اس- 300 جديد در راه تهران
وزير دفاع: ايران افزون بر سه گردان قبلي يك گردان تازه درخواست داده و سامانه به‌روز را تحويل مي‌گيرد
گروه ديپلماسي|«سامانه به روز شده اس-۳۰۰ را تحويل مي‌گيريم و تمام مذاكرات قرارداد انجام شده و هيچ منعي براي امضا وجود ندارد و از نظر ما و طرف روس قرارداد عملياتي شده است. » اين خبري است كه سردار سرتيپ حسين دهقان روز گذشته در نشست خبري خود به مناسبت روز صنعت دفاعي و هفته دولت بيان كرد و پرونده هشت ساله سامانه دفاعي موشك‌هاي اس- 300 را وارد فاز جديدي از خود كرد. هشت سال قبل بود كه تهران و مسكو قرارداد خريد و فروش موشك‌هاي اس- 300 را با يكديگر امضا كردند. دو سال پس از آن و در روزهايي كه پرونده هستهاي ايران در شوراي امنيت جا خوش كرده بود، ديميتري مدودف رييس‌جمهور سابق روسيه با بهانه قطعنامه‌هاي تحريمي شوراي امنيت و فشارهاي غرب دستور به ممنوعيت تحويل سامانه موشكي اس- 300 را صادر كرد. پس از اين دستور، تهران نيز شكايت خود براي دريافت غرامت چهار ميليارد دلاري از مسكو را به دادگاه داوري ژنو ارايه كرد. پس از آن روس‌ها حتي در يك مقطع زماني پيشنهاد فروش سامانه موشكي دفاع هوايي آنتي ۲۵۰۰ را به جاي اس- ۳۰۰ به ايران پيشنهاد دادند، اما ايران حاضر به پذيرش اين درخواست نشد. با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و افزايش مناسبات تهران و مسكو و فعال شدن ديپلماسي نظامي دو كشور و همچنين ترسيم چشم‌انداز دستيابي به توافق هستهاي پس از تفاهم لوزان، ولاديمير پوتين در اواخر فروردين امسال دستور به لغو ممنوعيت پيشين تحويل سامانه اس- 300 را صادر كرد.
رايزني‌هاي روحاني براي تحويل اس- 300
سردار دهقان در نشست خبري روز گذشته خويش از نقش حسن روحاني براي تحويل سامانه موشكي نيز سخن گفت. وي در پاسخ به سوالي درباره آخرين وضعيت سامانه موشكي اس-300 و اينكه آيا قرار است سامانه جديدي از سوي روسيه به جاي موشك‌هاي اس- 300 گرفته شود؟ گفت: در مقطعي رييس‌جمهور وقت روسيه يعني آقاي مدودوف قرارداد ايران و روسيه درباره سامانه دفاعي موشك‌هاي اس-300 را لغو و تحويل آنها را ممنوع اعلام كرد كه موجب به وجود آمدن يك فضاي مبتني بر شكايت و بازپس‌گيري و دريافت غرامت شد. وي افزود: در فضاي جديد بار ديگر زنده‌كردن مساله مطرح و قرار شد مجاري جديدي پيدا شود تا اين مساله مورد پيگيري قرار گيرد. در چندين نوبت نيز آقاي رييس‌جمهور با همتاي خود اين مساله را مطرح كردند تا آنكه در نهايت رييس‌جمهور روسيه ممنوعيت تحويل سامانه موشكي اس- 300 را لغو كردند. بر اين اساس تيم‌هاي كارشناسي طرفين با يكديگر وارد بحث و مذاكره شدند و آن قرارداد به روز شد، يعني در همه ابعاد شاهد تحولات و به‌روزرساني بوده‌ايم مثلا قرار بود 3 گردان به ما تحويل بدهند كه يكي ديگر نيز اضافه شد و از طرف ديگر تغييرات تكنولوژيكي در اين سامانه صورت گرفته كه در رابطه با مسائل راداري و الكترونيكي است بايد اعمال شود. وزير دفاع با بيان اينكه متن قرارداد جديد سامانه دفاعي ايران و روسيه آماده شده است، عنوان كرد: اين قرارداد احتمالا در همين هفته يا هفته آينده امضا مي‌شود. بحث‌هاي قيمتي و زمانبندي توافق شده و فقط مرحله امضا باقي است و فكر مي‌كنم دوستان هفته آينده مي‌روند و قرارداد امضا مي‌شود و از روز امضا، توافق اجرا مي‌شود و منعي هم براي عدم امضا وجود ندارد و حتي از نظر طرفين، توافق اجرايي شده است.
