پاسخ به گزارشي با عنوان «3پديده جديد بازار كار»
برادر ارجمند؛ جناب آقاي بهزادي
مديرمسوول محترم روزنامه اعتماد
با سلام و احترام؛
گزارشي با عنوان «3پديده جديد بازار كار» مورخ 12/7/1402 در آن روزنامه منتشر شده؛ مقتضي است بر اساس ماده 23 قانون مطبوعات و به منظور رفع ابهام و روشن شدن افكار عمومي، دستور فرماييد اين پاسخ در همان صفحه با همان فونت و اندازه و با تيتر ذيل دراسرع وقت در آن روزنامه منتشر شود.
خالص ايجاد اشتغال در بهار 1402 به بالاترين ميزان خود يعني افزايش 728 هزار نفري رسيده است
ضمن قدرداني از توجه نويسنده محترم آن روزنامه و طرح ديدگاه‌ها درباره موضوع رشد اقتصادي، موارد زير به آگاهي مي‌رساند: در بخشي از مطلب روزنامه به وجود يك ماده آن هم براي «مشاغل خرد و خانگي» نگاه انتقادي شده است. در حالي كه اولا بايد نگاه خود به اشتغال را صرفا از نگاه اهرم‌هاي اشتغالزايي تغيير داد و وزن بيشتر را به رشد توليد، يعني اصلي‌ترين هدف برنامه داد كه در بستر آن بهترين نوع اشتغال يعني اشتغال پايدار شكل مي‌گيرد. اما از آنجا كه سياست‌هاي حمايتي نيز مورد توجه و اولويت دولت است، مواردي همچون تسهيلات حمايتي در تبصره 18 قوانين بودجه سنواتي از دستور كار خارج نشده است و همه اينها علاوه بر سياست‌هاي فعال بازار كار از جمله مشوق‌هاي مالياتي، يارانه‌ها و مشوق‌هاي بيمه‌اي، يارانه‌هاي دستمزد، طرح‌هاي مهارت‌آموزي و آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي است كه طي اين سال‌ها از سوي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي به‌صورت پيوسته و بسترساز، پيگيري مي‌شود. شايد اثر اين موارد مقطعي، دگرگون‌كننده نباشد، ولي همه نخبگان حوزه اشتغال به لزوم وجود و اثرگذاري آنها صحه مي‌گذارند و اين موارد پر رنگ‌تر از گذشته دنبال مي‌شود. در مورد پديده بيكاران دلسرد نيز، ضمن توجه به آمارهاي ارايه شده در زير توضيحاتي ارايه مي‌شود.
طبق نمودار فوق كه بر اساس نتايج طرح آمارگيري نيروي كار توسط مركز آمار ايران منتشر شده است، جمعيت شاغل 15ساله و بيشتر كه به دليل شيوع بيماري كرونا در سال 1399 به شدت كاهش يافته بود، طي سال‌هاي گذشته به مرور به وضعيت قبلي خود بازگشته و در بهار 1402 به بالاترين مقدار خود رسيده است.
جمعيت فعال 15 ساله و بيشتر (يعني مجموع جمعيت شاغل و بيكار) نيز كه پس از شيوع بيماري كرونا به شدت تحت تاثير قرار گرفته و آسيب ديده بود، به مرور در حال بازسازي و افزايش ميل و علاقه افراد براي ورود به بازار كار شده است. پس به نظر مي‌رسد موضوع «بيكاران دلسرد» كه در گزارش به آن اشاره شده و در دوران كرونا شدت گرفته بود، كم‌اثر شده و به سرعت در حال بهبود است. در اين خصوص بايد تفكيك جنسيتي را نيز در نظر گرفت،؛ چراكه مقايسه جمعيت فعال مرد (جمعيت شاغل يا بيكار كه قصد و تمايل ورود به بازار كار را دارند) در سال 1398 و در سال 1401 تفاوت بسيار كمي (در حدود 200 هزار نفر) را نشان مي‌دهد كه طبيعتا ناقض موضوع دلسردي بيكاران است. همچنين مقايسه تعداد بيكاران مرد در اين مدت نيز نشان مي‌دهد كه تعداد آنها در سال 1401 نسبت به سال 1398 (يعني قبل از كرونا) كاهش يافته است. اما در خصوص زنان، بايد مقايسه با تامل و بررسي بيشتر در رسته‌هاي كاري مورد علاقه آنان صورت گيرد. البته معمولا تغييرات افزايشي در جمعيت فعال زنان با سرعت كمتري خود را تعديل مي‌كند.
خالص ايجاد اشتغال (تغييرات شاغلان هر دوره نسبت به دوره مشابه قبل) در بهار 1402 به بالاترين ميزان خود يعني افزايش اشتغال 728 هزار نفري رسيده است و با توجه به روند سال‌هاي 1400 و 1401، به نظر مي‌رسد اين موضوع ادامه‌دار باشد.
در مورد رشد بدون اشتغال نيز جدول زير ارايه مي‌شود.
طبق آمار زير رشد اقتصادي در سال‌هاي 1400 و 1401 دقيقا همراستا با خالص ايجاد اشتغال (و رشد اشتغال) بوده است. همچنين لازم است به خالص ايجاد اشتغال همراه با افزايش شديد رشد اقتصادي در بهار 1402 بر اساس اعلام مركز آمار ايران در جدول زير توجه شود.