ديوان بين‌المللي كيفري براي دو مقام ارشد نظامي روسيه حكم جلب صادر كرد
فصل تازه تنش!
به گزارش سي‌ان‌ان، دادگاه كيفري بين‌المللي (ICC) حكم بازداشت دو مقام ارشد روسيه را به اتهام دستور و نظارت بر جنايات جنگي عليه غيرنظاميان در جريان تهاجم روسيه به اوكراين صادر كرده است. سرگئي شويگو، وزير دفاع سابق روسيه، از متحدان نزديك ولاديمير پوتين و ژنرال والري گراسيموف، فرمانده ارتش، متهم به «حمله به اهداف غيرنظامي»، «ايجاد صدمات اتفاقي بيش از حد به غيرنظاميان يا آسيب رساندن به اهداف و اشخاص غيرنظامي» و ارتكاب جنايت عليه بشريت و «اقدامات ضد انساني» شده‌اند. بيانيه ديوان كيفري بين‌المللي كيفري مي‌افزايد كه دلايل منطقي براي اين باور وجود دارد كه دو متهم مذكور مسووليت حملات موشكي انجام شده از سوي نيروهاي مسلح روسيه عليه زيرساخت‌هاي الكتريكي اوكراين از حداقل 10 اكتبر 2022 تا حداقل 9 مارس 2023 را در پرونده خود دارند.
اين دادگاه اضافه كرد كه بر اين باور است قواي روس به دستور اين دو فرد متهم و تحت نظارت آنها به اهدافي غيرنظامي به بهانه استفاده نظامي نيروهاي اوكراين حمله و آسيب‌هاي جدي به غيرنظاميان وارد كرده‌اند. اين حكم در حالي صادر مي‌شود كه به گزارش يورونيوز، روسيه بار ديگر در ماه‌هاي اخير حملات دوربرد خود به زيرساخت‌هاي انرژي اوكراين را افزايش داده و در هفته‌هاي اخير حداقل هشت حمله هوايي در مقياس بزرگ را انجام داده است. مسكو در جريان حمله اخير خود به اهدافي در اوكراين، به ويژه در شهر خاركيف، ده‌ها پهپاد و موشك پرتاب كرد كه منجر به زخمي شدن تعداد زيادي از كارگران غيرنظامي و ايجاد خاموشي‌هاي بيشتر در سراسر كشور شد. ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين اخيرا گفت كه مسكو نيمي از ظرفيت توليد برق اوكراين را از زماني كه شروع به در هم كوبيدن تاسيسات انرژي اين كشور در اواخر مارس كرد، از بين برده است. به گزارش سي‌ان‌ان، زلنسكي بارها از متحدان اوكراين خواسته است تا سامانه‌هاي دفاع هوايي بيشتري ارسال كنند. او به‌طور خاص هفت سامانه دفاع هوايي پيشرفته پاتريوت را از ايالات متحده درخواست كرده است.
در زمستان‌هاي دو سال اخير، مسكو حملات هوايي را عليه شبكه انرژي اوكراين انجام داده است. مقامات مسكو ادعا مي‌كنند اين اهداف نظامي هستند يا دست‌كم براي اهداف نظامي استفاده مي‌شوند. مقامات اوكرايني به رويترز گفته‌اند كه حملات موشكي و پهپادي به نيروگاه‌ها و ساير زيرساخت‌ها صدها غيرنظامي را كشته و ميليون‌ها نفر را براي مدت طولاني بدون برق و آب رها كرده است.
كريم خان، دادستان ارشد ديوان بين‌المللي كيفري، در ماه مارس سال گذشته براي تحقيق در مورد عمليات هوايي روسيه از اوكراين بازديد كرد. كرملين مدعي است كه نيروهاي تحت امرش غيرنظاميان را هدف قرار نمي‌دهند. اما زلنسكي اخيرا در رسانه‌هاي اجتماعي نوشت: هر جنايتكاري كه در برنامه‌ريزي و اجراي اين حملات دخيل است، بايد بداند كه عدالت اجرا خواهد شد. اميدواريم آنها را پشت ميله‌هاي زندان ببينيم. آندري يرماك، مشاور ارشد زلنسكي، اين اقدام دادگاه بين‌المللي كيفري را تصميمي حياتي خواند و افزود كه واضح است كه شويگو و ژنرال گراسيموف مسووليت فردي در قبال جنايات روس‌ها دارند. او در كانال خود در اپليكيشن پيام‌رسان تلگرام نوشت: همه مسوول بدي‌ها و جنايات خود خواهند بود.
