ادامه از صفحه اول
دانشجو؛ چشمي كه بايد بيدار بماند...
اين صراحت دليل ديگر هم دارد و آن اينكه جواني كه در سن 18 سالگي وارد محيط علمي ميشود معمولا (جز درصد كمي) فاقد هرگونه وابستگي سازماني به تشكيلات سياسي خاصي بوده حتي از لحاظ فكري هم طرفدار و متعصب نسبت به گروه خاصي نيستند؛ دانشجويان انباني از«سوال» در ذهن دارند و سعي ميكنند از طريق استادان، دانشجويان باسابقه، مطالعات و ميزگردها و در يك كلام با كسب علم به سوالات خود پاسخ دهند. گاهي مشاهده دانشجويي كه از قالب جزوه و نمره و امتحان بيرون ميآيد و با شوقي عجيب در پي اطلاع از واقعيتهاي اطراف خويش است اميد به آيندهاي بهتر را با وجود انسانهاي با انگيزه كه از پيله كليشه بيرون آمده و در پي درانداختن طرحي نو هستند، در دل ميكارد. در چنين موقعيتي دانشجو پايي در سنتها، خانواده، شهر، روستا و جامعه خويش دارد و پايي ديگر در علم و محيط آكادميك؛ اينجاست كه دانشجو حلقه واسط ميشود؛ حلقه واسط درد و درمان، مطالبه و پاسخ، سنت و دنياي جديد، واقعيت و آرزو و... تركيب جواني، علمجويي، حقگويي و واسطهگري (ميان جامعه و حاكميت، گذشته و آينده) از دانشجو شخصيتي منحصر به فرد و استثنايي خلق ميكند. آنچه در دوره فعلي بيش از پيش مهم مينمايد حفظ و تعريف دقيق اين هويت است؛ در شرايطي كه با گسترش دانشگاهها فرصت كسب علم و به دست آوردن عنوان دانشجو فراهمتر از قبل است، در زمانهاي كه جامعه از راههاي مختلف (نه صرفا از طريق جوانان تحصيلكردهاش) ميتواند مطالبات و درمانهاي خويش را بجويد، در برههاي كه انواع و اقسام گروهها و نهادها قصد بهرهبرداري از عنوان، روحيه پاك و مطالبات دانشجويان را دارند، حفظ حريم ارزشمند دانشجويي و تعريف دقيق آن امري بس مهم است.
در اين مورد آنچه به اختصار بايد گفت چند نكته است:
1- كسب علم، اولويت مهم دوران دانشجويي است؛ فعاليت سياسي و اجتماعي را ميتوان حتي از دوران قبل از دانشگاه آغاز كرد و در دوران دانشجويي نيز ميتوان آن را در بيرون اين محيط پيگرفت، اما آنچه به سختي در ساير مقاطع زندگي امكان تداوم مييابد تحصيل علم است؛ در اين دوره سني انسان از لحاظ جسمي و رواني آمادهتر است، چرا كه داراي آرامش بيشتر، دغدغه كمتر و خلاقيت فراوان است. لذا بايد از فرصت جواني براي علم آموزي و در نتيجه نگاه علمي به پديدههاي اجتماعي و در نتيجه، نظريهپردازي استفاده كرد.
دانشجو اگر به نقد و اعتراض ميپردازد بايد با پشتوانه دانش و تخصص باشد و اجازه ندهد كه احساسات يا گرايشات فرعي عامل محرك اصلي در سخن گفتن او باشد.
2- اظهارنظر و حضور در عرصههاي سياسي از اقتضائات و لوازم دوران دانشجويي است؛ وليكن آنچه موجب خدشهدار شدن شأن و مرجعيت اجتماعي دانشجويان ميشود گرايش به گروهها و نهادهاي سياسي خارج از دانشگاه است. اگر محل فعاليت حزبي خارج از دانشگاه است (كه هست) گروههاي سياسي نيز بايد به اين نكته توجه كنند كه درصدد استفاده از دانشجويان در جهت مقاصد سياسي خويش برنيايند. همانگونه كه در چند دهه قبل آثار منفي ورود احزاب و گروهها به محيط دانشگاه را ديديم امروز هم به اين اصل بايد توجه شود كه حفظ استقلال نهاد دانشگاه و دانشجو هم براي خود آن و هم براي جامعه مفيدتر است. دانشگاه محل كسب علم، جايگاه نقد علمي جامعه و كرسي سوال از سياستگذاران و سياستمداران توسط دانشجويان به عنوان چشمان بيدار جامعه است؛ چشماني كه بايد در مسير پيشرفت و رشد جامعه خويش، چه در گردنههاي دشوارو مه آلود و چه در جادههاي خالي و طولاني بيدار بمانند...
جنبش دانشجويي به مثابه فرصت طلايي
فرصت حضور براي فعاليت مشاركتجويانه براي همه سلايق سياسي اعم از اصلاحطلب و اصولگرا فراهم شود، تا دانشگاهها شاهد دعوتهاي مختلف از شخصيتهاي مختلف با گرايشات مختلف باشند. هرچند در برخي از موارد عده قليلي تلاش دارند كه اين اتفاق مبارك را دچار خدشه كرده و با خشونت رفتار كنند اما نبايد از حركت مثبتي كه امسال و در آستانه روز دانشجو روي داده، غافل شد. بنابراين بايد از اين فعاليتها به عنوان يك فرصت طلايي ياد كرد و بايد مراقب بود كه از تندرويهاي بيجا و افراطيگريهاي خارج از اصول اجتناب كرد تا پيوند توسعه علمي را با توسعه ملي رقم زد. نبايد فراموش كرد كه يكي از نعمتهاي جامعه حساسيت اعضاي آن جامعه به سرنوشت خود است. بنابراين بايد فرصت نقد منصفانه را بدون اينكه هزينهاي بابت آن پرداخت شود، فراهم كرد. نقدهايي كه ميتواند حامي سياستهاي درست بوده و نقش ناقد سياستهاي غلط را ايفا كند، تمريني براي استفاده از خردورزي در جامعه است. روز دانشجو را كه روز نماد دفاع از حريت، آزادگي و دينورزي روشنفكرانه و دفاع از هويت فرهيخته جامعه است را بايد به فال نيك گرفته و بدون شعار و حركتهاي نمايشي، حركت خودجوش متكي بر تواناييها را به عنوان يك فرصت بنگريم و سازو كار حقوقي و مادي و معنوي را براي فعاليت هرچه بيشتر اين دانشجويان فراهم كنيم.