گزارش اجتماعي
اميركبير در كوير ايران اسلامي زنده مي‌ماند
زهرا جلوداريان -كاشان / شايد اين بار بتوان صداي گام‌هاي استوار اميركبير را حس كرد، اما هنوز هم گرد غربت براي اين باغ تاريخي را نمي‌توان كمرنگ‌تر از غم بزرگ مرد تاريخ قاجار دانست حتي صداي ناله و شيون ديوارهاي حمام و برخي بناهاي داخل باغ فين كاشان، كه گاهي فرو مي‌ريزد را، مي‌توان زمزمه كرد. نگاهم، در هم مي‌شكند اما نمي‌خواهم اشكهايم را باور كنم چرا كه مردي چون اميركبير بر گلوي سخت تاريخ، نهضت بيداري ايران اسلامي را فشرد و فريادش را چنين زمزمه كرد اما باز بي‌تاب مي‌شوم و اشك چشمانم را چندسويه مي‌كند. انگار اينجا باغ فين كاشان است يا يك سراب كه به ياد نفس‌هاي نيمه‌جان شهيد بيدار، او هم مي‌خواهد جان ببازد. همان‌طور كه تاريخ گواه مي‌دهد، حكم امضا شده قتل اميركبير، شبانه تسليم عليخان شده و او به همراهي چهار نفر ديگر با سريع‌ترين وسايل ممكن به سوي كاشان حركت كرد و در سال 1268 اين مرد سياست، آرام اما خروشان جان باخت. ناگفته نماند، اين باغ تاريخي، از دوره ايلخانان مغول (656-736) كه روي عمارت‌هاي كهنه فين، بنايي جديد گذاشت كه تاكنون حرفي براي گفتن دارد. در سال 996 به فرمان شاه عباس اول طرح باغ وكاخ‌هاي جديدي ريخته شد. در پي آن، زمين لرزه سال 1192در زمان كريم خان‌زند، زيان‌هاي زيادي ديد اما دوباره بازسازي شد انگار مي‌دانسته كه خوني از يك جوانمرد ايراني را بايد در قلبش زنده نگه دارد با اين انگيزه، مهمترين مرمت در سال 1286 انجام شده كه به دنبال آن با ثبت باغ فين در سال 1314به شماره 238 در فهرست آثار ملي قرار گرفت. در مجموعه باغ فين، دو حمام كوچك و بزرگ وجود دارد كه در قسمت شرق باغ فين ساخته شده كه اميركبير در حمام كوچك به قتل رسيده حال اين دورنمايي است از يك باغ تاريخي كه ديگر شبيه به يك باغ ايراني نيست بلكه بيشتر به يك پارك تفريحي با فضا ي بيروني نامناسب نمايان است. ازدحام جلوي در ورودي باغ در كنار دستفروش‌ها و تاكسي‌هايي كه منتظر مسافر هستند خودروهاي پارك شده كه خود را به سايه ديوار باغ چسبانده‌اند اما انگار ديوارهاي باغ هم مي‌خواهد فرو بريزند. گردشگران بدون هيچ فاصله با باغ تاريخي و بي‌درنگ و بي‌تامل (خاص باغ‌هاي تاريخي است) لب در ورودي باغ از خودرو پياده شده و فقط با طي چند قدم وارد باغ فين مي‌شوند كه بيشتر اوقات از راهنما هم خبري نيست. برخي باغ‌هاي اطراف و نزديك باغ فين كه تصور مي‌شود محلي امن براي معتادان شده شايد فراموش كرده‌اند كه همسايه ديوار به ديوار هيبت مرد كبير تاريخ ايران اسلامي هستند كه اين از شخصيت ايراني و باغ‌هاي تاريخي به دور است. محور ورودي كاشان به باغ فين نيز پرتردد و شلوغ در برخي قسمت‌ها آزادسازي شده و ناهماهنگ با ديگر مسير جاده كه در نگاه گردشگران نامناسب براي اين باغ تاريخي است. اما كاخ و ساختمان‌هاي داخل باغ و حمام و شهادت گاه امير هم وضعيتي بهتر از فضاي بيرون ندارد، نياز به مرمت و بازسازي است در برخي قسمت‌ها گچبري‌ها در حال تخريب و نقاشي‌ها خميده وغمگين هستند با اين حال هنوز هم تصويري از اميركبير يا كلامي از او در هيچ ميداني از منطقه كاشان نيست.
مدير املاك شهرداري كاشان در گفت‌وگو با «اعتماد»
بودجه اختصاص‌يافته به آزادسازي‌ها و عملكرد در مناطق پنجگانه را كه شامل محور اميركبير هم مي‌شود طي شش ماهه نخست امسال حدود 850 ميليارد ريال دانست و گفت: اين در حالي است كه املاك، طي اين مدت بالغ بر يك هزار و 225 ميليارد ريال براي آزادسازي در اين مناطق هزينه كرده است. عباس قديري با اشاره به كاركرد ارزش افزوده ناشي از طرح‌هاي عمراني افزود: عمده هزينه‌هاي مذكور از طريق بارگذاري در باقي مانده املاك واقع در مسير، تامين زمين معوض از قبل اجراي قانون 101 و بخشي ديگر از محل احياي املاك تامين مي‌شود. وي افزود: دلايل تاخير در اجراي پروژه آزادسازي محور اميركبير (پروژه‌اي مشترك بين مناطق 2 و 3 و 4).مطالبه وجوه سنگين نقدي بابت غرامت ملك از طرف بعضي نهادهاي دولتي واقع در مسير، زياده‌خواهي بعضي از مالكان متمول، عدم وحدت رويه بين كارشناسان رسمي دادگستري در نحوه قيمت‌گذاري‌ها كه عامل ايجاد تشويش و نگراني اذهان عمومي مي‌شود و بحث وضعيت اقتصادي مردم و شهرداري در امور ساخت و ساز اين مسير دانست. شهردار شهر اميركبير نيز در گفت‌وگوي اختصاصي با «اعتماد» از مجموعه حدودا 100 هكتاري باغات اطراف باغ فين گفت. به گفته سيد محمد ناظم‌رضوي، اين مجموعه پهنه‌هاي سبز كم‌نظير شهري هستند كه از چشمه جوشان سليمانيه سيراب مي‌شوند از اين رو شهرداري درصدد حفظ و استفاده بهينه از اين گنجينه‌ها براي شهروندان و گردشگران برآمده است. شهردارخانه‌هاي تاريخي افزود: در اين راستا مطالعه موضعي و موضوعي آن توسط مشاوران شهرداري انجام شده است كه يكي از اهداف اين طرح احياي 32 اثر تاريخي من جمله باغ كهنه‌اي (در 500 متري باغ فين) خواهد بود. وي در پاسخ به «اعتماد» كه چرا تاكنون ميداني از اميركبير در كاشان نداريم، گفت: بله، بايد بيشتر به فرهنگ وتاريخ منطقه كاشان اهميت داد. به گفته وي، در محور اميركبير آخرين ميدان منتهي به باغ تاريخي فين ميداني احداث مي‌شود به نام بزرگمرد ايران و به نام اميركبير نامگذاري مي‌شود و المان يادبود ايشان نيز در آن نصب خواهد شد. وي بااشاره به پيگيري «اعتماد» و تهيه گزارش ويژه روز اميركبير در تقويم ملي كشور، گفت: منطقه كاشان موقعيت خاص گردشگري كشور است و شايسته است كه از اعتبارات ملي بيشتري برخوردار باشد.