جاي خالي وزير راه در همايش صنايع دريايي
انتقاد از عدم توجه به توسعه دريامحور
گروه اقتصادي | شانزدهمين همايش صنايع دريايي ايران روز گذشته در حالي آغاز به كار كرد كه عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي به جاي بندرعباس، راهي گيلان شد تا رييس دولت را در سفر استاني‌اش و البته افتتاح خط ريلي ايران – قزاقستان-آذربايجان همراهي كند.
البته گويا محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت هواي شرجي بندرعباس را به گيلان ترجيح داد و به همراه فرمانده كل نيروي دريايي ارتش اميردريادار حبيب‌الله سياري و سعيدنژاد معاون وزير راه شهرسازي و دريادار پاسدار علي فدوي فرمانده نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در افتتاحيه همايش صنايع دريايي به بيان موضوعات جديد صنعت دريايي پرداخت. همايش سالانه صنايع دريايي طي سال‌هاي گذشته برگزار شده است و هر سال بناي مسوولان دولتي بر اين امر استوار بوده است كه مشكلي از صنايع دريايي برداشته شود اما طي اين سال‌ها هنوز مشكلات صنايع دريايي باقي مانده است و تنها هر سال اين همايش با شعاري جديد برگزار مي‌شود؛ امري كه بالاخره از ديد يك مسوول دولتي كه هر ساله در اين همايش حضور فعالي دارد پنهان نمانده و وي را به انتقاد از اين روال وادار كرده است.
دريادار فدوي كه از مدعوين هميشگي اين همايش سالانه هست در سخنانش دقيقا به اين موضوع اشاره كرده و با انتقاد از اين روال گفته است: «با وجود گذشت 36 سال از پيروزي انقلاب كشورمان حوزه صنايع دريايي پيشرفتي چنداني نداشته است، متاسفانه بايد بگوييم كه منافع حقيرانه اشخاص باعث مي‌شود كه در موضوعات صنايع دريايي وارد عمل نشويم. برگزاري اين همايش به گونه‌يي شده كه هرسال دور هم جمع شويم و حرف‌هاي تكراري سال قبل را بازگو كنيم.»
سردارفدوي با بيان اينكه ما توانمند به تعويض مسيري كه استعمار براي ما ايجاد كرده تا قطار كشور روي آن حركت كند هستيم اما اگر اقدام عملي نكنيم همين همايش سال آينده و سال‌هاي بعد نيز با همين سخنان تكرار خواهد شد، تصريح كرد: «استعمارگران مي‌خواستند به هدفي دست يابند كه اگر خودشان حضور نداشته باشند كارها ابتر بماند. سيستم‌سازي كاري نيست كه نتوان انجام داد اما برنامه‌ريزي صورت گرفته پيش از انقلاب توسط استعمارگران، هنوز كاركرد خودش را دارد. قبل از هر اقدامي كه بخواهد صورت بگيرد بايد براي موضوعات مختلف نظام‌سازي كنيم براي صنايع دريايي بايد نظام سازي كنيم.»
وي با اشاره به اينكه در سواحل جنوبي كشور كيلومترها كه پيش برويد جمعيتي به چشم نمي‌خورد، گفت: «بايد تمام هم و غم خود را معطوف به توسعه سواحل كنيم. كشتي‌سازي بندرعباس و هيونداي هر دو همزمان شروع به كار كردند اما هم‌اكنون از كشتي سازي هيونداي هزاران كشتي بيرون مي‌آيد اما از داخل؟!باز هم تاكيد مي‌كنم بايد براي نظام‌سازي در صنايع دريايي همت شود. همه كساني كه دراين همايش حضور دارند بايد دلسوز حوزه دريايي و صنايع وابسته به آن باشند. عمل به تكليف موضوعي است كه در مورد آن سوال خواهد شد و مسوولان بايد نسبت به آن پاسخگو باشند.»
