كارگاه بابك درست كني

تيتر يك يكي از روزنامه‌ها جالب توجه است: «كساني كه بابك زنجاني را درست كرده‌اند بايد شرمنده باشند.» نقل قولي است از معاون اول رييس‌جمهور، اسحاق جهانگيري. قطعا منظور ايشان والدين بابك زنجاني نبوده‌ است. هر كسي هم اين جمله را بشنود ذهنش به سراغ كارگاه «بابك درست كني» نمي‌رود. همين يك نقل قول كافي است تا براي‌مان گرفتاري‌هاي اقتصادي چند سال پيش و تحريم‌هاي گسترده و بي‌نظمي در مديريت كشور تداعي شوند: همان روزهايي كه آوار فساد اقتصادي روي سر ملت خراب شد و حجم كثيري از خبرهاي دزدي و اختلاس و آمارسازي، پشت سر هم، ‌رسيد و... انگار همين ديروز بود. شايد يك عده ايران نبوده و از چند سال پيش تصوير واضحي در ذهن نداشته باشند. اما ما، اكثرا، ايران بوديم و با جزييات يادمان است كه چه اتفاقي افتاد و چه برنامه‌اي پي گرفته شد. با اين همه روزنامه محترم، زير تيتر جهانگيري عكس روحاني و هاشمي را گذاشته تا به خواننده خود القا كند كه درست‌كنندگان بابك زنجاني روساي جمهور اسبق و لاحق بوده‌اند و احمدي‌نژاد اين وسط تقصيري نداشته و كاري نكرده... عجب... حتي اگر مسابقه تداعي آزاد بگذاريم و به طيف گسترده‌اي از آدم‌ها بگوييم كه «از اسم بابك زنجاني چه اسم‌ها و كلماتي براي‌تان تداعي مي‌شود؟» بعيد است كه كسي اسم هاشمي و روحاني را ببرد. البته اگر عكس، مدرك جرم باشد آن وقت در شهر هرآنچه هست را بايد بگيرند... اتفاقا نقطه ضعف ما در برخورد با مفاسد همين است كه تمايلات جناحي و سياسي خودمان را در آنها داخل مي‌كنيم و مثل يك بدنامي مدام به گردن حريف مي‌اندازيم. قديم، زمان شاه پاسبان‌ها حوصله پيگيري پرونده‌هاي قتل و پيچيده را نداشتند. صبح زود كه كنار خيابان مقتولي را پيدا مي‌كردند، يواشكي، بي‌آنكه كسي بفهمد، مقتول را بلند مي‌كردند چند متر آن ورتر مي‌گذاشتند كه از حوزه استحفاظي كلانتري‌شان بيرون برود و به گردن كلانتري رقيب بيفتد. رفيقي تعريف مي‌كرد زير پل كريمخان گرفتار زورگيرها شده بود و به يك بدبختي گريخته بود و خودش را رسانده بود كلانتري فلان جا. كي؟ چهل سال پيش. بعد افسرنگهبان حالي‌اش كرده بود كه زورگيري پايين‌تر از پل اتفاق افتاده. او مي‌گفت از من اصرار كه زير پل كريمخان بوده و از آنها انكار كه زير پل كريمخان نبوده. معلوم شد هر جوري هست نمي‌خواهند براي محله تحت امرشان بدنامي بخرند. حالا شده حكايت دولت‌ها. جلوي چشم ما در دوران پاك‌ترين دولت بعد از ماد تاكنون چندين فقره دزدي و اختلاس پيش آمد كه پاي بعضي بزرگان‌شان هنوز گير است. هنوز آنقدر زمان ازشان نگذشته كه بخواهيم به روزنامه‌هاي آرشيو شده مراجعه كنيم. چقدر لطيفه ساخته شد و چقدر خبرش صدا كرد؟ حتي براي خاوري كه به كانادا فرار كرده كلي جوك ساختند. حالا اما با دو تا عكس مناسبتي آيا مي‌شود از دولت 9 و 10 سلب مسووليت كرد؟ گيرم كه اين كلانتري انداخت گردن يك كلانتري ديگر، آيا از چهره شهرهم مي‌شود پاك كرد؟  بالاخره اين آقا در يك دولتي به دنيا آمده، در يك دولتي مدرسه رفته، در يك دولتي شاغل شده، در يك دولتي مرتكب فساد شده . اين طوري بخواهيم پيش برويم كل فاميل را بدنام كرده‌ايم و آبروي همه را برده‌ايم. بالاخره آبروي كشور را كه نبايد ببريم.
رقم درج شده در پرونده بابك زنجاني آنقدر زياد است كه نمي‌تواند به دوران نفت‌هاي ده، دوازده دلاري برگردد. الان هم كه دولت جديد آنقدر گرفتاري دارد كه فعلا مجال فساد براي كسي باز نمي‌شود. آنقدر اين كلاه و آن كلاه مي‌كنند كه از پس يارانه بربيايند. ديگر چه جاي فساد؟ اين فساد‌ها مال وقتي است كه دولت در پول زيادي نفت غلت مي‌زد و به كسي هم جواب نمي‌داد. اتفاقا هشدار مديران دلسوز را در روزنامه‌هاي همان موقع بگرديد، مي‌توانيد بيابيد. پول نفت شده بود پيه زيادي كه صرف كارهاي تجملي مي‌شد. اين همه قرارداد، اين همه پروژه نيمه‌تمام و تمام، ‌اين همه وعده و وعيد استاني، اين همه كارهاي بزرگ و كوچك... مال زمان مصدق كه نيست. از سال هشتاد و چهار تا نود و دو برويد ببينيد رييس مجلس چه خون دل‌ها كه نخورده. برويد ببينيد رييس بازرسي چه حرف‌ها كه نزده. برويد ببينيد روزنامه‌نگاران چه هشدارها كه ندادند... دولت قبل هزار حسن اگر داشته - كه جاي حرف داردـ يك عيب اساسي داشته كه نمي‌شود منكرش شد. براي آن دولت محترم اعداد و ارقام هيچ اهميتي نداشتند. در يك مصاحبه تلويزيوني رييس دولت در پس‌انداز ارقام يارانه چنان مبالغه مي‌كند كه دست آخر به عددي نجومي مي‌رسد كه دهان شنونده از تعجب بازمي‌ماند. از دل آن جمع و تفريق‌ها استبعادي نداشت كه بيزينس‌من‌هايي مثل زنجاني بيرون بيايند. آنها كه حافظه‌شان به هم ريخته خوب است بروند آرشيو روزنامه‌ها را بخوانند تا ببينند كه كارگاه اصلي بابك درست كني كجا و كي بوده است.
يك نكته ديگر هم هست؛ پرمدعايي، كار دست آدم مي‌دهد. سخن‌هاي سخت آدميزاد را بي‌اعتبار مي‌كنند. هر چقدر كه دولت‌ها بيشتر مدعي شوند زودتر بند را آب مي‌دهند. همينكه كسي مدعي شود دولتش پاكدست‌ترين دولت است و از ماد تاكنون نظير نداشته، از دلش همين پرونده‌هاي نجومي و آبروبر بيرون مي‌زند.