انتقال اس- 300 به تهران، 30 روز بعد از امضاي قرارداد
با آنكه سردار دهقان گفته است كه روس‌ها آماده‌اند تا در كوتاه‌ترين زمان آنها را تحويل ما بدهند، هيچ كس نمي‌داند كه قرارداد تهران و مسكو چه زماني اجرا مي‌شود. با اين حال، يك منبع آگاه وزارت دفاع ايران به خبرگزاري روسي اسپوتنيك گفت كه انتظار مي‌رود مدت كوتاهي بعد از امضاي توافق جديد با مسكو، سامانه دفاع موشكي اس-300 را تحويل بگيريم. اين مقام ايراني افزود: انتقال سامانه دفاع موشكي اس-300 به ايران 40-30 روز بعد از امضاي توافق انجام خواهد شد. وي گفت كه تهران هفته آينده هياتي را به مسكو پيرامون دريافت سامانه موشكي اس-300 اعزام مي‌كند. اين مقام ايراني همچنين گفت كه احتمالا وزير دفاع ايران يا يكي از معاونينش براي عقد قرارداد به مسكو خواهند رفت. يك مقام ديگر وزارت دفاع ايران در گفت‌وگو با اسپوتنيك اظهار داشت كه كشورش از طرح دعوي عليه روسيه به مجرد امضاي توافق جديد صرف نظر خواهد كرد.
موشك‌هاي ايران براي حمل كلاهك هستهاي طراحي نشده‌اند
محدوديت‌هاي موشكي براي عدم طراحي موشك‌هايي كه قابليت حمل كلاهك هستهاي دارند و پروتكل الحاقي، اين روزها دو محور عمده انتقادات به توافق هستهاي است. دامنه اين مسائل در نشست خبري وزير دفاع نيز كشيده شد و از او درباره توافق هستهاي، محدوديت‌هاي موشكي، نظارت‌ها و همكاري‌هاي نظامي پس از توافق نيز پرسش شد. سردار دهقان در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا موشك‌هاي ايران براي حمل كلاهك هستهاي طراحي مي‌شوند؟ گفت: برجام و قطعنامه 2231 دو مساله مستقل از يكديگر هستند. در قطعنامه 2231بندي در رابطه با مساله موشكي آمده است كه البته در همان روز صدور قطعنامه ايران بيانيه‌اي را صادر كرد و گفت كه در مساله توان دفاعي خود هيچ محدويتي را نمي‌پذيرد. وزير دفاع با بيان اينكه در قطعنامه‌هاي پيشين شوراي امنيت و بخصوص قطعنامه 1929 آمده بود كه ايران حق ندارد وارد فعاليت‌هاي موشكي شود، تصريح كرد: ما البته اين مساله را نپذيرفته بوديم ولي بايد متوجه يك اصل بود و آن، اينكه در قطعنامه جديد شوراي امنيت يعني قطعنامه 2231 فقط از ما خواسته شده تا محدوديتي را در رابطه با موشك‌هايي كه قابليت حمل كلاهك هستهاي دارند به مدت هشت سال انجام دهيم و اين در حالي است كه ما از ابتدا به‌دنبال سلاح هستهاي و موشك‌هايي كه حامل كلاهك هستهاي باشند نه بوده و نه هستيم و موشكي هم با اين نيت طراحي نشده است. دهقان با تاكيد بر اينكه موشك‌هاي جمهوري اسلامي ايران دفاعي و براي بازدارندگي توليد شده است، خاطرنشان كرد: جمهوري اسلامي ايران هيچگاه با نيت كاربرد سلاح هستهاي هيچ اقدامي در طراحي و توليد انجام نداده و هيچ‌يك از موشك‌هاي ما براي حمل اين سلاح طراحي نشده‌اند. خبرنگاري پرسيد كه وزارت دفاع با بازرسي‌هاي مديريت‌شده پس از توافق هستهاي چه خواهد كرد كه سردار دهقان گفت: برجام ابتدا بايد مراحل قانوني خود را طي كند. ما هم‌اكنون عضو NPT هستيم كه خود قوانيني دارد و براساس آن تمامي مراكز اعلام‌شده هستهاي بايد تحت‌نظارت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي باشد. از آنجايي كه آژانس قصد داشت به تمامي اهداف خود دست يابد و به نظر مي‌رسيد كه NPT نتوانسته به تحقق اهداف كمك كند. مساله پروتكل الحاقي نيز مطرح است و اگر ما پروتكل الحاقي را بپذيريم اين براي مطمئن شدن از عدم‌اشاعه گسترش تسليحات هستهاي است و بسياري از كشورها اين را پذيرفته‌اند و با آژانس همكاري مي‌كنند. وزير دفاع ادامه داد: در پروتكل الحاقي آمده است، اگر به آژانس اطلاعاتي برسد كه كشوري فعاليت غير‌اعلام‌شده هستهاي دارد، آژانس ابتدا از آن كشور سوال مي‌كند و طرف مقابل نيز بايد به آن پاسخ دهد و آن‌گونه نيست كه آنها همان موقع كه سوال كنند به درخواست‌شان نيز برسند. از سويي مراكز نظامي نيز يك تحفظي دارند و اين‌گونه نيست كه آنها همان موقع كه درخواست دسترسي داشته باشند، فردا بيايند. اگر ما برجام را بپذيريم، بايد با آژانس نيز همكاري كنيم و اين هم براي اماكن غير‌اعلام‌نشده است كه البته ما نداريم و تمامي مراكز هسته‌اي‌مان را اعلام كرده و به آنها گفته‌ايم.
