هوش مصنوعی؛ بازار کدام مشاغل داغ‌تر می‌شود؟
مرجان یشایایی
هوش مصنوعی و عصر دیجیتال به ناگهان معادلات چند دهه‌ای یا حتی چند سده‌ای بازار کار را بر هم زده است. مشاغلی مانند پزشکی یا معلمی که زمانی دراز شاید از ابتدای تمدن بشر بازار کار و درآمدی تضمین شده داشتند، با آمدن هوش مصنوعی و عصر دیجیتال سخت به مخاطره افتاده‌اند. حالا این سوال پیش آمده پس مشاغلی که قرار است درآینده بازار کاری مطمئن داشته باشند، کدامند. مجمع جهانی اقتصاد سعی کرده با یک تحقیق گسترده به این پرسش مهم پاسخ دهد. پاسخی که ممکن است متحیرتان کند. مشاغلی که به باور این مجمع جهانی تا سال 2030میلادی قرار است رونق پیدا کنند، به ترتیب اینها هستند:
اول، کشاورزان و کارگران بخش کشاورزی. طبیعی است بشر باید به اشتها و میل به تنوع غذایی روزافزون خود به نوعی پاسخ دهد. بنابراین با وجود مدرنیزه شدن کشاورزی و ابداع روش‌های پیشرفته کاشت، داشت و برداشت، امنیت غذایی هنوز دغدغه‌ای مهم است. به زمین‌های زیر کشت برای غذاهایی که آدم‌ها میل می‌کنند، غذای دام‌ها را هم اضافه کنید که بخش مهم کشاورزی امروز را تشکیل می‌دهند.
دوم، رانندگان وسایل حمل و نقل سبک مثل کامیونت و وانت‌بار که وظیفه تحویل کالا یا به اصطلاح دلیوری بر عهده آنهاست.
سوم، توسعه‌دهندگان (دِوِلوپر)های نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها که برخلاف دو رده قبلی به تخصص و دانش نزدیک‌ترند.
چهارم، کارگران ماهر و نیمه‌ماهر در زمینه ساختمان. در این رده همه جور شغلی در ارتباط با ساختمان‌سازی می‌شود پیدا کرد. از آنها که اسکلت ساختمان چوبی یا فلزی را ع‍‍َلَم می‌کنند تا گچکارها و نقاش‌های دیوارهای داخلی و خارجی یک سازه.
و پنجمی، فروشندگان فروشگاه‌ها. شاید این آخری کمی از تعریف متعارف فروشندگی فاصله داشته باشد و مهارت‌هایی مانند بازاریابی و فن بیان و ارتباط اجتماعی بالا و آگاهی از ویژگی‌های فنی کالاها را هم بتوان در جمع مهارت‌های فروشندگان امروزی آورد، اما تحقیقات مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید، یکی از مشاغل رو به رشد توان فروش کالا به مردم است. مجموع این یافته‌ها نشان می‌دهد، هر قدر بشر در مسیر پیشرفت‌های علمی و تخصصی پیش می‌رود، بازار کار بدنه کارشناسان میانی رو به تحلیل است و بازار کار کارگران ماهر و نیمه‌ماهر و رانندگان رو به رونق. گزارش مجمع جهانی اقتصاد که بعد از بررسی بیش از هزار شرکت بزرگ در سراسر جهان در 22 شاخه شغلی متفاوت و نظرخواهی از بیش از 14میلیون کارگر منتشر شده، حاوی نکات جالب دیگری هم هست. از جمله اینکه، کدام مهارت‌ها برای کسانی که قرار است وارد بازار کار شوند، مهم است. پاسخ این پرسش هم شاید افق‌های آینده را کمی روشن‌تر کند. به نظر مدیران اجرایی، مهارت‌های توانایی کار با هوش مصنوعی و بیگ دیتا، امنیت شبکه و سایبری، سواد تکنولوژیک، تفکر خلاق و درنهایت تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری و چابکی از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای یک نیروی کارآمد است. به نظر می‌رسد، دست‌کم در پنج سال پیشِ رو، نیروی کار باید مهارت داشته باشد تا از طرفی به امنیت غذایی و محل زندگی و مصرف پاسخ دهد و از طرفی دارای دانش و خصوصیاتی باشد که حرکت قافله انسانی را رونق و سرعت بخشد.