جشنواره كن 2016 در انتظار «فروشنده» فرهادي
رييس جشنواره كن: اميدوارم بتوانيم فيلم فرهادي را ببينيم
بهار سرلك/ هر ساله رونمايي از فهرست آثار شركتكننده در جشنواره بينالمللي فيلم كن براي دوستداران و منتقدان سينما نفسگير و پرتنش است. فهرستي كه ناراحتي و نااميدي برخي را در پي دارد. برخي كشورها نيز از ناديده گرفتن سينمايشان در اين رويداد معتبر گله ميكنند. نشست مطبوعاتي جشنواره كن صبح پنجشنبه در پاريس به رياست تيري فريمو مدير برگزاري جشنواره و پيير لسكور رييس جشنواره، نشان داد امسال نيز جشنواره كن هنوز هم موجبات بهت و نااميدي برخي را فراهم ميآورد. مسوولان جشنواره كن از ميان 1869 اثر سينمايي، 49 فيلم از 28 كشور انتخاب كردهاند.
به گزارش ورايتي پس از رونمايي از فهرست بخش رقابتي جاي خالي ايتاليا در بين شركتكنندگان به چشم ميخورد. حتي فيلم «روياهاي شيرين» از ماركو بلوسچيو در جشنواره كن امسال جايي نداشته است. در اين بخش تنها دو فيلم از سينماي آسيا (آثاري از پارك چان-ووك و بريلانت مندوزا) براي كسب نخل طلا رقابت ميكنند. در بخش نوعي نگاه سينماي اسراييل با دو فيلم («فراتر از كوهها و تپهها» از اران كوليرين و «روابط شخصي» از ماها حاج) شركت دارد ولي سينماي عرب تنها با يك فيلم («تصادم» به كارگرداني محمد دياب از مصر) شركت دارد كه اين موضوع بحثهاي زيادي را پيش كشيده است. اين درحالي است كه سه فيلمساز زن در بخش رقابتي اين جشنواره شركت دارند. از آنجايي كه در طول تاريخ برگزاري جشنواره كن مردان حضوري پررنگتر از زنان داشتهاند، شركت اين تعداد كارگردان زن در اين جشنواره، رقم بالايي است. گزارشگر ورايتي معتقد است كه رييس جشنواره كن (فريمو) با چنين گلههايي آشنا است. ورايتي مينويسد فريمو با نبوغي كنايهآميز ميگويد: «لازم نيست 120 كشور عضو يونسكو را فهرست كنيم تا ببينيم كدام كشور به جشنواره راه نيافته است. بله، خيلي از كشورها در اين رويداد شركت ندارند.» گزارشگر ورايتي تاكيد ميكند كه فريمو پس از 15 سال نظارت بر معتبرترين و مهمترين رويداد سينمايي جهان، بهتر از هر فردي چالشهاي تهيه فهرستي را كه از نظر نژادي (و البته زيباييشناختي) شامل فيلمسازهاي متفاوتي بشود، درك ميكند.
پيش از معرفي فيلمهاي شركتكننده در جشنواره فيلم كن، بازار داغ پيشبينيها حاكي از آن بود كه اصغر فرهادي با تازهترين اثرش براي دستيابي به نخل طلاي كن در بخش رقابتي شركت خواهد داشت. اما در اين فهرست نامي از او آورده نشده است. سال گذشته 19 فيلم و سال 2014 نيز 18 فيلم در بخش رقابتي حضور داشتند، اما به گفته تيري فريمو ممكن است به 20 اثر شركتكننده در اين بخش باز هم افزوده شود؛ خبرنگار وبسايت فيلم ورايتي طي مصاحبهاي با تيري فريمو درباره حضور اصغر فرهادي در اين رويداد ميپرسد، فريمو بر حضور اين فيلمساز ايراني تاكيد ميكند و ميگويد: «اميدوارم بتوانيم فيلم او را ببينيم. هنوز اين فيلم را نديدهايم. اما ما جشنوارهاي نيستيم كه اولويت جغرافيايي را در نظر بگيريم. اگر فيلمي خوب نباشد، خوب نيست. همين مساله در مورد آثاري كه فيلمسازهاي زن، مرد، سياهپوست، كرهاي و غيره ساختهاند صدق ميكند. تلاش ما بر اين است كه بهترين برنامه را به اجرا بگذاريم.»
