شراره داودي/ بر طبق آخرين خبرها فيلم «محمد(ص)» در كل كشور بيش از دو ميليارد تومان فروخته و پنجشنبه گذشته تنها در يك پرديس سينمايي بالاي ۳۵ ميليون تومان فروش داشته است. اين استقبال گسترده از يك اثر سينمايي نكته قابل‌توجهي است كه جدا از اخبار نياز به مشاهده دارد، به همين دليل نيز از نخستين جمعه اكران تا يك هفته بعد از آن را با مردم و در سالن پرديس‌ها و سينماهاي تهران گذرانديم تا ببينيم روايت مجيدي از «محمد(ص)» واقعا چقدر براي مردم مورد توجه است و چرا به سينما مي‌روند تا اين فيلم را ببينند.
با اينكه زمان فيلم نسبت به آثار معمول سينماي ايران يك ساعتي بيشتر است و سانس‌هاي آن طولاني مي‌شوند، اما صندلي‌هاي سينماهاي نمايش‌دهنده از همان روز اول اكران سينماها تقريبا خالي نماند و مردم ارتباط خوبي با اثر برقرار كردند. به‌طوري‌كه حتي براي تيتراژ پاياني در سينماها مي‌نشينند و مي‌خواهند اين موسيقي دلنشين را تماما گوش كنند. درميان جمعيتي كه براي تماشاي اثر آمده‌اند كساني را مي‌توان ديد كه خيلي اهل سينما رفتن نيستند، پيرمردها و پيرزن‌هايي كه شايد حضورشان در سالن‌هاي تاريك سينما جالب باشد، از صحنه‌هايي است كه مخاطبان محمد(ص) ديده‌اند. جالب‌تر اينكه كسي خسته نمي‌شود و سالن را ترك نمي‌كند.
«محمد(ص)» در جهان هم مورد اقبال قرار گرفته است و در سايت آي‌ام‌دي‌بي (IMDB) كه مرجعي براي همه فيلم‌هاي اكران شده در جهان است، توانسته امتياز 9/8 را به دست بياورد و بالاتر از «محمد(ص)، رسالت»، مصطفي عقاد كه امتياز 6/8 را دارد و «ده فرمان» ساخته سيسيل دوميل با امتياز 9/7، «آخرين وسوسه مسيح» ساخته مارتين اسكورسيزي با امتياز 6/7 و «نوح» دارن آرنوفسكي با امتياز 9/5 قرار گيرد.
نخستين سه‌شنبه فيلم
از زماني كه طرح بليت نيم‌بهاي روز سه‌شنبه‌ها در كشور راه افتاد، شلوغ‌ترين روزها براي فيلم ديدن همين سه‌شنبه‌ها بود. فيلمي كه بليتش گران‌تر از بقيه فيلم‌هاست، روزهاي نيم‌بها هم بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد. در پرديس سينمايي آزادي جاي سوزن انداختن نيست، دستگاهي كه بليت اينترنتي را چاپ مي‌كند، سرش شلوغ است و به نظر مي‌رسد خريد اينترنتي بليت جا افتاده است. در ميان جمعيت مردي به بغل‌دستي‌اش مي‌گويد: «خوب شد ديشب بليت خريدم!» گيشه هم شلوغ است، بليت تمام شده است، اما گاهي در سالن، صندلي‌هايي را انتهاي راهروها اضافه مي‌كنند و حالا آنها را هم مي‌فروشند. در سالن سينما تا تبليغات تمام شود، صداي پچ‌پچ‌ها زياد است. دو ساعت اول فيلم شرايط مانند ديگر فيلم‌هايي است كه در سينماها اكران مي‌شود، سالن همچنان پر است و كسي هم بيرون نمي‌رود. در انتها درست زماني كه مردم مكه با حضرت محمد(ص) بيعت مي‌كنند، صداي دست زدن در سالن مي‌پيچد و به نظر مي‌رسد همه با فيلم ارتباط برقرار كرده‌اند.
سينما فرهنگ از صبح تا شب شلوغ است و معمولا تا شب همه سانس‌هايش را اينترنتي فروخته و مردمي كه دم گيشه براي خريد بليت مي‌آيند، دست خالي برمي‌گردند. اينجا هم با تمام شدن فيلم، در هر سانس دست مي‌زنند و تا تمام شدن تيتراژ هم دو سوم حاضران سالن را ترك نمي‌كنند.
سينما بهمن هم اين روزها سرش شلوغ است، مجاورت با دانشگاه و مركزيت آن، باعث شده كه همه سانس‌هاي اين فيلم پر از جمعيت باشد. مردم گذري بيشترين مهمانان اين سينما هستند و با اينكه زمان فيلم زياد است ولي بدون برنامه‌ريزي هم حاضر هستند مبلغ آن را بپردازند و به تماشاي آن بنشينند.