مجوز خريد كشتي نمي‌دهيم
شايد به همين دليل بود كه محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت زماني كه به پشت تريبون رفت رسما از عدم ارايه مجوز براي خريد كشتي خبر داد و گفت: «اجازه سفارش خريد كشتي به خارجي‌ها با توجه به توانمندي‌هاي داخلي را نمي‌دهيم. سازندگان داخلي بايد به زيرمجموعه خود توجه كنند چرا كه همه تجهيزات و قطعات مورد نياز در بخش ساخت كشتي توسط سازندگان ساخته نمي‌شود. بنابراين بايد گروه‌هاي تخصصي صنايع وابسته شكل دهيم و از آنها حمايت كنيم.»وي با اشاره به اينكه وثيقه قرار دادن كشتي نزد بانك‌هاي داخلي در مراحل نهايي قرار دارد، تصريح كرد: «بايد حداقل 20 درصد منابع حاصل فروش نفت و گاز به صندوق توسعه ملي براي سرمايه‌گذاري بخش خصوصي واريز شود، با دو بانك داخلي براي پرداخت تسهيلات به سازندگان داخلي جهت ساخت 13 فروند شناور كوچك به ارزش 130 ميليون دلار صحبت كرديم و آنها براي اين كار اعلام آمادگي كردند.»نعمت‌زاده با بيان اينكه كار وثيقه قرار دادن كشتي نزد بانك‌هاي داخلي در مراحل نهايي قرار دارد، ادامه داد: «شركت‌هاي بهره‌بردار داخلي مانند شركت ملي نفتكش يا شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران به جاي استفاده از فاينانس چين يا كره براي خريد كشتي همين كار را در داخل انجام مي‌دهند يعني پس از سفارش ساخت كشتي به سازندگان داخلي كشتي در وثيقه بانك مي‌ماند تا زماني كه اقساط پرداخت شده و پس از سند كشتي صادر مي‌شود.»وزير صنعت، معدن و تجارت با تاكيد براينكه بايد به سمت ساخت تجهيزات فراساحلي از جمله جكاب و سكوهاي نفتي برويم، گفت: «همچنين بايد در بحث شناورها از توانمندي‌هاي داخلي استفاده كنيم در حوزه زيربنايي نيز مانند اسكله بندر و كارخانجات نيز مشكلي نداريم و مي‌توانيم از همين مسير استفاده كنيم.
توسعه دريامحور در دستور قرار گيرد
در ادامه اين همايش امير دريادار حبيب سياري، فرمانده نيروي دريايي ارتش نيز با اشاره به موضوع توسعه دريامحور كه چند سالي نيز شعار اصلي همايش‌هاي قبلي صنايع دريايي بود خواستار در دستور كار قرار گرفتن جدي اين موضوع شد و تاكيد كرد كه ايران با وجود سابقه كهن در دريا به خاطر سياست‌هاي استعماري در اين حوزه عقب مانده و بايد اين عقب‌ماندگي را جبران كنيم. حضور در دريا افزايش توان و قدرت‌افكني و تغيير در ژئوپولتيك دنيا را به همراه دارد، از اين رو ايران بايد با تحقق اين ايده‌ها توطئه‌هاي استكبار را ناكام كند.»وي با اشاره به فرمايشات رهبر معظم انقلاب در خصوص توسعه و عمران سواحل به ويژه سواحل مكران گفت: «توسعه وقتي به وجود مي‌آيد كه امنيت در سواحل و دريا برقرار شود. ارگان‌هاي دريايي نيز بايد توسعه دريامحور را به طور جدي در دستور كار خود قرار دهند. ايران با وجود سابقه كهن در دريا به خاطر سياست‌هاي استعماري در اين حوزه عقب مانده است و بايد اين عقب‌ماندگي را جبران كنيم.»
تدوين برنامه ششم با محوريت توسعه دريامحور
محمد سعيدنژاد، مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي نيز گفت: «با توجه به تاكيد رهبر معظم انقلاب بر توسعه دريامحور و توجه ويژه به سواحل مكران بايد در تنظيم برنامه ششم توسعه، تامين منابع در راستاي تاكيدات رهبر معظم انقلاب مورد توجه قرار گيرد. بر اساس آمار كمتر از 10 درصد جمعيت كشور در استان‌هاي ساحلي ايران ساكن هستند، صنعتگران دريايي مي‌توانند با استفاده از امكانات سازمان بنادر از قبيل وجوه اداره شده در بخش‌هاي تجهيزات و خدمات بندري سرمايه‌گذاري كنند.»
وي خاطرنشان كرد: «اگر كشوري در صنايع دريايي و كشتي‌سازي از موقعيت بهتري در ميان ساير كشورها برخوردار باشد اين كشور صنعتي شده است. هم اكنون در بخش صنايع دريايي از قبيل ساخت كشتي و فعاليت‌هاي خدماتي، پشتيباني و تعميرات و نگهداري شناورها بايد امكانات در اختيار سرمايه‌گذاران بخش خصوصي در حوزه دريا قرار گيرد.»
