ترامپ، «دلارزدايي» را شديدتر تهديد كرد
احتمال تعرفه صددرصدي براي كشورهاي عضو «بريكس»
رييس‌جمهور امريكا كشورهاي عضو سازمان بريكس را دوباره و اين‌بار شديدتر تهديد كرد و گفت كه ممكن است براي اين كشورها تعرفه‌هاي صددرصدي اعمال شود. رييس‌جمهور امريكا پيش از اين و در يازدهم بهمن‌ماه، با تهديد كشورهايي كه به دنبال دلارزدايي هستند، اعلام كرده بود كه «كشورهاي بريكس هيچ شانسي براي جايگزيني دلار امريكا ندارند.»
گروه بريكس كه در ابتدا با حضور برزيل، روسيه، هند، چين و آفريقاي جنوبي پايه‌گذاري شده و اكنون با پيوستن ايران و برخي كشورهاي ديگر توسعه يافته است، نگراني مقامات امريكايي را درباره كاهش نفوذ واشنگتن در نظام بين‌الملل به همراه داشته است. اعضاي بريكس در سال‌هاي اخير درباره جايگزيني دلار بحث كرده‌اند و بحث‌ها پس از اعمال تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه در سال ۲۰۲۲ پس از آغاز «عمليات نظامي ويژه» اين كشور در اوكراين، مضاعف شده است. بر اين اساس، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا كه پيش‌تر گروه بريكس را از ايجاد ارز جايگزين به جاي دلار برحذر داشته بود، روز گذشته نيز اعلام كرد: ممكن است دست‌كم تعرفه‌هاي صددرصدي را عليه كشورهاي عضو اين سازمان اعمال كنم.
وي درباره جنگ تجاري ايجاد شده از سوي دولت وي عليه كشورهاي مختلف، افزود: نظام تعرفه‌هاي متقابل، باعث ايجاد عدالت شده و ما خواهان فضاي تجاري هستيم كه عدالت را براي همه محقق كند.
ترامپ خاطرنشان كرد: ماليات بر ارزش افزوده اتخاذ شده توسط برخي كشورها را به عنوان عوارض گمركي در نظر خواهيم گرفت. اكنون اتحاديه اروپا ۲۰درصد ماليات بر ارزش افزوده و ساير اقداماتي دارد كه به شركت‌هاي امريكايي از جمله اپل آسيب مي‌رساند.
رييس‌جمهور امريكا با اشاره به كنترل تورم، افزود: نرخ بهره كاهش خواهد يافت و قيمت‌ها ممكن است در كوتاه‌مدت تاحدودي افزايش يابد. با كاهش نرخ بهره، انتظار مي‌رود شاهد رونق اقتصادي و افزايش مشاغل باشيم.
ترامپ تاكنون، تعرفه‌هايي را بر واردات كالاها از كانادا، مكزيك و چين اعلام كرده است. رييس‌جمهور امريكا، به تازگي تهديد خود براي اعمال تعرفه ۲۵درصدي بر واردات از مكزيك و كانادا را در لحظه آخر متوقف كرد و با توقف ۳۰ روزه اجراي اين تعرفه‌ها درقبال امتيازاتي درخصوص كنترل بيشتر مرزي با دو كشور همسايه امريكا، موافقت كرد، اما تعرفه‌هاي ۱۰درصدي امريكا بر كالاهاي چيني، اجرا شد و ترامپ هشدار داد كه ممكن است آنها را افزايش دهد. چين، بلافاصله واكنش نشان داد و اعلام كرد تعرفه ۱۵درصدي را براي واردات زغال‌سنگ و گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) و تعرفه ۱۰درصدي را براي واردات نفت خام، تجهيزات كشاورزي و برخي خودروهاي امريكا اعمال خواهد كرد. اعمال تعرفه‌هاي جديد بر صادرات امريكا، از ۱۰ فوريه
(۲۲ بهمن) آغاز شد. چين همچنين اعلام كرد كه يك تحقيقات ضد انحصارطلبي را درباره گوگل آلفابت آغاز خواهد كرد. پكن همچنين اقدامات شديدي را عليه ساير كسب و كارهاي امريكايي اعلام كرد.
