طرح ليزينگ هواپيمايي زير ذره‌بين «اعتماد»
آيا گره خريد هواپيما باز مي‌شود؟
گروه اقتصادي | حدود 10 سال پيش بود كه علي عابدزاده، رييس سازمان هواپيمايي كشوري و رييس سابق يكي از شركت‌هاي هوايي، نام شركت تحت تصدي خود را به عنوان نخستين ايرلاين خريدار هواپيما آن هم به صورت ليزينگي ثبت كرد. او در آن زمان در حالي كه از نخستين هواپيمايي ليزينگي‌شده شركتش رونمايي مي‌كرد با خنده رضايت از ورود پنج فروند هواپيما با اين شرايط خبر داد و اين اقدام را رويداد بزرگي در صنعت هوايي مي‌خواند.
پيگيري‌ها نشان داد يك فروند هواپيمايي كه با اين شرايط خريداري شده بود، وارد كشور شد و چهار هواپيماي ديگر در حد رويايي دست‌نيافتني باقي ماندند. بحث ورود هواپيما در تمام سال‌هاي دولت نهم و دهم به عنوان يكي از آرزوهاي دولتمردان راهي ايران تبديل شد به گونه‌اي كه حتي محمد رحمتي، وزير راه و ترابري دولت نهم به اين موضوع اذعان و در گفت‌وگويي عنوان كرد: «ورود هواپيماي جديد براي كشور به حدي جدي بود كه هر زماني هر كسي مي‌گفت مي‌تواند هواپيما به كشور بياورد با او جلسه مي‌گذاشتيم.» دولت يازدهم اما به اين آرزو جامه عمل پوشاند. گواه اين مدعا ورود 9 هواپيماي جديد به ايران است. حالا اما سخن از بررسي تازه طرحي كهنه است براي خريد هواپيما؛ ليزينگ. علي عابدزاده، رييس سازمان هواپيمايي در تازه‌ترين اظهارات خود با بيان اينكه يكي از راهكارهاي تامين ناوگان هوايي، خريد هواپيما به روش ليزينگ است، گفته است: «سازمان هواپيمايي به عنوان حاكميت و متولي اين بخش، شرايط خريد ليزينگي را براي شركت‌هاي هواپيمايي فراهم مي‌كند. شركت‌هاي ليزينگ‌كننده كه در دنيا فعال هستند، با ضوابط و مقررات خاصي هواپيما را به صورت ليزينگ در اختيار شركت‌هاي هواپيمايي قرار مي‌دهند كه اين شرايط در كشور براي ايرلاين‌ها فراهم است و اگر هم نباشد سازمان هواپيمايي به عنوان متولي اين بخش براي ايرلاين‌ها فراهم مي‌آورد.»
وي گفته است: «البته محدوديتي براي ورود افراد به اين حوزه وجود ندارد و سرمايه‌داران مي‌توانند وارد حوزه خريد هواپيما شوند و هواپيما را به طور ليزينگي و در چارچوب‌هاي استاندارد در اختيار شركت‌هاي هواپيمايي بگذارند.»
اين موضوع البته چندي است كه مورد توجه ليزينگ‌هاي داخلي نيز قرار گرفته است. ليزينگ‌هاي ايراني كه زماني در توان خود نمي‌ديدند هواپيما را نيز به صورت ليزينگي بفروشند حالا خود مدعي فروش هواپيما به اين صورت هستند. ناگفته پيداست كه سود سرشار اين بازار خود دليل اصلي تمايل شركت‌هاي ليزينگي ايراني به ورود به اين بازار است.
در عين حال برخي نهادهاي مالي در ايران هم به دنبال كسب سود از اين بازار هستند و پيشنهادهايي را براي ليزينگ هواپيما به شركت‌هاي ايراني ارايه كردند، همچنين بانك‌ها هم براي ارايه تسهيلات اعلام آمادگي كرده‌اند و حاضرند كه هواپيما را به عنوان وثيقه بپذيرند؛ موضوعي كه در سال‌هاي گذشته چالش بزرگي ميان ايرلاين‌ها و بانك‌ها بود، چرا كه در سال‌هاي گذشته ايرلاين‌ها امكان استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي را نداشتند، زيرا بانك‌ها به دليل فرسوده بودن ناوگان، هواپيماي خريداري شده را به عنوان وثيقه نمي‌پذيرفتند كه به نظر مي‌رسد با توافقات انجام شده، اين مشكل حل شده باشد.
گويا در اين باره هم برخي ايرلاين‌ها پاي ميز مذاكره نشسته و در حال رايزني براي خريد ليزينگي هواپيما از اين شركت‌ها هستند.
سازمان هواپيمايي مي‌گويد، حدود ۲۵۷ هواپيما در ناوگان هوايي مسافري ايران وجود دارد كه ۱۵۰ فروند آن فعال است.
در عين حال عابدزاده، معاون وزير راه و شهرسازي همچنين درباره احتمال ورود هواپيماهاي روسي به ناوگان ايرلاين‌هاي كشورمان هم گفته است: «با توجه به شرايط
آب و هوايي خاص و وجود نقاط كوهستاني بسيار زياد در كشورمان از ديدگاه سازمان هواپيمايي هر هواپيمايي كه بتواند استانداردهاي لازم براي پرواز تامين كند، مورد تاييد ما است. وي تاكيد كرد از روند مذاكراتي خريد هواپيماهاي روسي اطلاع ندارم و البته نظر سازمان هواپيمايي را هم تا كنون جويا نشده‌اند. سازمان هواپيمايي استانداردهاي لازم را با توجه به شرايط كشور تعريف كرده است و هر هواپيمايي كه اين استانداردها را داشته باشد مي‌تواند وارد ناوگان ايرلاين‌ها شود.»