سعيدنژاد با بيان اينكه هم‌اكنون 90 درصد تجارت كشور از طريق دريا انجام مي‌شود، افزود: «بايد نياز كشور به تجارت دريايي تامين شود. همچنين بايد نيازهاي دريانوردي كشور براي تحقق شعار توسعه دريا محور در داخل تامين شود و تامين فناوري و تجهيزات صنعتي دريايي بومي‌سازي شده تا دسترسي كشور در هر زمان به اين تجهيزات استراتژيك ميسر شود. هم‌اكنون از 50 درصد ظرفيت‌هاي دريايي كشور استفاده مي‌شود، توجه به بحث‌هاي نرم‌افزاري براي رسيدن كفايت‌هاي لازم ضروري است.»
وي خواستار بهره‌گيري بيشتر از توان صنعتگران داخلي براي تامين تجهيزات و ايجاد امكانات و توجه ويژه به اين مطالبه مهم در تدوين برنامه ششم توسعه اقتصادي كشور شد و تاكيد كرد: «دولت بايد احكام جداگانه‌يي براي ارگان‌هاي دريايي در بخش كفايت آنها در برنامه ششم توسعه مشخص كند.»
رايزني براي گشايش اعتبار
وي از رايزني با بانك مركزي براي گشايش اعتبار جهت تسريع تجهيز فاز ۲ بندر شهيد رجايي خبر داد و گفت: «سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي در صف سرمايه‌گذاري در بنادر كشور هستند.»
سعيدنژاد با انتقاد از اينكه گفته مي‌شود جلوي واردات در حوزه دريايي را مي‌گيريم، اظهار كرد: «همه در اين زمينه شعار مي‌دهند كه ما نمي‌گذاريم خريد خارجي انجام شود، اما هميشه خريد خارجي انجام شده است، چراكه به لوازم توجه نشده است. هيچ سازنده خارجي پاي ميز مذاكره نمي‌نشيند مگر اينكه موضوع فاينانس حل شده باشد و اين در حالي است كه براي سازندگان داخلي چنين چيزي وجود ندارد.»
وي با بيان اينكه سازنده داخلي چنين مشكلاتي را دارد، گفت: «صندوقي را براي حمايت از صنايع دريايي تاسيس كرديم كه تقريبا خالي است و نيازمند حمايت دولت و مجلس است. هم‌اكنون 11 بندر تجاري در كشور داريم كه در جنوب چابهار، بندرعباس، لنگه، بوشهر، امام خميني و... فعاليت مي‌كنند.»
سعيدنژاد با بيان اينكه ظرفيت تخليه و بارگيري بنادر در حال حاضر 184 ميليون تن است، تصريح كرد: «در بنادر مهم كشور اسكله‌هاي مناسبي ايجاد كرده‌ايم و سياست ما اين است كه ناوگان مسافري دريايي از محل وجوه اداره شده سازمان بنادر و دريانوردي توسعه يابد. در راستاي اجراي اصل 44 قانون اساسي به دنبال سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در بنادر هستيم، اسكله و تاسيسات زيربنايي توسط دولت تامين مي‌شود و پس‌كرانه‌ها با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي ساخته و به بهره‌برداري مي‌رسد.»
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينكه ما به سياست‌هاي حمايتي از طرح‌هاي بزرگ بندري و دريايي ادامه مي‌دهيم، خاطرنشان كرد: «استقبال بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري در بنادر به حدي است كه هم‌اكنون سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي در انتظار سرمايه‌گذاري در بنادر مختلف هستند. در حال حاضر توسعه بندر چابهار در دستور كار قرار دارد، فاز يك توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار 54درصد پيشرفت فيزيكي دارد كه منابع مورد نياز براي توسعه آن از محل منابع داخلي سازمان بنادر و دريانوردي تامين شده است.
وي با بيان اينكه به دنبال تسريع توسعه بندر چابهار با استفاده از فاينانس خارجي هستيم، افزود: «در فاز 2 بندر شهيد رجايي تامين تجهيزات بندري در دستور كار قرار گرفته كه در اين راستا با بانك مركزي در حال رايزني براي گشايش اعتبار جهت تامين منابع مالي براي تسريع خريد تجهيزات هستيم.»