به گزارش ايسنا، در حال حاضر همه نگاه‌ها به دور جديد جنگ‌هاي تجاري دوخته شده است كه در دوره دوم رياست‌جمهوري ترامپ آغاز شده است. بايد ديد آيا رييس‌جمهور امريكا مي‌تواند تهديدهاي خود عليه كشورهاي بريكس را دنبال كند يا خير. با اين حال توجه به چند نكته ضروري است:
نخست، با پيوستن اخير اندونزي به گروه بريكس، اين سازمان اكنون ۴۰درصد از اقتصاد جهان و نزديك به نيمي از جمعيت جهان را دراختيار دارد. در اجلاس قبلي بريكس كه در كازان روسيه در اكتبر سال ۲۰۲۴ برگزار شد، شي جين پينگ، رييس‌جمهور چين گفت: ما بايد از اين اجلاس نهايت استفاده را ببريم، حركت بريكس را حفظ كنيم و استراتژي خود را براي رسيدگي به مسائلي كه تاثير جهاني دارند، درنظر بگيريم و طراحي كنيم. اين گروه ظاهرا در اين اجلاس، درباره ايجاد سيستم ارزي خود، بحث‌هايي را آغاز كرده بود.
دوم اينكه، تجارت با ارزهاي محلي پس از اعمال تحريم‌ها عليه روسيه بر سر جنگ اوكراين، شتاب بيشتري گرفته است. بسياري از كشورهايي كه تجارت با ارزهاي محلي انجام مي‌دهند، روابط نزديكي با امريكا دارند و براي دور زدن تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه، با ارزهاي محلي تجارت مي‌كنند. نمونه‌هاي بارز، هند و امارات هستند.
در جريان سفر ماه گذشته پرابوو سوبيانتو رييس‌جمهور اندونزي به هند، دو طرف توافق كردند كه تجارت با ارزهاي محلي را تقويت كنند. در اينجا لازم است اشاره كنيم كه هند همچنين در حال بررسي امكان تجارت با ارزهاي محلي با چندين كشور ديگر است.
سوم اينكه، كشورهايي مانند هند از تجارت با ارزهاي محلي حمايت كرده‌اند، اما امكان ارز بريكس را قاطعانه رد كرده‌اند. پس از هشدار اخير ترامپ، وزارت امور خارجه هند، اين نكته را تكرار كرد كه وزير امور خارجه در مورد دلارزدايي به صراحت گفته است ما هيچ سياست و استراتژي در اين زمينه نداريم. مقامات ارشد هند بيش از يك بار به اين نكته اشاره كرده‌اند.
همچنين پس از هشدار ترامپ به كشورهاي بريكس، ديميتري پسكوف، سخنگوي كرملين گفت: هيچ صحبتي درباره ايجاد يك ارز مشترك بريكس وجود ندارد. چنين بحث‌هايي صورت نگرفته و اكنون هم مطرح نيست. در عوض، بريكس بر توسعه پلتفرم‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك جديد براي تسهيل سرمايه‌گذاري‌ها و پروژه‌هاي متقابل در كشورهاي ثالث متمركز است.
درنهايت، براي چين و روسيه، تضعيف دلار امريكا با اهداف استراتژيك بلندمدت آنها براي كشورهاي ديگر مانند هند مرتبط است؛ بررسي گزينه تجارت غيردلاري، همان‌طور كه قبلا ذكر شد، با منافع اقتصادي اين كشورها مرتبط است.
تحريم‌هاي امريكا و تجارت غيردلاري
هشدار اخير ترامپ به كشورهايي كه به دنبال دلارزدايي هستند با «استراتژي اول امريكا» او مرتبط است. اقدام عليه كشورهايي كه با ارزهاي محلي تجارت مي‌كنند، آسان نخواهد بود و افراد تيم ترامپ، ممكن است به او توصيه كنند كه از اين كار اجتناب كند. واشنگتن همچنين بايد درك كند كه به دليل اعمال تحريم‌ها عليه روسيه، چندين كشور تجارت با ارزهاي محلي را انتخاب كرده‌اند.
اگر اين تحريم‌ها برداشته شود يا حتي كاهش يابند، ممكن است چندين كشور از تجارت با ارزهاي محلي اجتناب كنند. جدا از چندين دليل ديگر، يكي از عوامل كليدي كه باعث شده چندين كشور مشتاقانه، منتظر راه‌حلي براي مناقشه روسيه و اوكراين باشند، پيچيدگي روابط اقتصادي با روسيه به دليل تحريم‌هاي سختگيرانه واشنگتن است.
براساس گزارش مدرن ديپلماسي، درحالي كه ترامپ ممكن است بتواند با موفقيت از تعرفه‌ها به عنوان يك ابزار چانه‌زني در زمينه مسائل تجاري، در مقابل برخي از كشورها استفاده كند، متوقف كردن كشورها از انجام تجارت غيردلاري در چشم‌انداز ژئوپليتيك فعلي دشوارتر خواهد بود. درخصوص ارز بريكس، باتوجه به فقدان اشتياق چندين عضو در مورد اين ايده، در حال حاضر بسيار دور از ذهن به نظر مي‌رسد.