ديميترو لوبينتس، بازرس حقوق بشر اوكراين نيز در بيانيه‌اي در كانال تلگرامش نوشت: تصميم ديوان بين‌المللي كيفري به اين معناست كه كشورش گامي نزديك‌تر به تحقق عدالت است. دير يا زود مجازات عادلانه گريبان هر جنايتكار جنگي را مي‌گيرد! به عقيده ناظران، هيچ احتمال فوري براي بازداشت اين دو متهم به جنايات جنگي وجود ندارد. روسيه عضو دادگاه بين‌المللي نيست، صلاحيت آن را به رسميت نمي‌شناسد و از تحويل مظنونان امتناع مي‌ورزد. شوراي امنيت ملي روسيه مدعي شد كه اقدام دادگاه بخشي از جنگ تركيبي عليه مسكو بوده است. او افزود: صلاحيت ديوان كيفري بين‌المللي به روسيه تعميم نمي‌يابد و به عنوان بخشي از جنگ تركيبي غرب عليه كشور ما ساخته شده است. از زمان حمله گسترده به اوكراين، حداقل شش مقام روسي در معرض حكم بازداشت قرار گرفته‌اند. در مارس سال گذشته، احكامي براي پوتين و ماريا لووا-بلوا، كميسر رياست‌جمهوري براي حقوق كودكان، به دليل نقش آنها در اخراج اجباري كودكان اوكرايني صادر شد. در مارس 2024، ديوان كيفري بين‌المللي حكم بازداشت سرگئي كوبيلاش و ويكتور سوكولوف، فرماندهان ارشد روسيه را به دليل جنايات جنگي مشكوك در اوكراين صادر كرد. اين حكم باز هم مربوط به حملات موشكي نيروهاي تحت فرمان آنها عليه زيرساخت‌هاي برق اوكراين از حداقل 10 اكتبر 2022، حداقل تا 9 مارس 2023 بود. آخرين دور از حكم‌هاي بازداشت ضربه‌اي به دو تن از بلندپايه‌ترين مقامات روسيه وارد مي‌كند كه هر دو به شكل قابل توجهي در حمله پوتين به اوكراين نقش داشته‌اند. روسيه ارتكاب جنايات جنگي در اوكراين را رد كرده و ديوان كيفري بين‌المللي را به هدف قرار دادن ناعادلانه مقامات روسي متهم كرده است.
شويگو از سال 2012 تا اوايل سال جاري به عنوان وزير دفاع پوتين خدمت مي‌كرد، قبل از اينكه به عنوان رييس شوراي امنيت روسيه منصوب شود، نقش مهمي در كرملين ايفا مي‌كرد. او سپس مسوول امنيت داخلي و بين‌المللي اين كشور شد. او نقش مهمي در نظارت بر حمله پوتين به اوكراين داشت. سال گذشته، شويگو قبل از ديدار پوتين با كيم جونگ اون از كره شمالي ديدن كرد؛ اقدامي كه به گفته كارشناسان راه را براي يك توافق نظامي نهايي هموار كرد و باعث شد مسكو سلاح‌هاي بسياري را از پيونگ‌يانگ دريافت و براي جنگ در اوكراين استفاده كند. ژنرال گراسيموف كه سال گذشته به عنوان فرمانده عملياتي عمليات ويژه نظامي منصوب شد، هم رييس ستاد كل نيروهاي مسلح روسيه و هم معاون وزير دفاع است.
كنوانسيون‌هاي ژنو و پروتكل‌هاي الحاقي كه از سوي دادگاه‌هاي بين‌المللي شكل گرفته، مي‌گويد كه طرف‌هاي درگير در يك درگيري نظامي بايد بين «اهداف غيرنظامي و نظامي» تمايز قائل شوند و حمله به اهداف غيرنظامي ممنوع است. حال حكم بازداشت شويگو و ژنرال گراسيموف را از امكان ملاقات با هر يك از 124 امضاكننده ديوان كيفري بين‌المللي منع مي‌كند، چراكه اين كشورها موظف خواهند بود پس از ورود اين دو مقام را دستگير كنند. اين در حالي است كه اوكراين قرار است رسما مذاكرات عضويت با اتحاديه اروپا را آغاز كند، رخدادي كه زلنسكي آن را رويايي براي شهروندان كشورش توصيف كرد. اولگا استفانيشينا، معاون نخست‌وزير براي ادغام اروپا و آتلانتيك، هيات اوكراين را در نشستي بين‌دولتي در لوكزامبورگ در روز سه‌شنبه رهبري مي‌كند كه به عنوان آغاز رسمي مذاكرات براي همسويي قوانين و استانداردهاي اين كشورها با قوانين بلوك 27 كشوري است.
چند ساعت بعد، مولداوي كه پس از حمله روسيه به اوكراين در فوريه 2022 درخواست پيوستن به اتحاديه اروپا را داده بود و چهار ماه بعد به عنوان نامزد اعلام شد، در نشست بين دولتي جداگانه‌اي شركت خواهد كرد تا رسما روند الحاق خود را آغاز كند. آغاز روند گفت‌وگوها فراتر از ميلياردها دلار حمايت مالي است كه اتحاديه اروپا به مولداوي و اوكراين ارايه كرده است. اين اقدام مي‌تواند پيام آشكارتر ديگري از همبستگي با اوكراين مخابره كند. اين امر همچنين نشان‌دهنده حمايت از مولداوي است كه با چالش‌هاي خود با روسيه مواجه شده است.