وال استريت ژورنال مدعي شد
جنگ پادشاهي‌ها در شام
به ادعاي ناظران عربستان‌سعودي و ديگر كشورهاي عربي جهت نفوذ در دولت جديد سوريه آن هم با هدف برتري داشتن نسبت به رقباي خود در اين جغرافياي استراتژيك خيز برداشتند و وارد رقابتي جدي شدند. هر چند كه همچنان نگراني‌هايي درباره عقبه رهبران جديد سوريه وجود دارد. اين پادشاهي‌ها، به همراه اردن و قطر، در حال ارسال كمكهاي انساني و انرژي به جمعيت خسته از جنگ سوريه است، چراكه اعراب بر اين باورند كه اين اقدامات مي‌تواند به پيشبرد اهداف استراتژيك‌شان كمك كند؛ ازجمله كاهش جريان مواد مخدر و توقف فعل و انفعال‌هاي جنگجويان راديكال از طريق مرزهاي سوريه و همچنين مقابله با نفوذ رقبايي مانند تركيه و ايران. فابريس بالانش، كارشناس سوريه و استاد دانشگاه ليون در فرانسه در اين زمينه به وال استريت ژورنال گفت كه دولت‌هاي منطقه نگران پيشينه راديكال حاكمان جديد هستند، اما اين نگراني نيز همزمان وجود دارد كه محبوبيت آنها ممكن است بر جمعيت اين كشورها تاثير بگذارد. وال استريت ژورنال در ادامه گزارش خود از بازيگري اعراب در تحولات اخير سوريه آورده است كه شكل‌گيري خطوط سياسي كشور پس از سقوط دولت بشار اسد، پيامدهاي گسترده‌اي براي منطقه دارد. اتحاديه عرب پس از آغاز جنگ داخلي سوريه در سال ۲۰۱۱، حضور اين كشور را در حالت تعليق قرار داد، اين درحالي است كه رياض طي سال‌هاي اخير تلاش‌هايي را براي احياي روابط با دمشق انجام داده است. به ادعاي اين نشريه اما اكنون در فضاي پسا اسد، كشورهاي عربي جديدي در حال ارايه كمك به بازسازي و كاهش كمبودهاي غذايي و انرژي در سوريه هستند، اقداماتي كه تحليلگران مدعي‌اند انگيزه‌هايي فراتر از اهداف انسان‌دوستانه در پس آن قرار دارد. در عين حال طي روزهاي اخير، عربستان يك پل هوايي انساني به سوريه راه‌اندازي كرده و از طريق آن مواد غذايي، پناهگاه و تجهيزات پزشكي را منتقل مي‌كند. اين پادشاهي همچنين پيشنهاد كرده است كه مي‌تواند جايگزين نفت ايران براي شام باشد تا به كاهش بحران انرژي دمشق كمك كند. اين درحالي است كه همچنان بسياري از كشورهاي عربي، ازجمله عربستان و امارات نگران ظهور دوباره گروه‌هاي راديكالي مانند القاعده، اخوان‌المسلمين و داعش در خاورميانه هستند. آنها از زمان قيام‌‌هاي بهار عربي در سال 2011 كه منجر به بركناري رهبران تونس، مصر و ليبي شد، تلاش كردهاند تا از گسترش راديكاليسم در منطقه جلوگيري كنند. هرچند كه اين خلأ در برخي موارد توسط اين گروه‌هاي سلفي پر شد، ازجمله يك شاخه از اخوان‌المسلمين در مصر كه بعدا در يك كودتاي نظامي بركنار شد. به گزارش ديگر نشريات منطقه‌اي احمد الشرع، رهبر تحريرالشام يك نيروي راديكال ضد امريكايي در عراق بود. او ظاهرا سال‌ها پيش از افراط‌گرايي فاصله گرفت و وعده داده است كه به تنوع قومي و مذهبي سوريه احترام بگذارد و در پي اين وعده‌ها به دنبال به دست آوردن مشورعيت بين‌المللي و همچنين تامين مالي براي بازسازي و راه‌اندازي مجدد اقتصاد سوريه و اسكان مجدد ميليون‌ها پناهنده است. سفر اخير هيات حاكم سوريه به رياض به عنوان اولين مقصد سفر خارجي و سپس به ديگر كشورهاي عربي ازجمله قطر، امارات متحده عربي و اردن نشان از اين تلاش‌ها دارد. با اين حال اما تركيه با تحريرالشام و ديگر گروه‌هايي كه مخالف بشار اسد بودند داراي روابط مساعدي است كه همزمان نشان از برتري آنكارا نسبت به عربستان‌سعودي در تعامل با دولت جديد سوريه است. از سويي تركيه اكنون در موقعيت قوي‌تري براي فشار بر گروه‌هاي كرد كه در سوريه به چالشي بزرگ براي آنكارا تبديل شده‌اند، قرار دارد.
