حمله انتحاري به گارد رياست‌جمهوري
اعلام يك ماه حالت فوق‌العاده در تونس
نام «تونس» همان اندازه كه يادآور افراط‌گرايي، داعش است، يادآور بهار عربي سال 2011 و جايزه صلح نوبل براي مداراي سياسي است. با اين حال اكنون وجه تيره، بار ديگر در تلاش براي غلبه بر وجه روشن اين كشور است. هشدار امنيتي در تونس همزمان با هشدارهاي امنيتي در اروپا بالا رفته و تمام نگراني‌ها درباره قدرت گرفتن داعش در اين كشور، در حال جدي شدن است. عمليات انتحاري در ميان گارد رياست‌جمهوري اين كشور؛ از سوي داعش بوده باشد يا به دليل اختلاف سياسي و جناحي داخلي، نگراني‌ها را درباره به خزان نشستن دموكراسي در اين كشور دموكراتيك جهان عرب، افزايش داده است.
عمليات انتحاري در حلقه محافظان رياست‌جمهوري
جزييات اوليه حادثه نشان مي‌دهد، مهاجم يك كوله به پشت داشت و يك هدفون نيز در گوش خود گذاشته بود كه وارد اتوبوس حامل سربازان گارد رياست‌جمهوري تونس شد. اتوبوس در حال عبور از بلوار اصلي پايتخت بود كه به ناگاه بمبگذار انتحاري خود را منفجر كرد تا جان 13 تن از سربازان گارد رياست‌جمهوري را بگيرد. حادثه از عمق فاجعه در اين كشور حكايت داشت و دولت را بلافاصله به جلسه اضطراري برد.
نگراني از حادثه‌اي شبيه حادثه پاريس، باعث شد، نيروهاي مسلح پليس در خيابان‌هاي پايتخت پراكنده شوند و بلافاصله ايستگاه‌هاي بازرسي و گشت‌ها براي پيدا كردن وسيله نقليه يا افراد مشكوك دست به كار شوند. اين سومين حمله بزرگ در تونس طي يك سال گذشته است. در ماه ژوئن تروريست عضو داعش به هتل ساحلي اين كشور رفت و 38 تن را به گلوله بست و در حمله‌اي ديگر نيز افراد مسلح وارد يك موزه تاريخي در تونس شدند و 21 نفر از گردشگران را نيز به رگبار بستند. در هردوي اين حملات نيز داعش مدعي شد كه آن را به انجام رسانده است.
چالش جدي سياسي در تونس
گفتني است تونس يكي از مهم‌ترين كشورها در جهان عرب است كه پس از قيام مردمي در اين كشور در سال2011 در مقايسه با همسايگان شمالي خود از جمله ليبي و مصر توانست ثبات نسبي در كشور به دست آورد. تونس همچنين توانست در اين سال‌ها قانون اساسي جديد تنظيم، انتخابات آزاد برگزار كند و احزاب توانستند به يك مصالحه و پيشرفت در روند سياسي كشور دست يابند. اما مبارزه با داعش تبديل به يك چالش عمده و معضلي جدي براي كشوري مانند تونس كه به‌شدت متكي به درآمد گردشگري است، شده.
تونس اعلام كرده كه بيش از سه هزار تن از شهروندانش به داعش و گروه‌هاي تروريستي حاضر در عراق و سوريه و كشورهاي همسايه پيوسته‌اند و برخي از آنها نيز تهديد كردند كه پس از بازگشت به تونس عمليات‌هاي انتحاري در كشور انجام خواهند داد. دولت نيز براي مبارزه با اين افراد واعظان تندرو در مساجد را سركوب كرده و مساجد را نيز تحت كنترل خود دارد. از طرفي تونس در حال ساخت يك ديوار امنيتي در امتداد مرز خود با ليبي است كه از اين طريق سعي مي‌كند از ورود تروريست‌ها به قلمروي خود جلوگيري كند. از طرفي ارتش تونس در حال مبارزه با گروه تروريستي ديگر در مرزهاي الجزاير است و در مقاطع مختلف نيز دولت از اقدام‌هاي تروريستي پيش از وقوع آن مطلع شده و از آن جلوگيري كرده است.