پرديس چارسو هم با اينكه تازه راه افتاده و شايد خيلي‌ها از امكانات خوب سالن‌هايش باخبر نباشند، سانس‌هاي پري داشته و فروش حضوري بليت در آن رونق دارد. البته اين پرديس در روزهاي غير سه‌شنبه و آخر هفته چندان رونقي ندارد و فيلم با ۲۰ نفر اكران مي‌شود.
اما «محمد (ص)»روزهاي شلوغ ديگري هم دارد، پرديس سينمايي كوروش كه ديگر جاي خودش را در ميان سينماهاي كشور باز كرده، در يك پنجشنبه بيش از ۳۵ ميليون تومان فروخته و ركورد جديدي را ثبت كرده است. البته اين پرديس در همه روزها اين ميزان از استقبال‌كننده را دارد، به‌طوري‌كه در روزهاي مختلف هفته هم بليت‌هايش از چند روز قبل فروش رفته‌اند.
تاثير سينما در ميزان فروش فيلم از نكته‌هايي است كه بايد در نظر گرفت، پرديس‌ها و برخي سينماهاي شناخته شده كه جاي خودشان را در ميان مردم باز كرده‌اند، اوضاع خوبي دارند و بهتر هم ديده مي‌شوند. در مقابل سينماهايي كه حتي در مركز تهران و در مسير رفت و آمد هستند، بيشتر در روزهاي نيم‌بها مورد توجه قرار مي‌گيرند. به همين دليل است اگر امروز بخواهي به تماشاي «محمد (ص)» در يكي از پرديس‌هاي اصلي بنشيني، بايد از چند روز قبل به آن فكر كرده باشي.
مخاطبان «محمد (ص)» را چطور ديده‌اند
نكته‌اي كه در گشت و گذار در سينماها و در مدت اكران «محمد (ص)» نمي‌توان آن را ناديده گرفت، حضور كساني است كه پيش‌تر اهل اين هنر نبوده‌اند. حسين ۴۰ ساله است، در يك شركت هواپيمايي كار مي‌كند و به همراه همسرش به سينما آمده است، به قول خودش اهل فيلم نيست ولي حالا براي اين فيلم به سينما آمده است؛ او مي‌گويد: «من علاقه‌اي به سينما رفتن ندارم، خيلي هم اهل فيلم نيستم. بچه‌ها مي‌بينند ولي من نمي‌پسندم. اما اين فيلم فرق مي‌كرد، به نظرم بايد آن را مي‌ديدم چون درباره پيامبر ما است و مهم‌تر اينكه يك ايراني آن را ساخته است. بليتش را هم دخترم براي‌مان خريد. قبل از اينكه شروع شود، از سه ساعت زمان آن مي‌ترسيدم ولي اصلا گذر آن را حس نكردم و از فيلم خيلي خوشم آمد.»
زهرا و مهديه، همكار هستند و در ماه حتما يك فيلم را در سينما مي‌بينند، يكي ۲۲ ساله و ديگري ۲۵ ساله است، فيلم را مانند جعبه
مداد رنگي توصيف مي‌كنند. زهرا مي‌گويد: «در فيلم يك محمد پروانه‌اي زيبا ديديم. همه صحنه‌ها قاب عكس‌هاي زيبايي بود كه حال‌مان را خوب كرد. البته موسيقي‌اش هم خيلي عالي بود. فقط چرا صداي مهدي پاكدل صداي خودش نبود؟ براي پيري خوب بود، اما جواني صداي خودش بهتر نبود؟»
علي ۲۴ ساله است و در دانشگاه الهيات مي‌خواند، مي‌گويد: «به دليل درسي كه مي‌خوانم موضوعات مذهبي را خيلي دنبال مي‌كنم، پيش از اكران فيلم هم اخبار آن را دنبال مي‌كردم و خوانده بودم كه آقاي مجيدي گفته اميدوار است بعد از ديدن فيلم، چشم‌ها مهربان‌تر شوند، فكر مي‌كردم فقط حرفي است براي جلب‌نظر، اما حالا كه فيلم را ديدم، به نظرم واقعا چشم‌ها مهربان‌تر مي‌شوند. فيلم خيلي خوب بود، با اينكه شايد بتوان در برخي روايت‌‌كردن‌هاي آن ايراد گرفت، اما كار
به قدري بزرگ و عظيم است كه نبايد درباره اين نكته‌هاي كوچك صحبت كنيم.»
