تدوين راهبرد زيست محيطي در توسعه كشور

 با استقرار دولت چهاردهم و ايجاد بارقه‌اي از اميد براي توسعه ايران و همچنين تعهد و تصميم دولت به نوسازي صنعت و توسعه كشور يقينا توجه به پيوست‌هاي مهم طرح‌ها مانند پيوست زيست محيطي موجبات افزايش احتمال موفقيت طرح‌هاي كلان مي‌گردد . از آنجا كه مطالعات جهاني و پايش طرح‌هاي توسعه كشور در صد سال اخير خلأ راهبرد دقيق زيست محيطي را طرح‌هاي عمراني آشكار مي‌سازد،به تجربه آموخته‌ايم؛ به جهت نيل به اهداف پروژه‌هاي كلان دولت به ارزيابي راهبردي زيست محيطي طرح‌ها نيازمند هستيم. ارزيابي استراتژيك زيست محيطي (SEA)، روشي براي بهبود فرايند تصميم‌گيري‌ها، سياستگذاري و در نهايت برنامه‌ريزي در سطح كلان است. اكنون در بسياري از كشورها اين نوع ارزيابي به عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي مديريت محيط زيست و به منظور ادغام ملاحظات محيط زيستي در فرآيند برنامه‌ريزي و توسعه در بالاترين سطوح تصميم‌گيري در كانون توجه قرار گرفته است. از ارزيابي راهبردي محيط زيستي مي‌توان به عنوان مهم‌ترين ابزار در خدمت فرآيند توسعه پايدار استفاده كرد، روند توسعه را به سمت پايداري سوق داد و كليه شاخص‌هاي مربوط به پايداري را بهبود بخشيد. ارزيابي استراتژيك محيط زيست مي‌تواند به عنوان يك ابزار مهم برنامه‌ريزي، در دسترس برنامه‌ريزان و سياستگذاران قرار گيرد تا بر اساس آن بتوانند اثرات بالقوه زيست محيطي را كه در نتيجه اجراي طرح‌هاي توسعه و برنامه‌هاي عمراني پديد مي‌آيند، شناسايي كرده و گزينه‌هاي منطقي جهت رفع يا كاهش آنها را پيشنهاد نمايند .يقينا فشار توسعه و اقدامات دولت جديد بر منابع زيست طبيعي كشور خواهد بود ليكن با علم بر اين مهم كه انسان مهم‌ترين جزء اكوسيستم است نه تمام اكوسيستم؛ بايدمبناي مفاهيمی چون«ظرفيت برد زيستگاه»   (arrying capacity)   و «رد پاي اكولوژيك»  ( Ecological footprint) در پياده‌سازي برنامه‌هاي توسعه‌اي لحاظ گردد. احتمال آن مي‌رود؛ با پياده‌سازي اين مفاهيم استاندارد نيازمند بازنگري سياست‌هايي چون رشد طولي-عرضي شهرها و طرح‌هاي مهم انتقال آب بين حوضه‌اي گرديم. يقينا نظارت موثر‌تر بر طرح‌هاي توسعه‌اي به رفتار سازگار‌تر منجر خواهد شد و تصور اينكه اين پديده چگونه مي‌تواند به نفع جامعه باشد آسان خواهد بود.  پس باور داشته باشيم؛ وقت آن فرا رسيده است كه با كمك دانشمندان جوان ايراني مي‌توانيم مدلي از توسعه پايدار را براي اين فلات تدوين نماييم كه تا سال‌ها به عنوان ريل و مسير توسعه در تاريخ اين آب و خاك به يادگار بماند. اقدام جدي دولت به سمت توسعه كشور الزام به تدوين پيوست زيست محيطي و استقرار يك تيم ديدبان مستقل در سطح ملي را بيش از پيش نمايان مي‌سازد .