آيا جنبش «شما بوي تعفن مي‌دهيد» مي‌تواند لبنان را بلرزاند؟
رندا اسليم / لبنان از كمبود آب، خاموشي‌هاي مكرر برق، نشت سيستم فاضلاب و خدمات بهداشتي و آموزش و پرورش ضعيف رنج مي‌برد. براي همين انباشت زباله در خيابان‌ها، از 17 جولاي مردم را به خيابان كشانده است. «شما بوي تعفن مي‌دهيد» پيام ارسالي آنها است. يك گروه از فعالان جوان نيز از مناطق و فرقه‌هاي مختلف مذهبي يك كمپين در توييتر با عنوانYouStink # راه انداخته‌اند. روز پنجشنبه گذشته نيز ده‌ها هزار نفر از معترضان در خيابان‌هاي بيروت خواستار راه‌حل براي بحران زباله، استعفاي وزير محيط زيست، كه وزارت مسوول جمع‌آوري و دفع زباله‌ها است، شدند و همچنين تحقيقات از نيروي امنيت داخلي براي استفاده بيش از حد از قدرت در برابر معترضان.
اين اعتراض‌ها بر خلاف مبارزات مدني قبلي است كه به بخش‌هاي كوچكي از جمعيت لبنان محدود مي‌شد. به نظر مي‌رسد كمپين YouStink # نماينده جامعه با وجود فرهنگ و يك بحث سياسي باز است. اكنون سوال اين است كه آيا اعتراض‌ها واكنش دولت را برخواهد انگيخت؟ به دنبال تظاهرات روز شنبه، سازمان‌دهندگان YouStink # به دولت اولتيماتوم 72 ساعته دادند تا خواسته‌هاي آنها را برآورده سازد وگرنه با گسترش تظاهرات روبه‌رو خواهد شد. در حالي كه مبارزات گذشته، به رهبري جامعه مدني، دولت را تحت فشار قرار داد تا اصلاحات شكست خورده‌اي را انجام دهد، اما به نظر مي‌رسد اين جنبش متفاوت است. زماني كه بحث مي‌شود مسوول اين بحران كيست، آنها همه سياستمداران را به‌طور مساوي سرزنش مي‌كنند. مشكل زباله براي همه افراد، خانواده‌ها و خيابان‌ها و محله‌ها است و يك مشكل غير حزبي و غير فرقه‌اي است. با اين حال، سازمان‌دهندگان YouStink # با يك حريف بزرگ در يك طبقه سياسي حرفه‌اي مواجه هستند كه تاكنون توانسته‌اند جنبش‌هاي اعتراضي گذشته را مديريت كرده و قدرت را براي خود حفظ كنند. سياستمداران لبناني تاكتيك‌هاي مختلف براي انواع تهديدها دارند. چنين تاكتيك‌هايي بر جامعه لبنان موثر است چرا كه آنها درباره جنبش‌هاي مدني بسيار بدبين هستند. با اينكه جامعه لبنان يك جامعه چندپارچه است اما در هنگام روبه‌رو شدن با شرايط اضطراري آتش سوزي، زلزله و شيوع بيماري، افراد و گروه‌ها اختلافات را كنار گذاشته و با هم متحد مي‌شوند. بعد هنگامي كه شرايط اضطراري فروكش كرد، شكستگي قديمي همراه با خطوط مذهبي، فرقه‌اي و طبقه‌اي دوباره ظاهر مي‌شود. تاكنون جنبش YouStink # موفق شده است كه با توجه به اعتراض‌هاي شكست خورده قبلي، يك روايت سياسي كه غير فرقه‌اي، غير حزبي، با تمركز بر لزوم پاسخگويي براي پايان دادن به فساد گسترش دهد. با اين حال، اين كمپين شامل گروه‌ها با برنامه‌ها و صداهاي مختلف در برابر دولت است. در واقع، در حالي كه اكثريت لبناني‌ها خواهان يك راه‌حل دايمي براي بحران زباله هستند، آنها حاضر به پايين آوردن آخرين قدرت اجرايي باقي مانده در كشور نيستند. لبنان بيش از يك‌سال بدون رييس‌جمهور است، پارلمان در دست دو ائتلاف اصلي سياسي در لبنان است و تنها شوراي وزيران است كه هنوز كار مي‌كند. بسياري از لبناني‌ها معتقدند اگر اين شورا استعفا كند، اين كشور دچار بي‌ثباتي خواهد شد. در تلاش براي جلوگيري از چنين آشفتگي‌هاي سياسي، سازمان‌دهندگان كمپين «شما بوي تعفن مي‌دهيد»، تاكنون از اعلام هر گونه وابستگي به يك حزب سياسي خاص يا رهبر اجتناب كرده‌اند، و معترضان تنها زير پرچم لبنان قرار دارند. حركت رو به جلو، سازمان‌دهندگان كمپين YouStink # در كوتاه‌مدت با سه چالش روبه‌رو هستند: حفظ شخصيت صلح‌آميز جنبش، نگه‌داشتن سرمايه لبنان براي خود، و در واقع ارايه برخي خواسته‌هاي آنها. از دهه 1940، يك نظام سياسي در لبنان متشكل از 18 گروه و فرقه‌هاي مذهبي به رسميت شناخته شده و اين آرايش سياسي مردم لبنان را گروگان گرفته است. در نتيجه، بسياري از لبناني‌ها در حفظ اين نظام سياسي با وجود بي‌كفايتي گسترده و فساد سهيم هستند. بنابراين هنوز خيلي زود است كه بگوييم آيا YouStink # مي‌تواند راهي براي غلبه بر ترس مردم پيدا كند يا نه.
منبع: پايگاه سي‌ان‌ان