حرمت سنش بالاست، يعني سنش را نمي‌گويد، اما با حدس و گمان بيش از ۵۰ سال دارد، با پسر و سه نوه‌اش به سينما آمده، مي‌گويد يادش نيست آخرين بار كي سينما رفته، اما خيلي كم رفته و خاطراتي هم از سينما رفتن ندارد، خودش توضيح مي‌دهد: «يادم رفته بود سينما چه شكلي است، ولي همه از اين فيلم حرف مي‌زدند، همه دوست‌هايم هم ديده بودند، من هم آمدم. ولي خسته شدم، نشستن روي اين صندلي‌ها اذيتم مي‌كرد، اما تا آخر نشستم و تماشا كردم. قسمتي كه حضرت محمد (ص) كنار دريا ايستاده بود و موج به صخره‌ها مي‌خورد را خيلي دوست داشتم.»
صادق ۲۵ ساله با همسر و چند نفر از دوستان‌شان به تماشاي فيلم آمده‌اند. خودش در يكي از خبرگزاري‌ها كار مي‌كند و با دقت و حوصله نظراتش را درباره فيلم مي‌گويد: «من فكر مي‌كنم «محمد» فيلم خوبي است، چون روايت تازه‌اي از پيامبر را در سال ۲۰۱۵ نشان مي‌دهد. از محمدي كه مصطفي عقاد ساخت، بهتر است چون در آن فيلم فقط چند برش از زندگي پيامبر به تصوير كشيده شده بود. با اين حال ايرادهايي از فيلم هم مي‌توان گرفت، براي مثال داستان از زبان ابوطالبي روايت مي‌شد كه خودش در بعضي بخش‌ها نبود. اما فيلم براي مخاطب عامي كه به سينما مي‌رود تا زندگي پيامبرش را ببيند، جذابيت‌هاي بصري و شنيداري زيادي دارد و حتما از آن لذت مي‌برد.»
دنيا با چشم‌هايي خيس از سالن خارج مي‌شود، مادرش دستمال ديگري به او مي‌دهد. ۲۶ سال دارد و زبان انگليسي تدريس مي‌كند. با مادرش به تماشاي فيلمي كه زياد از آن شنيده، آمده و مي‌گويد: «پوسترهايش را در خيابان‌ها ديده بودم، هربار به نظرم مي‌آمد تابلوي نقاشي را تماشا مي‌كنم. ولي چيزي بيشتر از چند تابلوي نقاشي را ديدم. با هر قصه‌اي گريه كردم و خيلي از آن لذت بردم. فكر مي‌كنم بايد يك بار ديگر هم آن را ببينم تا همه جزييات را متوجه شوم. من با اين فيلم پيامبر را بيشتر و بهتر شناختم.»
مريم ۳۳ ساله است و به گفته خودش با دو نسل متفاوت از اعضاي خانواده‌اش براي تماشاي اين فيلم آمده، مادر ۶۵ ساله و خواهرزاده ۱۶ ساله‌اش. او مي‌گويد: «با ديدن اين فيلم احساس سربلندي كردم، فيلم
با شكوهي بود و بعد از تمام شدنش در چهره تك‌تك افرادي كه در سالن بودند، با هر تيپ و اعتقادي سربلندي را ديدم و همه از اينكه پيامبر مهرباني و رحمت‌شان، حضرت محمد است، احساس رضايت داشتند. واقعا بايد به تيم سازنده اين فيلم تبريك گفت كه همه‌مان را سربلند كردند.»
با تمام اين واكنش‌ها، برخي مي‌گويند از آنجايي كه هزينه فيلم دولتي بوده، ممكن است برنامه‌هايي هم مانند بليت‌هاي تخفيف‌دار و گروهي را در دستور كار قرار دهد كه شركت پخش‌كننده اين فيلم هر فعاليتي در اين زمينه را تكذيب كرده و ممنوع مي‌داند. با اين حال ۱۰ روز ابتدايي اكران «محمد (ص)» نشان داد كه مردم دوست دارند پيامبر مهرباني را ببينند و از اينهمه رنگ و موسيقي در فيلم لذت مي‌برند.
البته غرض‌‌ورزي‌ها دست از سر اين فيلم هم برنداشته‌اند و در فضاهاي مجازي عده قليلي پيام‌هايي نژادپرستانه مبني بر تحريم اين اثر سينمايي، به دلايلي مانند اينكه فيلم درباره اعراب است، مطرح مي‌كنند كه اين از حواشي اكران اين فيلم است. با اينكه اين پيام‌ها بدون جواب باقي نمي‌مانند و كساني هستند كه پاسخ‌هاي منطقي به اين اظهارنظرها بدهند، اما بي‌انصافي است اگر «محمد (ص)» قرباني غرض‌ورزي كساني شود كه حتي يك بار هم آن را نديده‌اند.