غنيسازي توافق هستهاي در انتخابات ايران
گروه ديپلماسي|انتخابات مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري در ايران به اتمام رسيد و نتايج آن هم اعلام شده است اما هياهوهاي رسانهاي و تحليلهاي دور يا نزديك به واقعيت در اين خصوص همچنان ادامه دارد. مقامهاي بينالمللي متعدد نسبت به برگزاري اين انتخابات و درصد بالاي مشاركت مردمي واكنش نشان ميدهند و از ايراني ميگويند كه در خاورميانه ملتهب انتخابات سالم برگزار و مردمسالاري را به نمايش ميگذارد. روز گذشته، «سباستين كورتس» وزير خارجه اتريش كه كشورش ميزبان مذاكرات هستهاي تهران و گروه 1+5 بوده، با اشاره به انتخابات هفتم اسفند، نتايج اين انتخابات را «دلگرمكننده» خواند. «سباستين كورتس» در نوشتهاي در صفحه توييتر خود موضوع انتخابات را با توافق هستهاي ايران و گروه ۱+۵ مرتبط كرد و از آنچه «تاثير ديپلماسي» خوانده، نوشت. ديپلمات اتريشي در ادامه به موضوعات منطقهاي هم اشاره گذرايي كرد و اينطور تصريح كرد: به نقش سازنده ايران در منطقه اميدواريم.
«ساسون شبلي» معاون سخنگوي وزارت خارجه آلمان نيز با بيان اينكه شركت فراگير مردم ايران، حاكي از تصميم آنها براي تعيين روند آينده كشور و سرنوشت خود است در پاسخ به سوال خبرنگار ايرنا گفت: از اينكه انتخابات در ايران به طور مسالمتآميز و بدون مشكل برگزار شد، خرسنديم. ما بسيار اميدوار هستيم كه ايران همچنان به صورت سازنده در مذاكرات صلح سوريه شركت كند و در حل مناقشات منطقهاي سهم سازندهاي داشته باشد. ايران براي ما بازيگر بسيار مهمي است و ميخواهيم با آن همكاري سازندهاي داشته باشيم. ما با توافق هستهاي توانستيم به يك نتيجه تاريخي دست بيابيم و اميدواريم كه اين كشور بتواند نقش بارزي در حل بحرانهاي منطقهاي ايفا كند.
تحليلهاي رسانهاي در خصوص انتخابات ايران و پيامدهاي آن نيز همچنان در صدر اخبار بينالمللي است. روزنامه اينديپندنت با تاكيد بر اينكه انتخابات اخير ايران به دلايل زيادي مهمترين انتخابات در دهههاي گذشته بوده است، نوشت: نتايج اين انتخابات تاييد عمومي توافق هستهاي است. مردم ايران در اين دور از انتخابات به طور همزمان اعضاي مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري را به ترتيب براي يك دوره چهارساله و هشت ساله انتخاب كردند كه نتايج آن نشان ميدهد ميانهروها از اقبال بيشتري براي انتخاب برخوردار بودهاند. اين نخستين انتخابات ايران پس از حصول توافق هستهاياش با قدرتهاي جهاني بود. هر چند اقتصاد يك مساله بزرگ براي شركت در اين انتخابات بوده است، نتايج همچنين نشاندهنده تاييد عمومي توافق هستهاي است كه در دولت روحاني به دست آمد. اين نتايج براي رييسجمهور بسيار مهم است، كسي كه توانست به يكي از وعدههاي انتخاباتياش كه بهشدت از سوي تندروها مورد مخالفت قرار گرفت، جامه عمل بپوشاند. همچنين حمايت تعداد بيشتري از نمايندگان مجلس از روحاني به وي اجازه خواهد داد تا آن گونه كه وعده داده بود، تغييرات داخلي را نيز اعمال كند.
اين روزنامه در ادامه نوشت: 30 اصلاحطلب توانستند كرسيهاي تهران در مجلس شوراي اسلامي را به خود اختصاص دهند كه يك پيروزي بزرگ محسوب ميشود. هرچند كه آنها در بيرون از تهران موفقيت كمتري داشتهاند؛ نتيجه كلي همچنان يك پيروزي مهم محسوب ميشود.
روزنامه گاردين نيز در گزارشي به بررسي نتايج اين انتخابات پرداخته و نوشت: اين انتخابات درسهايي را به همراه داشت كه نشاندهنده تغيير رويكرد ايران است. به گزارش ايسنا، روزنامه گاردين، در ادامه نوشت: برگزاري دو انتخابات مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري در ايران، داراي نكات قابل توجهي است. آنهايي كه اين انتخابات را به عنوان يك مناقشه ميان اصلاحطلبان و تندروها ميبينند مسائل را طي كردهاند، به ويژه پس از گزارشات درباره رد صلاحيت اصلاحطلبان از سوي نهاد نظارتي شوراي نگهبان در ايران.
نويسنده اين گزارش با اين ادعا كه اختلاف اوليه ميان حاميان و مخالفان توافق هستهاي بوده است، ادامه داد: توافق ايران و گروه 1+5 بر سر برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) سبب شد تا يك تغيير جهت در ايران به وجودآيد. اختلاف ابتدايي ميان حاميان و مخالفان اين توافق بود. اما علي لاريجاني، رييس مجلس ايران در جريان تصويب برجام در مجلس و اختلاف دولت و نمايندگان بر سر اين موضوع جلوي اين انتقادات را گرفت و بنابراين به تصويب توافق هستهاي كمك كرد.
سياستهاي ايران نميتواند به سادگي اصلاحطلبان در برابر تندروها، تعريف شود. ايران يك كشور بزرگ است، بزرگتر از عراق، تركيه و سوريه و هر انتخاباتي در ايران برآمده از عوامل منطقهاي، قومي- قبيلهاي و محلي است. رايدهندگان براي انتخابي كه انجام ميدهند دلايل زيادي دارند. هرچند بزرگترين مساله در هر انتخاباتي در اغلب كشورها اقتصاد است.
جمعبندي كلي چپ در برابر راست در دهه 1980 و اصلاحطلبان در برابر اصولگرايان در دهه 1990 ديگر معنايي ندارد. آنهايي كه اين انتخابات را به اصلاحطلبان در برابر تندروها در ايران تعبير ميكنند، مسائل را قاطي كردهاند چراكه گزارشها نشان ميدهد كه اين ميانهروها هستند كه در انتخابات پيروز شدهاند.
اين روزنامه انگليسي در ادامه نوشت: رييسجمهور ايران نشان داده است كه يك عملكننده سرسخت و زيرك است. وي نهتنها با دستيابي به توافق هستهاي به اعتبار خود افزوده، بلكه توانسته است با پيروزي در انتخابات خبرگان بر سياست محافظهكارانهاش مهر تاييد بزند. سياستهاي وي روي تقويت روابط با ديگر كشورها و اصلاح اقتصادي براي افزايش و تقويت بخش خصوصي و جذب سرمايهگذاران خارجي و كاهش كنترل رسانهها استوار است. تغييرات به آهستگي در حال رخ دادن است. اصلاح اقتصادي براي يك رشد پايدار، افزايش اشتغال و ارتقاي استانداردهاي زندگي ميتواند منافع قطعي كنوني را به چالش بكشد از جمله آنهايي را كه از اقتصاد بسته سالهاي گذشته و تحريمها سود بردهاند. اما روحاني از لحاظ سياسي و با نيمنگاهي به انتخابات سال 2017 در اين كشور نيازمند حمايت عموم است.