«اعتماد» در گفت‌وگو با فعالان سياسي و حقوقدانان بررسي مي‌كند
نشانه‌هاي رفع حصر
مهدي بيك اوغلي
«پزشكيان در حال مذاكره براي رفع حصر است.» اين خبري است كه از ديروز در كانال‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌چرخد. منشا خبر هم ظاهرا به مصاحبه‌اي از غلامحسين كرباسچي بازمي‌گردد كه در گفت‌وگو با هم‌ميهن و مبتني بر شنيده‌هاي خود اعلام كرد: «پيگيري رييس‌جمهوري به نتايج مثبتي انجاميده است.» بلافاصله پس از انتشار اين خبر اما بازارهاي واكنش‌ها و ارزيابي‌هاي تحليلي درباره موضوع حسابي گرم شد. گروهي از تحليلگران با تحسين رويكرد پزشكيان كه در ايام تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري از دادن وعده در زمينه رفع حصر خودداري كرد اما بلافاصله پس از پيروزي در انتخابات، مذاكرات با نهادهاي مسوول را براي پايان دادن به اين مانع آغاز كرد به استقبال موضوع رفتند. گروه ديگري از تحليلگران رفع حصر را يكي از مهم‌ترين پيش‌نيازها براي تحقق وفاق ملي، انسجام اجتماعي و مشاركت عمومي ارزيابي كردند، اما اين براي نخستين‌بار نيست كه مسعود پزشكيان موضوع رفع حصر را مرتبط با بحث انسجام اجتماعي مي‌داند. مسعود پزشكيان در سال 96 و در برهه‌اي كه در شمايل نايب‌رييس مجلس دهم فعاليت مي‌كرد به اين موضوع واكنش نشان داده، رفع حصر را موجب ايجاد وحدت و انسجام ملي مي‌داند و با يادآوري مسووليت رييس‌جمهوري به عنوان رييس شوراي عالي امنيت ملي و وعده‌هاي ايشان در زمينه رفع حصر، تاكيد دارد كه روحاني بايد كمك كند اين گره باز شود. پزشكيان همچنين با نقد رفتارهايي كه عليه سيدمحمد خاتمي مي‌شود، رييس دولت اصلاحات را سرمايه‌اي ارزشمند براي كشور ارزيابي مي‌كند و برخوردهاي نامناسب با ليدر اصلاحات را زير سوال مي‌برد. با گذشت 7 سال از آن اظهارنظر، مسعود پزشكيان كه اين‌بار خود در قامت رييس‌جمهور ايرانيان، رييس شوراي عالي امنيت ملي و حافظ قانون اساسي فعاليت مي‌كند، دست به كار شده تا در فضايي به دور از حاشيه‌هاي عمومي، زمينه رفع حصر و بازگشت حاكميت قانون را فراهم سازد. اساسا اين ويژگي دولت پزشكيان است كه تلاش مي‌كند معادلات ناگشوده را در بستر حاشيه‌ها بلكه از دل گفت‌وگوهاي تخصصي با مسوولان عاليرتبه حل و فصل كند. نمونه اين نوع كنشگري در ماجراي معرفي كابينه و مهم‌تر از آن راي اعتماد مجلس اصولگرا به كابينه كاملا هويدا شد. اين‌بار اما پزشكيان دست به كار حل معادله‌اي شده است كه طي 15 سال اخير بخش قبل توجهي از حاشيه‌هاي سياسي و اجتماعي كشور را شكل داده است. برخي از بزرگان مانند آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و حسن روحاني از آن ذيل عنوان «استخواني در گلوي حاكميت» ياد كرده‌اند.
ضمن تشكر از تلاش‌ها براي رفع حصر اما رفع حصر تنهايي را نمي‌خواهم
در اين ميان واكنش مهدي كروبي به خبر رفع حصرش هم بازخوردهاي بسياري در فضاي عمومي كشور ايجاد كرد. مهدي كروبي ضمن تشكر از تلاش رييس‌جمهور و رييس قوه قضاييه براي رفع حصر، گفته است كه اميدوارم رفع حصر به زودي انجام شود اما به شرطي كه با رفع حصر ميرحسين موسوي همزمان باشد. پيام ويژه مهدي كروبي به اژه‌اي و پزشكيان؛ ضمن تشكر از تلاش‌ها براي رفع حصر اما رفع حصر تنهايي را نمي‌خواهم. حسين كروبي در پاسخ به خبرنگار انصاف نيوز درباره اظهارات اخير غلامحسين كرباسچي مبني بر اينكه خبرهاي خوبي درباره رفع حصر در جريان است، گفت: بايد بگويم كه در هفته گذشته يك پيغامي از طرف آقاي پزشكيان رييس‌جمهور و آقاي اژه‌اي رييس قوه قضاييه داده شد كه دنبال رفع حصر آقاي كروبي هستيم و موافقت‌هايي شده است. لذا پيرو اين پيغام، ما نظر آقاي كروبي را خواستيم كه يك چنين چيزي گفته شده است. به گفته او؛ «كروبي گفته كه من و آقاي موسوي سال ۸۸ به نتيجه انتخابات معترض بوديم و اعتراض ما هم باعث شد كه من و آقاي موسوي را به خاطر آقاي احمدي‌نژاد، نزديك به ۱۵ سال در حصر قرار دادند. در اين مدت هم نه محاكمه‌اي انجام شد و نه حكم قضايي صادر شد و به صورت غيرقانوني جفت ما را در حصر قرار دادند. آقاي كروبي گفت ضمن تشكر از آقاي محسني اژه‌اي و آقاي پزشكيان كه دنبال رفع حصر من بودند، ولي لازم است خدمت اين دوستان بگويم كه ما هر دو همزمان حصر شديم و اگر قرار شود روزي رفع حصر شود ما هر دو بايد رفع حصر شويم. لذا اميدوارم ان‌شاءالله اين كار به زودي انجام شود ولي با همديگر باشد. من رفع حصر تنهايي را نمي‌خواهم. پيغام آقاي كروبي را من به همراه مادرم حضورا خدمت آقاي اژه‌اي و براي آقاي پزشكيان هم از طريق دوستان‌شان ابلاغ كرديم و اميدواريم كه اين حصر هرچه زودتر اما هر دو با هم رفع شود.» «اعتماد» اما براي بررسي ابعاد مختلف پرونده، سراغ محمدصادق جوادي‌حصار و محمدتقي فاضل‌ميبدي فعالان سياسي و صالح نقره‌كار حقوقدان رفته تا ابعاد حقوقي و سياسي موضوع رفع حصر را از منظر تحليلي بررسي كند.