پوتين دكترين نظامي جديد روسيه را امضا كرد
ناتو؛ دشمن شماره يك كرملين
در شرايطي كه باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا در تعطيلات كريسمس در هاوايي است، ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه كه تعطيلات كريسمس را براي دولت لغو كرده، در كرملين نشسته و اسناد و دكترين‌هاي جديد روسيه را امضا مي‌كند. شواهد نشان مي‌دهد روسيه خود را براي سالي سخت آماده مي‌كند. از سوي مقامات كرملين تحريم‌هاي اقتصادي عليه اين كشور و تهديدهاي نظامي بسيار جدي تلقي مي‌شود.
هفته پيش شوراي امنيت ملي روسيه ضرورت تدوين يك دكترين جديد نظامي را به دليل تهديدهاي جديد تاييد كرده بود و اينك كرملين گزارش مي‌دهد دكترين جديد نظامي روسيه توسط ولاديمير پوتين امضا شده است. اين دكترين نظامي 29 صفحه‌يي روسيه كه تهديدات اصلي عليه امنيت روسيه و واكنش‌هاي احتمالي را ذكر كرده، سومين سند از زمان روي كار آمدن پوتين براي نخستين بار در سال 2000 است.
نگراني از گسترش ناتو كه در سال 2014 موجب ورود روسيه به بحران اوكراين و رويارويي جدي با غرب شد، اكنون بار ديگر به شكل مستند به عنوان تهديد شماره يك روسيه شناخته مي‌شود. در دكترين جديد نظامي روسيه از تقويت توانايي‌هاي نظامي ناتو در مرزهاي روسيه و استقرار سامانه دفاع
ضد موشكي در شرق اروپا ابراز نگراني شده است. دكترين نظامي قبلي روسيه در سال ۲۰۱۰ تصويب شد و در آن تروريسم و افراط‌گرايي بزرگ‌ترين خطر و تهديد براي ثبات و امنيت روسيه تعريف شده بود و خطر خارجي در آن نقش چنداني نداشت.
به گزارش آسوشيتدپرس، دكترين جديد روسيه نشان مي‌دهد كرملين براي اقدامات قاطع‌تري عليه تلاش‌هاي تحت حمايت امريكا براي منزوي و تضعيف كردن روسيه، آماده مي‌شود. اصول مربوط به چگونگي استفاده از تسليحات استراتژيك تفاوتي با نسخه قبلي ندارد و تسليحات يادشده به عنوان آخرين حربه معرفي شده‌اند. طبق آن روسيه مي‌تواند به تلافي استفاده از تسليحات اتمي يا ساير سلاح‌هاي كشتار جمعي عليه كشور يا متحدانش از سلاح‌هاي اتمي استفاده كند. بر اساس اين سند حتي در صورت تهديد روسيه با سلاح‌هاي متعارف كه كل موجوديت كشور روسيه تهديد مي‌شود، استفاده از سلاح‌هاي اتمي مجاز است.
اما يك نكته جديد در اين سند دفاعي كرملين اين است كه براي نخستين بار روسيه تعيين كرده است كه مسكو مي‌تواند از «تسليحات دقيق» به عنوان بخشي از تدابير بازدارنده استراتژيك استفاده كند. البته در اين دكترين اشاره‌يي نشده است كه روسيه چه زمان و چگونه به استفاده از چنين سلاح‌هايي متوسل مي‌شود. اما نمونه‌هاي تسليحات متعارف دقيق، موشك‌هاي زمين به زمين، موشك‌هاي كروز زيردريايي‌ها، بمب‌هاي رهگير و حملات توپخانه‌يي عنوان شده است.
در اين سند همچنين از تحولات اوكراين، وقايع شمال آفريقا، سوريه، عراق و افغانستان به عنوان تهديدهاي تازه ياد شده است. نكته حايز اهميت ديگر اين است كه همچنين يكي از وظايف اصلي ارتش روسيه تامين منافع ملي اين كشور در قطب شمال خواهد بود. قطب شمال منطقه‌يي استراتژيك براي تامين انرژي آينده روسيه به شمار مي‌آيد و اين كشور از جمله با امريكا و كانادا بر سر اين موضوع اختلاف دارد.
امضاي دكترين جديد نظامي روسيه از طرف پوتين درست سه روز بعد از اقدام پارلمان اوكراين در تصويب طرح خروج اوكراين از بي‌طرفي انجام مي‌گيرد. پارلمان اوكراين هفته گذشته با اكثريت مطلق موقعيت غيرمتعهد كشور را لغو كرد. پارلمان با اين اقدام زمينه عضويت در پيمان ناتو را فراهم آورد. اين تصميم اوكراين با واكنش شديد روسيه رو به رو شده است.
واكنش ناتو
در واكنش به اين دكترين، اونا لانگسكو، سخنگوي پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) اعلام كرده است كه ناتو تهديدي براي روسيه يا هيچ كشور ديگري نيست. وي تاكيد كرده كه ناتو براي دفاع از اعضاي خود در چارچوب قوانين بين‌المللي اقدام مي‌كند. به گفته سخنگوي ناتو، اين روسيه است كه با اقدامات خود در اوكراين قوانين بين‌المللي را نقض كرده و امنيت اروپا را به خطر مي‌اندازد.
اما به عقيده ناظران همان‌گونه كه فرانك والتر اشتاين‌ماير، وزير امورخارجه آلمان مي‌گويد حتي در دوران جنگ سرد هم روابط ناتو و روسيه به اين سردي نبوده است.
با اين حال همزمان با امضاي دكترين جديد نظامي در مسكو، الكساندر گروشكو كه بايد او را به عنوان نماينده معلق روسيه در ناتو معرفي كرد، در اظهاراتي گفت: كشورهاي عضو ناتو تدريجا به اين درك مي‌رسند كه ايجاد يك سيستم امنيتي استوار در اروپا بدون مسكو غيرممكن است. او در اين اظهارات گفت: : «حس مي‌كنم ميان كشورهاي ناتو- بيشتر از همه در اروپا- اين فهم در حال شكل‌گيري است كه يك سيستم امنيتي استوار در اروپا و غلبه كردن بر بحران فراگيري كه شاهد آن هستيم، بدون روسيه غيرممكن است. » اين ديپلمات روسي افزود: شركاي مسكو بايد سرانجام درباره اينكه چگونه مي‌توان امنيت ميان اروپا و امريكا را تقويت كرد، تصميم‌گيري كنند - چه با روسيه، بدون آن يا عليه آن.
لازم به ذكر است با توجه به پاسخ مثبت ناتو به اوكراين، روسيه اعلام كرده با وجود دو دهه مذاكره و همكاري با ناتو، مايل نيست نيروهاي نظامي ناتو پشت مرزهاي اين كشور مستقر شوند. پيش‌تر پيمان نظامي ناتو به دليل اتهامي كه به روسيه در بحران اوكراين وارد مي‌كند، همكاري خود با اين كشور را به حالت تعليق درآورده بود. ناتو پس از الحاق كريمه به روسيه همواره خواهان پيوستن مجدد اين شبه جزيره به اوكراين بوده و از روسيه خواسته است، در اين زمينه تجديد نظر كند. در روزهاي گذشته تنش ميان ناتو و روسيه شدت يافت و هواپيماهاي جنگي روسيه بارها در نزديكي حريم هوايي اعضاي اين پيمان ردگيري شدند.