مذاكره با امريكا!؟
سيدعطا‌‌الله مهاجراني
ظاهرا مانند موسي و عصا هرگاه سخن از مذاكره با امريكا به ميان مي‌آيد، مقاله مذاكره مستقيم كه در ارديبهشت ماه سال ۱۳۶۹ در روزنامه اطلاعات منتشر شد، تداعي مي‌شود. دوستان، آشنايان و رسانه‌ها از من هم مي‌پرسند نظرم درباره مذاكره با امريكا چيست؟ به نظرم موضوع از چنان اهميت و حساسيتي برخوردار است كه بايد جهات مختلف و لايه‌هاي متفاوت آن را با دقت و تأمل سنجيد و بررسي كرد. يكم: بديهي است كه هيچ كس با نفس مذاكره با دشمن از بنياد مخالف نيست. دلايل متعدد و متنوع تاريخي و ديني و عقلاني و تجربي مي‌توان برشمرد كه دشمنان با يكديگر مذاكره كرده‌اند. در تاريخ معاصر ويت‌كنگ‌ها همزمان با جنگيدن در ويتنام با نمايندگان امريكا در اروپا مذاكره مي‌كردند. دوم: در ارديبهشت ماه سال ۱۳۶۹ يعني 34 سال پيش كه مقاله مذاكره مستقيم در روزنامه اطلاعات چاپ شد. جهان دوقطبي بود. ما تازه از مرحله دشوار و تاب‌سوز جنگ 8 ساله نجات پيدا كرده بوديم. هاشمي‌رفسنجاني و آيت‌الله خامنه‌اي هر كدام در نخستين سال مسووليت خويش بودند. بعد از جنگ شاهد وحدت ملي و انسجام بيشتر دولت ـ ملت بوديم و نهايتا اين امريكا بود كه بدون هيچ گونه پيش‌شرطي جورج بوش پدر كه رييس‌جمهور يك دوره‌اي شد و سابقه رياست سازمان سيا را داشت، پيشنهاد مذاكره را مطرح كرد. سوم: اكنون پس از 34 سال جهان دگرگون شده است. اين دگرگوني تفسير‌هاي متفاوتي دارد. هر تفسير مي‌تواند مبناي رويكرد ويژه‌اي باشد. نتانياهو و ترامپ گمان مي‌كنند در قضيه فلسطين و حزب‌الله پيروز شده‌اند. سخن از پايان حزب‌الله در لبنان و پايان غزه بر زبان مي‌آورند.
باور دارند كه ايران با سقوط نظام بعثي بشار اسد در سوريه تضعيف شده و ديگر امكان دفاع از جبهه مقاومت يعني حزب‌الله و حماس را ندارد. به همين دليل نتانياهو گهگاه از پايان نظام جمهوري اسلامي سخن مي‌گويد. ترامپ البته اين حرف را نمي‌زند ولي براي ايران ضعيفي كه نتواند از خود دفاع كند و در زماني كه امريكا و اروپا و اسراييل و كشورهاي هم‌پيمان منطقه‌اي انتظار دارند، نظام جمهوري اسلامي ايران مثل نظام سوريه سقوط كند.
چهارم: بر اساس چنين پيش‌داوري‌هايي ترامپ دستورالعمل اجرايي خود درباره ايران را با همان امضاي طولاني‌اش امضا كرد. روح آن دستورالعمل نه تنها خلع سلاح ايران بلكه تسليم ايران است. ايران اگر آن شرايط را بپذيرد گويي در جنگي با امريكا شكست خورده است. همان طور كه امريكا شرايط خود را بعد از جنگ جهاني دوم بر آلمان و ژاپن و در سال ۲۰۰۳ بر عراق تحميل كرد اين بار مي‌خواهد بدون جنگ به اتكاي قدرت نظامي ،سياسي و تبليغاتي‌اش شرايط خود را بر ايران تحميل كند.
پنجم: ايران يك بار با امريكا مذاكره كرد. برجام محصول مذاكره بود. ترامپ برجام را ترك كرد و در واقع مذاكره را از معني و فايده انداخت. اكنون او چگونه انتظار دارد كه ايران به او اعتماد كند؟
ششم: كشوري كه سلاح اتمي دارد و از سلاح اتمي در جنگ دوم جهاني عليه كشور و مردم ژاپن استفاده كرده است. با كدام منطق و برهان و مشروعيت ايران را تهديد مي‌كند و براي ايران خط مشي تعيين مي‌كند كه نمي‌بايست از توان هسته‌اي برخوردار باشد؟
هفتم: دقت در متن فرمان يا دستورالعمل اجرايي ترامپ ترديدي باقي نمي‌گذارد كه ماهيت و جهت اين دستورالعمل صهيونيستي است و با ادبيات نتانياهو نوشته شده است.
با توجه به نكات هفتگانه‌اي كه نوشتم به نظرم موضع آيت‌الله خامنه‌اي در بيهوده دانستن و نفي مذاكره تصميم و رويكردي خردمندانه و متناسب با دفاع از منافع و مصالح ملي است. البته شاهد يورش همه‌جانبه لشكر سايبري در فضاي مجازي هستيم. به دليل بالا رفتن نرخ دلار و طلا براي ملت ايران دلسوزي مي‌كنند. در واقع مي‌خواهند به التهاب دامن بزنند. خوشبختانه سخنان بسيار سنجيده و دقيق پزشكيان در راهپيمايي ۲۲ بهمن، باطل‌السحر پروژه يا دامي بود كه پهن كرده بودند تا بتوانند دوباره از حاكميت دوگانه سخن بگويند. بين نهاد‌ها و اركان حكومتي در ايران شكاف ايجاد كنند. پزشكيان در بهترين موقعيت، صريح‌ترين سخنان را در دفاع از موضع رهبري بيان كرد. بديهي است كه امريكا و جهان از كشور ما يك‌صدا را شنيدند. كساني كه به تعبير خودشان در شكاف زندگي مي‌كنند ديگر نمي‌توانند دستاويزي براي نشان دادن دوگانگي در دولت و حكومت ايران بيابند.