شيروان ياري| براساس نتايج مطالعات تحقيقي– پژوهشي دواستاد جامعه‌شناسي در مورد ارتباط جهاني شدن فرهنگي وهويت اجتماعي زنان كرمانشاه، 81 درصد زنان مورد مطالعه در شهر كرمانشاه با موبايل مكالمه مي‌كنند و77درصد از جامعه همين زنان آماري مورد پژوهش از غذاهاي فست‌فود در مغازه‌هاي مدرن تناول مي‌كنند.
به گفته «بيژن خواجه‌نوري» استاديار رشته جامعه‌شناسي دانشگاه شيراز و«ليلا پرنيان» دانش‌آموخته كارشناسي ارشد مطالعات زنان اين دانشگاه، در اين تحقيق، از روش پژوهش كمي وپيمايشي استفاده شده واطلاعات موردنياز با استفاده از ابزار پرسشنامه به دست آمده است.
جامعه آماري اين پژوهش، مربوط به تمام زنان و دختران بين سنين 18تا65 سال ساكن در شهر كرمانشاه در سال‌هاي 1392-1391 است.
نمونه آماري زنان مورد مطالعه اين پژوهش، 597 نفر گزارش شده كه براي اطمينان بيشتر و كاهش ميزان خطا، نمونه آماري به 600 نفر از جمعيت 364 هزار و864 نفر از زنان اين شهر افزايش يافته است.
نمونه‌گيري مورد استفاده در اين پيمايش، تصادفي سهميه‌اي چندمرحله‌اي است كه درچارچوب نظري تركيبي با توجه به نظريه «گيدنز» و «رابرتسون» تدوين شده است.
براساس اين تحقيق، ميزان استفاده از فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي، آگاهي از جهاني شدن، سبك زندگي، نگرش نقش جنسيتي وبازانديشي در جامعه زنان كرمانشاهي سنجيده شده است.
به استناد نتايج اين پژوهش، تحليل عاملي سبك زندگي در بين زنان شهر كرمانشاه در سبك زندگي مدرن، سنتي و دوستانه قابل تامل است.
بر پايه اين تحقيق، 77درصد از زنان مورد مطالعه به غذاهاي جديد و فست‌فودي مانند «پيتزاها»، «لازانيا» و «ساندويچ‌ها» علاقه‌مند هستند وهمين درصد تمايل دارند كه غذاهاي مورد علاقه خود را در مغازه‌هاي فست‌فود شيك و مدرن تناول كنند.
65 درصد زنان مورد مطالعه اين كلانشهر به موسيقي‌هاي كلاسيك خارجي از جمله «بتهون»، «باخ» و «موتسارت» گوش مي‌دهند و 63 درصد نيز مشتاق گوش سپاري به موسيقي‌هاي تند و هيجاني «پاپ»، «جاز» و «راك» هستند.
در اين مقاله تحقيقي، ابعاد سبك زندگي سنتي زنان مورد مطالعه كرمانشاهي نيز تحليل شده وآمده است كه 74 درصد زنان اين شهر تاريخي، عاشق موسيقي سنتي ايران از جمله «شجريان»، «ناظري» و «افتخاري» هستند و60درصد هم به موسيقي محلي تركي، كردي‌ولري گوش مي‌دهند.
براساس اين گزارش، 56 درصد از زنان مورد مطالعه اين پژوهش به نواي موسيقي مذهبي و مداحي گوش مي‌دهند و همين درصد نيز به رستوران‌هاي سنتي كه روح آنان را به گذشته فرهنگي‌‌شان الصاق كند، مراجعه مي‌كنند.
در بخش سبك زندگي دوستانه نيز 72 درصد زنان شهر كرمانشاه از ملاقات با دوستان وگپ زدن با آنها در مورد مسائل مختلف لذت مي‌برند و70 درصد از همين زنان مورد مطالعه نيز با دوستان خود براي خريد، قدم زدن و غذاخوردن بيرون مي‌روند.