به ادعاي وال استريت ژورنال اما رياض كه تجربه شكست در عراق بعد از صدام در مقابل تهران را فراموش نكرده اكنون به دنبال مقابله با آنكارا از طريق وعده‌هاي كمك‌رساني خود به سوريه است. گفتني است رقابت اين پادشاهي با تركيه به دوران امپراتوري عثماني و تاريخ معاصر در زمان تلاش براي نفوذ در خاورميانه در پي ناآرامي‌هاي بهار عربي بازمي‌گردد. به گفته فواز گرگس، استاد روابط بين‌الملل در مدرسه اقتصاد لندن، هدف عربستان‌سعودي مقابله با نقش قابل‌توجه تركيه در سوريه جديد است. گرگس در ادامه به وال استريت ژورنال گفت كه رياض همچنين مي‌خواهد اطمينان حاصل كند كه سوريه دوباره به خشونت و آشفتگي اجتماعي دچار نشود، چراكه اين امر مي‌تواند ثبات منطقه‌اي را تهديد كند. درمورد قطر اما مدت‌هاست كه اين كشور از گروه‌هاي مخالف اسد حمايت كرده اما درنهايت تصميم گرفت به عربستان و ساير كشورهاي عربي كه در سال 2023 روابط خود را با سوريه عادي كردند، ملحق نشود. به ادعاي مقامات خاورميانه، دوحه در حال مذاكرات پيشرفته با دولت جديد سوريه براي ارايه كمك‌‌هايي در زمينه انرژي و مالي است. همزمان هواپيمايي قطر روز سه‌‌شنبه به عنوان اولين شركت هواپيمايي بين‌المللي، پروازهاي تجاري به دمشق را پس از 13 سال وقفه از سر گرفت. اردن نيز با وجود مشكلات اقتصادي خود، پيشنهاد تامين برق براي سوريه را داده و در حال مذاكره براي گسترش روابط با دولت جديد سوريه است. به ادعاي عرب نيوز، همزمان شوراي همكاري خليج‌فارس قصد دارد كمكهاي فني براي بازسازي نهادهاي دولتي و كمك به بهسازي جاده‌ها، برق، مدارس، بيمارستان‌ها و خانه‌ها در سوريه ارايه دهد. اين درحالي است كه به ادعاي ديگر نشريات خارجي همه كشورهاي عربي به سرعت به استقبال دولتي با هدايت تحريرالشام نمي‌‌روند. انور قرقاش، مشاور ديپلماتيك دولت امارات در اواسط دسامبر در اين زمينه گفت: «ريشه‌هاي راديكالي و همچنين ارتباطات گذشته حاكمان جديد با گروه‌هاي افراطي بسيار نگران‌كننده است. اگر عناصر راديكال در ميان اين گروه‌ها غالب شوند، كل منطقه را به بحران خواهد كشاند.» اين درحالي است كه علاوه بر اعراب كشورهاي غربي نيز نسبت به جهت‌گيري رهبران جديد سوريه محتاط هستند و به همين دليل در مورد لغو تحريم‌ها عليه اين كشور يا حذف عنوان تروريستي از رهبري آن احتياط مي‌كنند. با اين حال اخيرا دولت بايدن اعلام كرد كه محدوديت‌ها بر كمكهاي انساني به سوريه را به مدت شش ماه كاهش مي‌دهد و پيش از آن نيز پاداش 10 ميليون دلاري براي احمد الشرع را لغو كرد. اما اكثر تحريم‌هاي واشنگتن عليه سوريه همچنان برقرار است. سازمان ملل و ديگران اعلام كردهاند كه هيچ برنامه فوري براي حذف تحريم‌ها عليه احمد الشرع ندارند.