همچنين فريمو در مورد كامل بودن فهرست اعلام شده، گفت: «احتمال حضور دو يا سه فيلم و نه بيشتر در بخشهاي جنبي وجود دارد. فهرست انتخابي كامل است. سال گذشته در دو مرحله فهرست را كامل كرديم، ابتدا دو سوم سپس سومين قسمت فهرست را اعلام كرديم. اما در سال جاري، فهرست معرفي شده، كامل است. يك فيلم به بخش نوعي نگاه و شايد يك يا دو فيلم به بخش رقابتي اضافه شود.»
اين درحالي است كه بهنام بهزادي با فيلم «وارونگي» در بخش نوعي نگاه با آثاري از كارگردانان ژاپني، فرانسوي، مصري، ايتاليايي، امريكايي رقابت خواهد كرد. بهزادي پيش از اين با ساخت فيلم «قاعده تصادف» در جشنوارههاي جهاني تحسين شده بود.
در بخشهاي فيلم كوتاه رقابتي و سينهفونداسيون حضور فيلمسازان ايراني پررنگ است. در بخش فيلم رقابتي فيلم كوتاه جشنواره كن فيلم «سكوت» به كارگرداني فيلمسازان ايراني فرنوش صمدي فروشاني و علي عسگري از كشور انگليس و همچنين در بخش سينهفونداسيون فيلمهاي «در تپهها» ساخته حميد احمدي از انگليس و «آرام» به كارگرداني فرشته پرنيان از فرانسه حضور دارند.
گاردين نيز در گزارش خود مينويسد كه در ميان فيلمهايي كه براي نخل طلا با يكديگر رقابت ميكنند، حضور كن لوچ منتقدان را غافلگير كرده است. گفته ميشد اين كارگردان 79 ساله پس از ساخت «تالار جيمي» بازنشسته شده است اما او كه در سال 2006 نخل طلا را براي فيلم «بادي كه در مزرعه جو ميوزد» به خانه برد، پس از 10 سال با درام «من، دنيل بليك» به بخش رقابتي اين جشنواره بازگشته است. داستان فيلم درباره نجاري است كه بيمار ميشود و سعي دارد از طريق كاغذبازيهاي اداري بيمه رفاه خود را به دست بياورد.
اوليويه آساياس نيز با فيلم «مشتري شخصي» با بازي كريستين استوارت در اين بخش حضور دارد. همكاري پيشين آساياس با استوارت در فيلم «ابرهاي سيلس ماريا» بود كه اين فيلم سال 2014 در كن حضور داشت. همچنين حضور استوارت در كن براي بازي در فيلم «كافه سوسايتي» به كارگرداني وودي آلن كه فيلم افتتاحيه كن 2016 نام گرفته است، حتمي شده بود.
پنجمين ساخته شان پن «آخرين چهره» نيز در بخش رقابتي كن شركت دارد. اين فيلم درام داستاني است از امدادگران آفريقايي و با بازي خاوير باردم و شارليز ترون.
پدرو آلمادوار كه پس از افشاي اسناد پاناما و ارتباط او با اين سازمان، تمامي نشستهاي خبري فيلم «جوليتا» را لغو كرده است، در اين جشنواره حضور دارد. خاوير دولان، كارگردان فرانسوي-كانادايي با فيلم «اين تنها پايان جهان است» دومين حضور خود در اين بخش را در سن 27 سالگي رقم ميزند. او سال گذشته نيز عضو هيات داوران بخش رقابتي بود و آخرين فيلمش «مامان» برنده جايزه هيات داوران سال 2014 شد.
جيم جارموش، فيلمساز امريكايي نيز با فيلم «پترسون» در بخش رقابتي و با مستند «Gimme Danger» براساس زندگي «Iggy Pop»، اسطوره موسيقي راك در بخش نمايش نيمهشب حضور دارد.
رياست هيات داوران شصتونهمين جشنواره كن نيز بر عهده جورج ميلر است. اين جشنواره از يازدهم ماه مه برگزار ميشود.