شورشيها وارد حلب شدند
سوريه در آستانه تكرار تراژدي 2011 ؟
كمتر از 24 ساعت پس از اعلام آتش بس در لبنان، اينبار بخش ديگري از منطقه شام ناآرام شده است: سوريه. در حالي كه سوريه در چهار سال گذشته وضعيت به نسبت با ثباتتري را پس از دوران جنگ داخلي با گروههاي تروريستي تجربه كرده بود، از دو شب پيش، گروهي از شورشيان مسلح ادعاي تسلط بر برخي مناطق كليدي در شمال غرب سوريه را مطرح كردند. ادعايي كه به نظر ميرسد در برخي مناطق رنگ واقعيت به خود گرفته و گروههاي شورشي و تروريستي مسلح در برخي مناطق در حال پيشروي هستند.
وضعيت سوريه تا پيش از آغاز دور جديد تنشها
جرقه نخستين درگيريها در شمال غرب سوريه از چهارشنبه گذشته روشن شد. تا پيش از روز چهارشنبه، دولت سوريه كنترل حدود 75 درصد خاك اين كشور را در دست داشته است. عمده مناطق تحت كنترل دولت سوريه شامل تمام مناطق جنوب و مركز و بخشهايي از شمال سوريه است. درگيريها با گروههاي شورشي در مناطق شمالي سوريه جريان دارد و گروههاي مختلفي در نوار شمالي سوريه در حال نبرد هستند. بخش شمال شرق سوريه كه توسط رود فرات از بدنه اين كشور جدا ميشود و يك منطقه مثلثي شكل در شمال رود فرات را تشكيل ميدهد، محل جولان گروه مسلح نيروهاي دموكراتيك سوريه (SDF) است كه بهطور عمده شامل گروههاي شورشي كردي هستند. نوار مرز شمالي سوريه و تركيه هم بهطورعمده تحت كنترل نظاميان تركيه قرار دارد و البته بخشهايي هم در سيطره نيروهاي كردي دموكراتيك سوريه است. گروه تروريستي «هيات تحريرالشام»، از ديگر گروههاي شورشي فعال در سوريه است كه مناطق تحت اشغال آنان در باريكه كوچكي از مرزي با تركيه در شمال غرب سوريه قرار دارد. گروه تروريستي داعش اكنون حضور مشخصي در سوريه ندارد و به صورت پراكنده در حال فعاليت عليه دولت مركزي است. با اين حال درگيريهاي فعلي سوريه از مناطق تحت اشغال گروه تروريستي تحريرالشام در شمال غرب سوريه آغاز شده و اين گروه تحركاتي را براي گسترش مناطق تحت اشغال خود به سمت جنوب سوريه آغاز كرده است.
آتشبس در لبنان؛ پيشروي تروريستها در سوريه
نخستين درگيريها در سوريه از جانب گروههاي مسلح هيات تحريرالشام از چهارشنبه هفته گذشته آغاز شد. در واقع گروه تروريستي هيات تحريرالشام در سوريه دقيقا در همان روزي كه بين حزبالله لبنان و اسراييل آتشبس برقرار شد، در سوريه فعال شد و پيشروي خود به سمت ادلب و حلب را آغاز كرد. همزماني اعلام آتشبس ميان لبنان و تلآويو و اعلام پيشروي گروههاي تروريستي در سوريه باعث شده براي بسياري اين سوال مطرح شود كه آيا ميتوان ارتباطي ميان زمان اعلام آتشبس اسراييل با لبنان و پيشروي گروههاي تروريستي در سوريه برقرار كرد؟ ناظران مدعياند، نقشه پيشروي تروريستها در شمال غرب و غرب سوريه حاكي از آن است كه گروههاي شورشي در برنامه خود تصميم به حركت از سمت شمال غرب به سمت جنوب غرب سوريه را دارند. اين پيشروي در صورت تحقق ميتواند به معناي قطع ارتباط مرز زميني دولت سوريه و لبنان باشد. قطع مرز زميني دولت سوريه و لبنان همان هدفي است كه تلآويو پس از آتشبس بهدنبال آن است تا به زعم خود ارتباط لجستيكي و پشتيباني حزبالله لبنان با سوريه را قطع كند. براين اساس نظاميان تروريستي تحريرالشام با پيشروي خود به سمت حلب و جنوب سوريه در حال تامين همان اهدافي هستند كه اسراييل به دنبال آن است: قطع مرزي زميني دولت بشار اسد و حزبالله لبنان. با اين همه هستند گروه ديگري كه مدعياند تسلط اين گروه افراطي در سوريه ميتواند تهديدي امنيتي براي اسراييل لحاظ شود. از همين رو اين گروه فرضيه پيشروي شورشيها به عنوان بخشي از پلن تلآويو جهت گشودن جبهه جديد را رد ميكنند.
