دين ما به آزاد ارمكي
رونالد اينگلهارت ٭/ مشتاقم بهترين آرزوها و نيز تبريكات خودم را تقديم شمايي كنم كه براي بزرگداشت نقش تقي آزاد ارمكي و تاثير او در علوم اجتماعي ايران و جهان گرد هم آمده‌ايد. سابقه آشنايي من با پروفسور آزاد ارمكي به ۱۵ سال پيش برمي‌گردد. يعني زماني كه او تلاش مي‌كرد ايران را به شبكه‌هاي جهاني از دانشمندان علوم اجتماعي وصل كند. شبكه‌يي كه اكنون بيش از ۱۰۰ كشور در سرتاسر جهان به آن پيوسته‌اند. او و همكارانش در دانشگاه تهران پروژه پيمايش جهاني ارزش‌ها را در ايران پياده كردند و بدين وسيله امكان بررسي دگرگوني‌هاي اجتماعي و فرهنگي ايران و تجزيه و تحليل آن را در مقياسي جهاني فراهم آوردند. بخت با من يار بود كه فرصت ديدار از تهران دست داد. در اين ديدار من كمك كردم بخش ملي مربوط به اين پيمايش در سطح ايران طراحي شود. در آن هنگام رابطه ايران و ايالات متحده متشنج شـده بود و به اين دليل در بدو امـر نمي‌دانستم چگـونه از من استقبال خواهـد شـد. في‌الواقع، با گرم‌ترين استقبالي روبه‌رو شدم كه تا اين زمان تجربه كرده‌ام. من لذت كار كردن با يك گروه با انگيزه از دانشمندان مستعد علوم اجتماعي را تجربه كردم كه از جان و دل علاقه‌مند بودند بفهمند چگونه ميراث فرهنگي منحصر به فرد ايران بر توسعه اقتصادي و نيز تكامل (فرآيند) دموكراسي در اين كشور تاثير مي‌گذارد. من هرگز فراموش نمي‌كنم كه چه برخوردهاي دوستانه و تعامل‌هاي صميمانه‌يي با پروفسور آزاد ارمكي و همكاران و دانشجويانش داشتم. من و پروفسور آزاد ارمكي، هر دو، بخش قابل توجهي از عصر حرفه‌يي خود را به مطالعه مدرنيزاسيون اختصاص داده‌ايم و محرك ما اين باور بوده است كه اگر دانشمندان علوم اجتماعي بتوانند نظريه‌يي شفاف درباره نوسازي ارايه دهند و بر اساس داده‌هاي تجربي پايا آن را بيازمايند، مي‌تواند جوامع ما را ياري دهد تا به گونه‌يي موثرتر با دگرگوني‌هاي اجتماعي، تكنولوژيك و اقتصادي جهان معاصر كنار بيايند. درك ما از مدرنيزاسيون در معناي كلي و چگونگي تاثيرگذاري آن بر ايران و ساير جوامع مسلمان تا حدود بسيار زيادي مديون آزاد ارمكي است. براي مثال او نشان داده است كه باورهاي قوي اسلامي مي‌توانند حامي ارزش‌هاي دموكراتيك باشند. پيمايش‌هاي علمي كه او در طول اين سال‌ها انجام داده، محملي ارزشمند براي تحليل واقعيت اجتماعي محسوب مي‌شوند. او در كتاب‌ها و مقالات متعدد خود، به دانشمندان علوم اجتماعي در سرتاسر جهان كمك كرده به دركي بهتر از ماهيت تغييري نايل آيند كه در جهان ما در حال رخ دادن است و بفهمند چگونه باورهاي مذهبي و ساير باورهاي فرهنگي به رفتار انسان‌ها شكل مي‌دهند. در اين لحظه خرسند خواهم بود تبريكات خودم را تقديم تقي آزاد ارمكي كنم و به او بگويم بابت بينش و انگيزش فكري كه به ما دادي از تو سپاسگزارم.
٭ استاد دانشگاه ميشيگان