توافق زيست‌محيطي در كاخ سفيد
ديدار و گفت‌وگوي روساي جمهور چين و امريكا به اندازه چشم در چشم شدن اژدهاي زرد غول‌پيكر و عقاب تيز‌چنگال بلند پرواز و لبخند سردي كه به‌هم تحويل مي‌دهند، مي‌تواند تحول بزرگي باشد؛ چنانچه حضور شي جين پينگ، رييس‌جمهوري خلق چين در ضيافت شام باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا خبرساز شده است. بر اساس گزارش‌ها نخستين ديدار رييس‌جمهوري امريكا و چين، در جريان صرف شام، به‌طور خصوصي، در «بلر هاوس» (مهمان‌سراي رسمي دولت امريكا) انجام شده است. مقامات دو كشور گفته‌اند؛ گرچه اختلافات بسياري ميان اين دو قدرت بزرگ نظامي و اقتصادي جهان وجود دارد، اما رهبران دوكشور در نظر دارند تا حد ممكن اين اختلافات را كاهش دهند.
اختلاف‌هاي دامنه‌دار
تحليلگران مي‌گويند روابط امريكا و چين يكي از پرتنش‌ترين دوران‌هاي خود را مي‌گذراند و بي‌اعتمادي ميان دوطرف به‌شدت افزايش يافته است. شي جين‌پينگ خود را رهبر كشوري ابرقدرت مي‌داند و مي‌خواهد با امريكا در يك سطح قرار گيرد. ناظران مي‌گويند امريكا شايد تنها كشوري است كه اژدهاي زرد هنوز به ديده احترام به آن مي‌نگرد. اما در آن سوي ميدان نيز امريكايي‌ها قادر به تحمل نزديك شدن چين به صدر شاخص‌هاي قدرت جهاني نيستند و برخي همان‌گونه كه نامزدهاي جمهوريخواه انتخابات رياست‌جمهوري امريكا 2016 مي‌گويند، خواستار ناديده گرفتن محض چين هستند.
امريكايي‌ها مدعي‌اند چين از طريق جاسوسي سايبري اقتصادي مي‌خواهد طرح‌هاي نوين نخبگان امريكايي را به سرقت ببرد. منابع اطلاعاتي امريكا مي‌گويند هر روزه هكرهاي چين به سيستم‌هاي بزرگ اقتصادي، سياسي و امنيتي امريكا حمله مي‌كنند. اما پكن اين ادعاها را رد مي‌كند. شي جين‌پينگ، رييس‌جمهوري چين، در سفر اخيرش به امريكا نيز اين موضوع را كه كشورش در هك شبكه‌هاي كامپيوتري امريكا دست داشته رد و اعلام كرد كه چين حاضر است در اين باره با ايالات متحده امريكا همكاري كند.
از موردهاي ديگر اختلاف ميان دوكشور اختلافات چين با متحدان امريكا بر سر جزايري در آب‌هاي شرق و جنوب شرقي آسيا است. از جمله اين اختلافات چند جزيره‌اي هستند كه چين و ژاپن هردو داعيه مالكيت آنها را دارند؛ جزيره‌هايي كه ژاپني‌ها آن را سنكاكو و چيني‌ها آن را ديائويو مي‌نامند. در همين حال چين طي ماه‌هاي اخير فعاليت‌هاي مربوط به ساخت جزيره‌هاي مصنوعي در درياي جنوبي چين را افزايش داده و اين مساله با مخالفت ساير كشورهاي منطقه روبه‌رو شده است. متحدان امريكا مي‌گويند چين سعي مي‌كند با ساخت جزاير مصنوعي ادعاي مالكيت 90 درصد درياي جنوبي چين را تقويت بخشد.
علاوه بر اينها سياست دولت چين در قبال تعيين نرخ برابري يوان بر روابط ميان دو كشور سايه انداخته است. بانك مركزي چين اخيرا چندين بار، نرخ برابري پول ملي اين كشور را كاهش داده است. كارشناسان معتقدند اين اقدام بانك مركزي چين به دنبال كاهش شديد صادرات اين كشور صورت گرفته و هدف از آن، كاهش بهاي اقلام صادراتي چين در خارج و در نتيجه، افزايش صادرات است. ضعف يوان باعث بروز تنش ميان چين و شركاي تجاري اين كشور از جمله امريكا شده است. امريكا از دولت چين خواسته است تا اجازه دهد بازار ارز نرخ يوان را تعيين كند.
محورهاي گفت‌وگو
بر اساس گزارش‌ها، روساي جمهور امريكا و چين در ديدار خود در كاخ سفيد توافقنامه‌اي را در راستاي ساماندهي تغييرات جوي امضا كرده‌اند و مذاكرات سختي را بر سر حملات سايبري چين و همچنين تاسيسات نظامي اين كشور در درياي جنوبي چين داشته‌اند، كه تاكيدي بر مواضع گذشته دو كشور بود.
اما براساس گزارش‌ها شي جين‌پينگ، رييس‌جمهوري چين در مدت حضور خود در امريكا، به ديدار با رييس‌جمهور ايالات متحده اكتفا نكرده و با روساي شركت‌هاي تجاري امريكا نيز ديدار داشته و به آنها اعلام كرده است كشورش از سرمايه‌گذاري خارجي در چين حمايت و با آنها با عدالت رفتار مي‌كند. بر اساس اين گزارش‌ها، او دو روز اول سفرش را صرف ديدار از شركت‌هاي بزرگ امريكايي و تاكيد بر ضرورت همكاري دو كشور در زمينه فناوري كرده و روز چهارشنبه با مديران شركت‌هاي بزرگ امريكايي مثل فيسبوك، آمازون، اپل، مايكروسافت و بويينگ ملاقات و گفت‌وگو داشته است.
بر اساس گزارش‌ها در اين سلسله ديدارهاي رييس‌جمهور چين با غول‌هاي اقتصادي امريكا، بيشترين دستاورد نصيب غول هواپيماسازي يعني كمپاني بويينگ شده است. شركت‌هاي چيني اعلام كردند ۳۰۰ هواپيماي جت از بويينگ خريداري مي‌كنند. برپايه توافقي كه در جريان ديدار شي حاصل شده، بويينگ يك مركز توليد در چين احداث خواهد كرد.
در ديدار با رهبران ديگر شركت‌هاي بزرگ فناوري امريكا در مقر مايكروسافت در سياتل نيز شي جين‌پينگ بر ضرورت و اهميت ايجاد يك فضاي باز و آزاد و امن مجازي تاكيد كرده و به اتهام‌هاي سايبري عليه پكن پاسخ داده است. او گفته است: امنيت و ثبات فضاي مجازي براي صلح و توسعه نه تنها براي يك كشور بلكه همه كشورهاي جهان حايز اهميت است. بنابراين پژوهش در راستاي كنترل و استفاده بهينه از اينترنت منافع همه كشورها را تامين مي‌كند و همه كشورها آن را انجام مي‌دهند. هيچ‌كس از اين قاعده مستثني نيست.