آشوراده، پناهگاهي كه ديگر امن نيست
مژگان جمشيدي / يك سال پيش، درست در شرايطي كه موضوع تغيير كاربري جزيره آشوراده به عنوان يكي از آخرين بازمانده جنگل‌هاي جلگه‌اي ايران در خزر به يكي از چالشي‌ترين مناقشات بين گروه‌هاي زيست محيطي و دولت تبديل شده بود، رهبر معظم انقلاب در بيانات خود در روز 17 اسفند ماه تاكيد كردند: «دستگاه‌هاي مسوول بايد قاطعانه با تعدي به جنگل‌ها به هر بهانه‌اي اعم از هتل‌سازي و جذب گردشگر و حتي ساخت حوزه علميه با برخي توجيهاتِ به ظاهر قابل قبول، مقابله كنند.» به نظر مي‌رسيد بيانات ايشان و دستور سازمان بازرسي كل كشور مبني بر توقف عمليات گردشگري در آشوراده، به دليل ممنوعيت‌هاي قانوني باعث شود دولت از اجراي اين پروژه صرف‌نظر كند. اما حالا يك مقام مسوول در استانداري گلستان اعلام كرده كه طرح گردشگري آشوراده كه توسط دو مشاور به اتمام رسيده به زودي به معاون اول رييس‌جمهور ارايه مي‌شود.
جزيره آشوراده به عنوان بخشي از پناهگاه حيات وحش ميانكاله از سال 1348 تحت مديريت يكپارچه اداره كل محيط زيست مازندران قرار گرفت. در سال 1382 بنياد مستضعفان سند مالكيت 380 هكتار از اين جزيره را به نام شركت مناطق گردشگري جهان - در قبال دريافت مبلغ 19 ميليون تومان- واگذار كرد كه در سال 1386 با شكايت سازمان محيط زيست به دستگاه قضايي، اسناد صادر شده ابطال و بار ديگر اين منطقه در اختيار محيط زيست قرار گرفت. اما تلاش مسوولان گلستان براي جداسازي آشوراده در تمام 13 سال گذشته و تبديل آن به منطقه گردشگري، حالا اين منطقه را در آستانه ورود به شرايط جبران‌ناپذير تخريب زيستگاهي قرار داده است.
اسماعيل مهاجر، مديركل محيط زيست گلستان نيز كه يكي از مدافعان تبديل آشوراده به منطقه گردشگري است در حالي كه سلطاني‌فر، رييس سازمان ميراث فرهنگي كشور، جزيره آشوراده را يك بيابان برهوت پر از فاضلاب توصيف كرده، مي‌گويد: «در بخش تفريحي آشوراده، ساخت و سازهاي متناسب با استانداردهاي محيط زيست مدنظر قرار گرفته است!» اما ساخت و سازهاي متناسب با ملاحظات محيط زيست كه خواست سازمان ميراث فرهنگي است و برخي از آنها نيز در تفاهمنامه بين ابتكار و سلطاني‌فر هم براي تغيير كاربري آشوراده از حفاظت به تفرجگاه مورد تاكيد قرار گرفته شامل هتل، پارك آبي، انواع ورزش‌هاي آبي موتوري در زيستگاه پرندگان، اجراي كنسرت موسيقي زنده در جزيره، زمين گلف و تنيس و موتورسواري، بازار، بازارچه و رستوران و... مي‌شود.
حالا جزيره آشوراده و تمامي شبه‌جزيره ميانكاله بعد از 46 سال حفاظت و در حالي كه هر ساله پذيراي بيش از 600 هزار پرنده مهاجر زمستان گذران است، براي اينكه در عالم واقعيت به «بيابان برهوت» تبديل شود از هر سو مورد هجوم قرار گرفته است. در هفته‌هاي گذشته ده‌ها فروند قايق حامل شكارچيان غيرمجاز و مجاز، سواحل آشوراده را به مسلخ پرندگان مهاجر تبديل كردند و اخيرا نيز به بهانه 27 دي ماه- روز ميانكاله – شوراي شهر و شهرداري بهشهر با نصب بنر در ميادين شهر، مردم را به حضور حداكثري در ميانكاله براي شركت در «برنامه‌هاي شاد و مفرح همراه با برگزاري موسيقي زنده» دعوت كردند. براي اين برنامه سرويس اياب و ذهاب رايگان هم تدارك ديده شده است. اين روزها در بسياري از تالاب‌هاي دنيا، طبيعت‌گردان سمفوني انواع غاز و اردك و درنا و قو را به تماشا نشسته‌اند اما در ميانكاله و آشوراده همه مسوولان در رده ملي و محلي در تدارك ساخت و ساز و اجراي موسيقي زنده در قلب امن‌ترين زيستگاه پرندگان مهاجر در غرب آسيا هستند.