جاسوسي چيني كه بر فراز خاك امريكا پرواز مي‌كرد، خشم چيني‌ها از اقدامات ايالات متحده دوباره برانگيخته شد. همزماني اين موضوع با سفر رييس‌جمهوري تايوان به امريكا نيز باعث شد تا تنش‌ها ميان دو كشور افزايش چشمگيري داشته باشد. به‌طوري‌كه امريكا بيش از 1300 نهاد و شخص چيني را به فهرست‌هاي تحريم‌هاي مختلف اضافه و همچنين تعرفه‌هاي تنبيهي را نيز بر مجموعه‌اي از محصولات چيني اعمال كرد. در نتيجه شرايط به گونه‌اي رقم خورد كه روابط امريكا و چين در سردترين حالت خود در طول سال‌هاي اخير قرار بگيرد.
با وجود اين چالش‌ها، ماه‌هاي اخير شاهد تجديد تماس و افزايش تعاملات بين ايالات متحده و چين در سطوح مختلف بوده‌ايم؛ به‌طوري‌كه همين هفته، هي ليفنگ، معاون نخست‌وزير چين با جانت يلن، وزير خزانه‌داري ايالات متحده در سانفرانسيسكو ديدار كرد. به گفته كارشناسان اين گفت‌وگو فضاي نسبتا عمل‌گرايانه و مثبتي را به وجود آورده و همزمان به آب شدن يخ مذاكرات در خصوص مسائلي همچون كنترل تسليحات، عدم اشاعه و مسائل آب و هوايي و اقليمي نيز كمك مي‌كند.
گفتني است در اواخر اكتبر، وانگ يي، وزير امور خارجه چين براي گفت‌وگوهاي گسترده با جو بايدن و آنتوني بلينكن وزير خارجه امريكا به واشنگتن سفر كرد؛ سفري كه ظاهرا براي ايجاد زمينه جهت ديدار شي و بايدن در سانفرانسيسكو بود.
مذاكرات بر بستر تنش‌ها
با تمامي اين احوال درك اين نكته ضروري است كه همچنان مسائل مورد اختلاف و مناقشه‌برانگيزي در روابط دو كشور وجود دارد. مانند تنش‌ها بر سر تايوان و مناقشه‌اي كه در درياي چين جنوبي جريان دارد.
در همين رابطه تحليل‌گران معتقدند چين در موضع خود ثابت‌قدم بوده و انتظار نمي‌رود سياست‌هاي اصولي خود را در قبال امريكا تغيير دهد. در واقع در شرايطي كه برخي از مسائل جهاني مانند تغييرات آب و هوايي، درگيري در مناطق مختلف جهان و همچنين تعاملات اقتصادي نيازمند همكاري جدي ميان چين و امريكا به عنوان دو قدرت بين‌المللي است، اقداماتي از سوي ايالات متحده صورت گرفته است كه نگراني‌هايي را در چين ايجاد و اقتصاد جهاني را مختل كرده است. اينها شامل محدوديت بر شركت‌هاي چيني، اعمال تعرفه‌هاي تنبيهي و عمليات در نزديكي سرزمين‌هاي چين است. بنابراين نشست سانفرانسيسكو فرصتي منحصر به فرد براي هر دو كشور به عنوان قدرت‌هاي بزرگ جهاني فراهم مي‌كند تا بلكه بتوانند از چالش‌هاي مشترك دوجانبه و بين‌المللي كاسته و به سمت نوعي همگرايي بروند.
از سوي ديگر شاهد هستيم كه صحنه سياسي جهان نيز اكنون پرتنش بوده و علاوه بر جنگ اوكراين، يك جنگ ويرانگر در غزه نيز جريان دارد كه هر كدام از آنها قابليت سرايت به ساير مناطق را دارا هستند. اين موضوع زماني اهميت مي‌يابد كه بدانيم چين و امريكا هر يك رويكردهاي متفاوتي در خصوص اين درگيري‌ها دارند. لذا به‌طور قطع بايدن و شي در ديدارشان در خصوص اين دو جنگ مذاكره و رايزني خواهند كرد.
در نتيجه به نظر مي‌رسد، ايجاد تعادل در رويكردها به يكي از مهم‌ترين محورهاي مذاكرات دو طرف تبديل شده و آغازگر دوراني جهت خروج از مناقشات ژئوپليتيكي و درگيري‌هاي كنوني در عرصه جهاني باشد.