وضعيت ميداني جنگ
ناظران ميگويند روز جمعه نيروهاي شورشي سوريه به سمت حلب تحت كنترل دولت مركزي پيشروي كرده و در نهايت وارد اين شهر شدند، اين اولينبار در طول سالهاست كه گروههاي افراطي وارد بزرگترينشهر اين كشور ميشوند .براساس تصاويري كه سيانان صحت آن را تاييد كرده، شورشيها بعد از رسيدن به مركز حلب، پرچم مخالفان را در ميدان مركزي تكان داده و اعلام پيروزي كردند.همزمان گروهنظارتي سازمان ديدبان حقوقبشر سوريه (SOHR) مستقر در بريتانيا مدعي شد كه يكي از گروههاي شورشي موسوم به تحريرالشام، بدون هيچ مقاومتي كنترل بيش از نيمي از حلب را در اختيار گرفته است. اين در حالي است كه به نوشته بيبيسي از زمان آغاز حملات در روز چهارشنبه حداقل 277 نفر جان خود را از دست دادهاند.همزمان خبرگزاري رويترز به نقل از منابع نظامي گزارش داد كه مقامات سوري روز شنبه فرودگاه حلب و تمام جادههاي منتهي به شهر را بستند.ارتش سوريه نيز اعلام كرد كه اين كشور با حملهاي بزرگ و غافلگيركننده روبهرو شده و تلاش دارد تا در امتداد همه جبههها توان خود را افزايش داده و تقويت كند.شهر حلب به عنوان بزرگترين شهر تجاري سوريه در شمال غربي اين كشور اكنون كانون درگيريها ميان ارتش سوريه و گروه تروريستي تحريرالشام است. تروريستها طي روزهاي گذشته مناطقي همچون خانطومان را نيز به اشغال خود درآورده بودند.در صورت سقوط كامل شهر حلب، شهرهاي شيعهنشين نبل و الزهراء در حومه شمالي حلب هم به صورت كامل محاصره ميشود و جان حدود ۶۰ هزار شيعه ساكن در اين شهرها در معرض خطر جدي قرار ميگيرد. سقوط اين دو شهر شيعهنشين ممكن است به كشتارهايي بدتر از كشتارهاي داعش در عراق و سوريه منجر شود.با وجود آنكه «رامي عبدالرحمن»، مدير ديدبان حقوق بشر سوريه در گفتوگو با «العربيه» ادعا كرده است كه تمامي نيروهاي ارتش سوريه از شهر حلب خارج شدند و اكنون كنترل اكثريت مناطق اين شهر در دست «جبهه النصره» و ديگر گروههاي مسلح است، اما اين ادعا را نميتوان هنوز بهطور كامل تاييد كرد. ديدبان حقوق بشر سوريه همچنين در گزارشي از وضعيت ميداني سوريه اعلام كرده است كه حداقل 155 تن از اعضاي تروريستي«هيات تحريرالشام» و 79 نفر از نيروهاي ارتش سوريه در جريان درگيريها در ادلب و حلب طي دو روز گذشته كشته شدهاند.خبرنگار الميادين هم در تازهترين گزارش خود تا ظهر شنبه تاييد كرد كه نيروهاي شورشي مسلح در حدود 60درصد از منطقه حلب مستقر هستند و تا اطلاع ثانوي براي ساكنان مناطقي كه در آن مستقر هستند، منع رفت و آمد برقرار كردهاند.