گفت‌وگو براي همكاري‌هاي نظامي
در همان روزهاي آخرين دور مذاكرات هستهاي، نمايشگاه تجهيزات نظامي در سن‌پطرزبورگ روسيه برگزار بود و در آن نشست، مقامات روسي اعلام آمادگي خود را براي فروش تسليحات نظامي به ايران بيان كرده بودند. در سفر اخير ظريف به مسكو نيز سرگئي لاوروف از عزم روسيه براي افزايش فروش تسليحات به ايران پس از برداشته شدن تحريم‌هاي هستهاي سخن گفت. پس از توافق هم هر روز حرف و حديث‌هاي بسياري درباره خريد جنگنده‌ها از سوي ايران از روسيه، چين و فرانسه در رسانه‌ها منتشر مي‌شد تا آنكه سردار دهقان در اين باره گفت: با روس‌ها مذاكراتي داشته‌ايم كه در بخش صنايع هوايي چه در بحث جنگنده‌ها و چه آموزشي از روسيه خريد و همكاري داشته باشيم و البته به آنها گفته‌ايم امروز ما مي‌توانيم در سطح طراحي و توليد با طرف روسي همكاري كنيم و البته به آنها گفته‌ايم كه ما فقط خريدار نيستيم و مي‌خواهيم در طراحي و توليد همكاري داشته باشيم. وي افزود: هيچ درخواستي در اين حوزه از فرانسه نداشتيم و بعيد مي‌دانم در اين شرايط، همكاري نظامي با اين كشور داشته باشيم.
پارچين به يك رمز براي غرب تبديل شده است
«ما چيزي به عنوان پاكسازي پارچين آن‌گونه كه غربي‌ها ادعا كرده‌اند، نداشته‌ايم.»، اين پاسخي است كه سردار دهقان نسبت به ادعاهاي اخير رسانه‌هاي غربي نسبت به پارچين گفت. وي با اشاره به سابقه بازرسي از پارچين اظهار داشت: در سال 2005 آژانس، ادعاهايي در رابطه با پارچين داشت و آمد نمونه‌گيري كرد و بازرسي انجام شد و بعدا نيز گفتند كه مساله‌اي رخ نداده است. وي با بيان اينكه پارچين امروز تبديل به يك رمز براي آنان شده است، خاطرنشان كرد: از نظر ما در پارچين هيچ فعاليتي انجام نشده و بهانه‌اي براي اين كار وجود ندارد. به هر حال پارچين يك مجموعه صنعتي، اداري و مسكوني گسترده است و فعاليت‌هاي عمراني نيز همواره در اين مكان صورت مي‌گيرد. در همين راستا و در جريان آبگيري سد ماملو، جاده دسترسي به پارچين به دليل عدم رعايت نكات ايمني نشست كرد و مشكلاتي را به وجود آورد، بنابراين براي ترميم اين جاده نيازمند احداث جاده‌اي موقت بوديم و فكر مي‌كنيم طي اين هفته و هفته آينده كار ترميم اين جاده به اتمام برسد. اخيرا صدا و سيما نيز گزارشي را در آنجا تهيه كرد و غربي‌ها نيز اعتراف كردند كه ادعاي‌شان اشتباه بوده است.