در اين مقاله به علاقه‌مندي 52 درصد زنان كرمانشاهي به صرف غذاهاي سنتي از جمله انواع خورشت‌ها وديزي‌ها اشاره شده است.
اجزاي وسايل ارتباط جمعي
محققان اين مقاله پژوهشي در بخش تحليل عاملي وسايل ارتباط جمعي در بين زنان شهر كرمانشاه معتقدند كه 89 درصد زنان مورد مطالعه در اين مقاله، داراي ايميل يا پست الكترونيكي بوده، 79 درصد داراي اينترنت، 78 درصد نيز با چت، فضاي فيس‌بوك و توييتر آشنايي دارند و از مجموع فناوري‌هاي اطلاعاتي وارتباطاتي نوين برخوردار هستند.
براساس اين پژوهش، 47 درصد از جمعيت زنان مورد پرسش در فرآيند اين مطالعه، برنامه‌هاي تلويزيون خارجي - ماهواره - را نگاه مي‌كنند.
به گزارش اين مقاله تحقيقي، 81 درصد از زنان كرمانشاهي با موبايل مكالمه مي‌كنند، 80 درصد نيز از طريق همين وسيله ارتباط جمعي پيامك يا «اس‌ام‌اس» مي‌فرستند و58 درصد نيز از فناوري‌هاي نوين «فيلم» و «سي‌دي» در زندگي روزانه خود استفاده مي‌كنند.
در اين تحقيق، ميزان ابعاد استفاده زنان كرمانشاهي از وسايل ارتباط جمعي داخلي از جمله راديوهاي داخلي 75 درصد، تلويزيون داخلي 58 درصد و روزنامه‌ها و مجلات داخلي 66 درصد گزارش شده است.
براساس اين مقاله، 76 درصد از زنان مورد مطالعه كرمانشاه، به راديوهاي خارجي گوش فرا مي‌دهند و 70 درصد نيز به خواندن روزنامه‌ها و مجلات خارجي رغبت دارند.
هويت اجتماعي مدرن زنان
محققان اين تحقيق در بخش تحليل توزيع فراواني و درصد گويه‌هاي مربوط به هويت اجتماعي، 18 گويه را براي زنان مورد پرسش مطرح كرده‌اند كه براساس نتايج هر گويه، هويت اجتماعي زنان شهر كرمانشاه سنجيده مي‌شود.
براساس اين گزارش، ميانگين 69/3 درصد از زنان مورد پرسش نيز «سختي كشيدن در ايران را بهتر از رفتن به خارج كشور» عنوان كرده‌اند و 4/4 درصد نيز گفته‌اند كه «حاضرم براي صيانت از دينم بجنگم.»
63/3 دهم درصد از زنان كرمانشاهي در اين تحقيق از «جنسيت زن بودن خود» ابراز خوشحالي كرده‌اند. 2/4درصد از اين زنان نيز به گويه «ضرورت جذابيت جسماني زن» راي مثبت داده‌اند. در اين تحقيق 79/3 درصد زنان كرمانشاه به زبان فارسي و صحبت با آن زبان مي‌بالند و 13/4 درصد نيز از همين زنان عنوان كرده‌اند كه «كرد يا فارس بودن مهم نيست، مهم اين است كه همه دركنار هم زندگي مي‌كنيم.» دو محقق اين مقاله تحقيقي در تحليل جدول يافته‌هاي اين پژوهش بخش هويت اجتماعي زنان معتقدند كه نتايج همبستگي متغيرهاي مستقل با متغير هويت اجتماعي زنان نشان مي‌دهد كه سبك زندگي مدرن، سبك زندگي دوستانه، بازانديشي، فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي، نگرش نقش جنسيتي، وسايل ارتباط جمعي خارجي رابطه معني‌دار و مثبت با هويت اجتماعي زنان دارند. به گفته محققان اين پژوهش، هويت شرط لازم زندگي اجتماعي و از نياز‌هاي رواني و اجتماعي كنشگران و پيش‌نياز هرگونه زندگي اجتماعي است. به عقيده اين دو جامعه‌شناس، ارتباط