اما حمله تروريستي اخير در تونس در حالي رخ مي‌دهد كه اوايل ماه نوامبر، در حالي كه مدت زيادي از تعلق جايزه صلح نوبل به تونسي‌ها به دليل مداراي سياسي نمي‌گذشت ٣٢ تن از نمايندگان پارلمان تونس كه عضو حزب حاكم «نداي تونس» بودند، عضويت خود را در اين حزب به حالت تعليق در آورده و از پارلمان استعفا دادند تا حاكميت حزب نداي تونس بر پارلمان به خطر افتد. اين انشقاق به دنبال اختلاف دو جناح در «ندا» به رهبري محسن مرزوق، دبيركل حزب نداي تونس با جناح پسر رييس‌جمهوري به وجود آمد. بسياري از رهبران حزب نداي تونس سبسي را متهم مي‌كنند كه در تلاش براي موروثي كردن قدرت و نشاندن پسرش حافظ قائد سبسي، معاون رييس حزب نداي تونس بر مسند قدرت است.
يادآوري
حزب سكولار «ندا تونس» در سال ٢٠١٢ و توسط «باجي قائد سبسي» رييس‌جمهور اين كشور تاسيس شد و رويكردي سكولار دارد. اين حزب در انتخابات رياست‌جمهوري و پارلماني ٢٠١٤ با اقتدار به پيروزي رسيد و حزب اسلامگراي نهضت را به دومين حزب بزرگ اين كشور تبديل كرد. اما از زمان به قدرت رسيدن در تونس در اواخر سال ٢٠١٤ اختلافات داخلي آغاز شد. محسن مرزوق، دبيركل حزب (چپ‌گرا) و حافظ قائد سبسي (پسر رييس‌جمهور) نايب‌رييس حزب بر سر تصميم‌گيري‌ها دچار اختلافات شديد هستند.
واكنش‌هاي داخلي
حبيب صيد، نخست وزير تونس پس از جلسه امنيتي اضطراري به خبرنگاران گفت: اين حمله يك تحول در رفتار تروريست‌هاست، آنها اين‌بار نمادي از كشور را در قلب پايتخت مورد هدف قرار دادند.
رييس‌جمهوري تونس قائد سبسي كه پس از اين واقعه تروريستي در تلويزيون حاضر شد عنوان كرد كه تروريست‌ها مي‌خواهند ما با وحشت زندگي كنيم، اما ما اين وحشت را به اردوگاه تروريست‌ها خواهيم برد. ما مستقيما با تمامي امكانات‌مان وارد اين جنگ خواهيم شد و پيروزي همواره يار تونس است. ما در مقابل جنگي قرار داريم كه داراي ابعاد بين‌المللي است. گفتني است سبسي سفر خود به اروپا را لغو كرد و در روز چهارشنبه حكومت نظامي اعلام كرد و به طور رسمي نيز عنوان داشت كه كشور به مدت يك ماه در حالت فوق‌العاده قرار خواهد گرفت. وي افزود در اين مدت نيروهاي امنيتي قدرت بيشتري را به دست مي‌آورند و آزادي‌هاي مدني نيز در اين كشور محدود خواهد شد.
منصف مرزوقي، رييس‌جمهور سابق تونس در صفحه شخصي خود در پايگاه اجتماعي فيس‌بوك ضمن محكوم كردن اين انفجار از مردم اين كشور خواست وحدت و همبستگي خود را حفظ كرده و براي مقابله با كساني كه تنش و فتنه مي‌آفرينند متحد شوند و محاسبات سياسي را كنار بگذارند. راشد غنوشي، رهبر جنبش نهضت تونس اظهار كرد كه پس از اين حمله با رييس‌جمهور تماس گرفته و به خاطر قربانيان اين حادثه تسليت گفت. غنوشي تصريح كرد كه براي رويارويي با اين آفت خطرناك تمام تلاش خود را مي‌كند و بايد با وحدت ملي و با جنگي بي‌امان به مقابله با داعش پرداخت.