آتش‌افروزي آذربايجان و ارمنستان در قفقاز
زخم كهنه قره‌باغ باز شد
نبرد سنگين بين نيروهاي ارمنستان و آذربايجان در امتداد منطقه جدايي طلب قره‌باغ در گرفت كه بنا به گزارش‌ها منجر به كشته شدن حداقل يك نوجوان شده كه گفته مي‌شود اين بدترين درگيري از سال 1994 بوده است.
مقامات جمهوري‌هاي جدا شده از شوروي سابق يكديگر را براي از سرگيري جنگ سرزنش مي‌كنند. ارمنستان و آذربايجان هريك مي‌گويند كه تلفات سنگيني به ديگري وارد كرده‌اند. ديويد بابايان، سخنگوي رييس جمهور جدايي‌طلب قره‌باغ مي‌گويد، يك پسر حدود 12ساله كشته و دو كودك ديگر نيز در نزديكي محل اصابت موشك نيروهاي آذربايجاني زخمي شده‌اند. سخنگوي رييس‌جمهور قره‌باغ مي‌گويد كه اين بدترين جنگ از زمان آتش بس ميان ارمنستان و آذربايجان بوده است.
دميتري پسكوف، سخنگوي كرملين نيز به خبرگزاري روسيه گفته است، رييس‌جمهور روسيه ولادمير پوتين از همه طرف‌هاي درگير خواسته تا شليك موشك‌هاي خود به يكديگر را متوقف كنند و از خود خويشتن‌داري نشان دهند. وزارت امور خارجه روسيه نيز اعلام كرد كه با تماس با اعضاي گروه مينسك وظيفه آنها را براي نظارت بر آتش‌بس تاكيد كرده است. سرگئي شايگو، وزير دفاع روسيه نيز اعلام كرد تماس‌هاي تلفني اضطراري با همتايان آذري و ارمني خود برقرار كرده و چگونگي آتش‌بس را مورد بررسي قرار دادند. قره باغ يك منطقه در جمهوري آذربايجان است كه از سال 1994 تحت كنترل نيروهاي ارمني قومي محلي قرار دارد. اما وضعيت نه جنگ نه صلح ميان آذربايجان و ارمنستان تا به امروز ادامه داشت و مذاكرات فراواني براي حل اين مناقشه ميان ارمنستان و آذربايجان با كمك كمسيون امنيت اروپا و حتي شوراي امنيت انجام شده اما تاكنون پيشرفت وي‍ژه‌اي در پي نداشته و تنها مناقشه ارضي را به ارمغان آورده است. نيروهاي ارمني اكنون مناطق حايل خارج از قره باغ را نيز در اختيار گرفته‌اند اما دو طرف همواره يكديگر را به نقض مكرر آتش‌بس توسط متهم مي‌كنند. وزارت دفاع ارمنستان مي‌گويد كه جمهوري آذربايجان با استفاده از هواپيما، تانك و توپخانه به قره باغ حمله ور شدند و مقامات آذربايجان بايد تمام مسووليت اين وضعيت بي‌سابقه را بپذيرند. همچنين شبه‌نظاميان موسوم به ناگورني كه در قره باغ مستقر هستند، مدعي شدند كه جنگ با شليك قايق‌هاي توپدار آذربايجان، هليكوپترهاي و هواپيماهاي بدون سرنشين آغاز شده است كه جمهوري آذربايجان آن را رد كرد. اما در طرف مقابل وزارت دفاع آذربايجان مي‌گويد: درگيري‌ها زماني آغاز شد كه نيروهاي ارمني خمپاره و توپخانه كاليبر بزرگ در سراسر خط مقدم مستقر كردند. سخنگوي وزارت دفاع آذربايجان به آسوشيتدپرس گفت: مداركي وجود دارد كه ارتش ارمنستان بيش از 120 توپ در طول 24 ساعت گذشته به سمت آذربايجان شليك كرده است كه برخي از آنها به مناطق غيرنظامي اصابت كرده است. وي همچنين ادعاي وزارت دفاع ارمنستان مبني بر سرنگوني يك هلي‌كوپتر ارتش آذربايجان را نيز تكذيب كرد. از سوي ديگر وزارت دفاع آذربايجان اعلام كرد:6 تانك ارمنستان را از بين برده و 100 نفر از سربازان ارمني را كشته و زخمي كرده است و همچنين 12 تن از سربازان آذربايجان نيز كشته شدند. در طرف مقابل ارمنستان نيز مي‌گويد كه تلفات قابل توجهي به نيروهاي آذري وارد كرده و دشمن را تحت فشار قرار داده و به عقب رانده‌است.
چرا قره‌باغ براي دو طرف مهم است؟
آذربايجان و ارمنستان به عنوان دو كشور جدا شده از شوروي سابق همواره بر سر يك منطقه با يكديگر در مناقشه قرار داشتند. منطقه قره‌باغ هرچند به صورت نظري در خاك آذربايجان است اما اكثريت اين منطقه را ارمني‌ها تشكيل مي‌دهند. قره‌باغ در سال 1991 اعلام استقلال كرد كه همين موضوع به ناگاه تبديل به يك جنگ سه ساله خونين ميان آذربايجان و ارمنستان شد. اين جنگ حدود 35 هزار كشته برجاي گذاشت و صدها هزار نفر را نيز آواره كرد. در طول سال‌هاي جنگ كشورهاي ايران و روسيه تلاش فراواني براي آتش بس انجام دادند و در نهايت روسيه توانست با ميانجيگري يك وضعيت نه صلح نه جنگ را به وجود بياورد و جنگ را متوقف كند. در طول سال‌هاي بعد خشونت‌هاي گاه به گاه ميان دو طرف به وجود آمد اما درگيري‌ها چندان جدي نمي‌شد. امنيت قره‌باغ در اختيار شبه نظاميان ارمني قره باغي قرار دارد كه اگرچه ارمنستان آنها را به هيچ عنوان در ارتباط با ارتش خود نمي‌داند اما آذربايجان آنها را نيروي ارتش ارمنستان مي‌داند.
بازي روابط
بحران قره‌باغ در نهايت موجب شد تا روابط آذربايجان و ارمنستان در سال 1994به صورت كامل قطع شود. اما روابط ميان دو كشور تنها متاثر از فضاي داخلي آنها نيست. ارمنستان به عنوان متحد استراتژيك روسيه در قلب آذربايجان به شمار مي‌آيد و با حمايت روسيه، ارمنستان تاكنون توانسته در برابر آذربايجان ايستادگي كند و قره‌باغ را به نفع خود حفظ كند. در طرف مقابل نيز آذربايجان از روابط بسيار خوبي با تركيه برخوردار است كه همواره دولت اين كشور از جمهوري آذربايجان حمايت كرده و حتي بحران قره‌باغ موجب شد تا تركيه روابط خود با ارمنستان را نيز قطع كند. اما شايد روابط حسنه ميان روسيه و تركيه موجب مي‌شد تا دو طرف بتوانند تنش‌ها ميان آذربايجان و ارمنستان را راحت‌تر كاهش دهند اما اكنون مناقشه روسيه با تركيه بر سر سرنگوني سخوي روسي بر فراز خاك سوريه توسط ارتش تركيه موجب تيرگي روابط ميان دو طرف شده است و عملا دو كشور در شرايط قطع رابطه به سر مي‌برند، از همين رو اگرچه روسيه مي‌گويد كه با امريكا بر سر آتش‌بس در قره‌باغ به توافق رسيده اما شايد حل مشكل آذربايجان و ارمنستان با توجه به تيرگي روابط ميان تركيه و روسيه به آساني صورت نگيرد.