معنادار و مستمر زنان با يكديگر و با جامعه بدون هويت اجتماعي ممكن نيست. از منظر اين دو استاد دانشگاه، فردي كه هويت اجتماعي او تثبيت شده است، احساس مسووليت شهروندي كرده، خود را در قبال مسائل اجتماعي مسوول مي‌داند و با پرهيز از رفتارهاي نابهنجار و رعايت حدود و مقررات جامعه در بهبود روابط اجتماعي خود با اعضاي جامعه تلاش مي‌كند. استادان بيژن خواجه‌نوري و ليلا پرنيان مي‌گويند: مساله بودن هويت زنان در عصر حاضر از آن جهت است كه بازانديشي و مدرن شدن هويت اجتماعي آنان ممكن است به همان اندازه كه موجب پيشرفت‌هاي مثبت از جمله افزايش نسبت زنان شاغل، زنان داراي تحصيلات عالي، افزايش اعتماد‌به‌نفس و رشد فردي زنان در جامعه شود، سبب بالا رفتن ميزان طلاق و جدايي، به تاخير افتادن سن ازدواج و تولد نخستين فرزند، محدود شدن تعداد فرزندان، مصرف‌گرايي و فردگرايي شود. اين دو محقق، بر ضرورت انجام پژوهش‌هاي اينچنيني در فضاي دانشگاه‌ها تاكيد كرده‌اند و معتقدند كشورهايي كه روند جهاني شدن را درك كرده باشند و سازوكارهاي آن را بشناسند، مي‌توانند جايگاه مناسبي براي خود در نظام جهاني پيدا كنند و از آثار منفي جهاني شدن بكاهند.
به گفته ليلا پرنيان، كشور ايران همچون بسياري از كشورهاي در حال گذار تحت تاثير جهاني شدن فرهنگي، تغيير كرده است. به عقيده وي اين تغييرات هويت ايرانيان را از ساختار ساده با محوريت ايراني بودن، به ساختار پيچيده و تركيبي با عناصر اسلامي- ايراني و مدرن تغيير داده است تا جايي كه در اين ساختار ايرانيان هم مسلمان هستند هم جهاني، در عين حال كه هم ديني‌اند و هم مدرن. وي با اشاره به اينكه كشور ايران داراي لايه‌هاي فرهنگي مختلف و متشكل از خرده‌فرهنگ‌هاي قومي، مذهبي و ديني گوناگون است، مي‌گويد: تنوع و بافت قومي- فرهنگي ايران الگوي منحصربه‌فرد، متنوع و پيچيده‌اي است. اين جامعه‌شناس مطالعه وضعيت هويت اجتماعي زنان در شهر كرمانشاه را ضرورتي اساسي مي‌داند و معتقد است كه اين شهر به‌عنوان يكي از كلانشهرهاي كشور در معرض جهاني شدن فرهنگي و ابزارهاي آن همچون فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي قرار گرفته است. به گفته وي باتوجه به جهاني شدن و انقلاب ارتباطات، پيدايش روزافزون تكنولوژي‌هاي ارتباطاتي نوين، افزايش سطح آگاهي عمومي، موقعيت جغرافيايي، همجواري با كشور عراق، دادوستدهاي تجاري، اقتصادي و فرهنگي جامعه و فرهنگ شهر كرمانشاه به ويژه زنان آن در حال تجربه كردن نوعي گذار هستند و امكان بازانديشي و به چالش كشيده شدن عناصر فرهنگي و هويت‌ساز در آنان وجود دارد. به عقيده وي در اين پژوهش، ارتباط جهاني شدن فرهنگي با عناصر هويت اجتماعي شامل هويت ملي، قومي و مذهبي و مولفه‌هاي جهاني شدن فرهنگي با ميزان قدرت تبيين‌كنندگي درباره هويت اجتماعي زنان شهر كرمانشاه به صورت علمي مطالعه و با ارايه و تجزيه داده‌هاي آماري تحليل شده است.