دمي با خيالبازيهاي دست و قلم
اسماعیل عباسی
از درز دالان پچپچهاي ميآيد شيرين
قومي نهان شده با هم بر احوالي ميخندند (1)
آثار طراحي و نقاشيهاي دكتر جواد مجابي با عنوان «هفتاد سال چهرهگشايي...» اين روزها بر ديوار گالري طراحان آزاد جاي گرفتهاند.مجابي نويسنده، شاعر، روزنامهنگار و طراح وقتي شعر ميسرايد تصويرگر ريز خندههاي مرموز نهانشدگان در دالان خاطرات يك نقاش است و آنگاه كه به چهرهگشايي آدمهاي پنهان شده در پسينه ذهنش ميپردازد، بسان شعرهايي است كه ناخودآگاه از عمق خاطرات هفتاد ساله او سر بركشيدهاند همچنانكه هنرمند خود در معرفينامه كوتاه اين نمايشگاه نگاشته است: «هنر البته بيشتر شعر ثبت خاطرات ذهن آفرينشگر است.»
آثار به نمايش در آمده در يك توالي پركشش از نقاشيهاي ساده با رنگهاي كودكانه به فرمهاي جذاب و منعطف با دسنهاي پخته و يادآور موتيفي ايراني راه ميبرند. بيننده كه در پيگيري آثار گاه با نقوشي جادويي با درونمايه نگارگري ايراني و رنگهاي زنده و پرشور روبهرو ميشود و لحظاتي، نقاشيهاي سوررئال همچون رخدادهاي نادر در بيزماني محض را پيشرو مييابد. در بخشي از آثار مايههاي كوبيك با نمود حجمي و كنتراست چشمگير رنگها با رنگ آبي غالب، روياهاي شيريني را بيدار ميكنند.پديدآورنده آثار به روشني معترف است از پنج سالگي همواره و بر بال خيال با نقاشي دمخور بوده است و امروز در هشتاد سالگي با احساسي يگانه و بيپرواي سود و زيان و داوريها، بر آن است تا پردههاي نهان داشته در پسينه ذهن را عيان سازد .با اين تعريف، تركيببندي و شيوه طراحي آثار خودانگيخته از خزانه خاطرات ذهن و فارغ از تاثير خودآگاه بر صفحه كاغذ نمود يافتهاند. با اين وجود بخش اعظم آثار با نشانههاي اجتنابناپذير از سبكهاي شناخته شده نقاشي سهم بردهاند. از جمله بخشي از نقاشيها با اغراق در تركيببندي جسورانه و انداموارهها، نقاشيهاي شاگال هنرمند بلندآوازه فرانسوي را تداعي ميكنند. بيگمان تجربههاي پررنگ دكتر مجابي به مثابه يكي از منتقدان پيشگام هنرهاي تجسمي با بيش از شش دهه نقدنويسي در مطبوعات به ويژه روزنامه اطلاعات و نشريات تخصصي در شكلگيري آثار جذاب و تاملبرانگيزي كه امروز عرضه شدهاند، تاثيرگذار بوده است. در اين نمايشگاه آثاري نيز به شكل كولاژويا نقش و نوشته و خطوط ناهمگون روي پوسترهاي چاپ شده قديمي و در اندازههاي بزرگتر بر سينه ديوار به ديد ميآيند كه بيشتر محصول بوتيقاي ذهن بوده و به قول هنرمند از آيينهاي رمزي و سلوكي باطني سرچشمه گرفتهاند. آنهايي كه مثل نگارنده از سالهاي دور دكتر مجابي را ميشناسند با آن بخش از طرحهاي او كه گهگاه و بيشتر با چاشني طنز بر سبيل اتفاق قلمي شدهاند، آشنايند. در واقع نمايشگاه امروز مجالي است تا بخش اعظم نقشهاي پنهان شده هفتاد ساله از اتفاقات و آدمها در قالب خاطرات ذهن با بازي دست و قلم استاد به عرصه بيايند.
(1)برگرفته از مجموعه شعر دكتر جواد مجابي با عنوان «در اين اتاقها»، نشر چشمه.