شرايط‌مان سخت‌تر از قبل شده است

عليرضا زاكاني دوباره در مقام «رييس كميسيون برجام» ظاهر شد. اين‌بار نه در بهارستان بلكه در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران. رييس كميسيوني كه نزديك به 7 ماه پيش كار آن تمام شده حالا در روايت مخالفت خود با توافق هسته‌اي ايران و كشورهاي 1+5 به موارد جديدي رسيده؛ اوضاع حتي بدتر از دوران قبل از برجام است. زاكاني ديروز در سخنان پيش از خطبه‌هاي نماز جمعه خود «به ستوه آمدن مقامات دولتي» از «تحقق نيافتن نتايج برجام» را هم ضميمه ادعايش كرد تا تصويري از يك «هيچ» ديگر از برجام ترسيم كند. تصويري كه البته دولتي‌ها آن طوري كه زاكاني گفته اصلا آن را قبول ندارند. حسن روحاني در آخرين سخنراني خود در جمع مردم سمنان با قاطعيت از نتايج برجام دفاع كرده اما اين دست سخنان و موضع‌گيري‌ها در اظهارات امثال زاكاني چندان بازتابي ندارند. زاكاني مانند همان روزهايي كه برجام در كش و قوس تاييد شدن در داخل بود، هنوز هم از تعهدات «ويژه» ايران و «اقدامات كاغذي» طرف مقابل سخن مي‌گويد. او همچنان معتقد است كه بعد از آغاز اجراي برجام «آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اعلام كرد ايران فراتر از تعهدات خودش را انجام داده است و در مقابل، هيچ‌يك از اين چند تعهد مهمي كه امريكايي‌ها داده بودند و غربي‌ها بر آن اصرار داشتند، انجام نشد.» داوري وي اكنون اين گونه است كه «آنان اقدامات صوري را روي كاغذ انجام دادند، اما به هيچ‌وجه در مقام عمل اتفاقي براي ما نيفتاد، ما امروز مشكلات متعددي در مراودات پولي و مالي خودمان داريم. اين اقدامات صوري سبب نشد كه مشكلات ما حل شود.» او البته در جاي ديگري از سخنانش مدعي مي‌شود كه روند اعطاي وام به كشورمان كه بعد از دوران دفاع مقدس آغاز شده بود نيز در پي اجراي برجام متوقف شده، چرا كه طرف مقابل ايران در پي تشديد تحريم‌ها حركت مي‌كند. اينجاست كه زاكاني نتيجه‌ مي‌گيرد «امروز شرايط سخت‌تر از قبل از اجراي برجام شده است» و تاكيد مي‌كند: «حتي در حوزه درهم كه ما مشكلي نداشتيم، امروز مشكلات جديدي براي ما فراهم كرده‌اند و ما را دنبال مي‌كنند تا به يك انسداد برسانند.» او تنها دستاورد برجام را به بسته شدن پرونده PMD تقليل داده و البته تاكيد مي‌كند كه «اگر تدبير رهبري معظم انقلاب نبود» بعد از اجراي برجام «اين مهم هم انجام نمي‌شد». با اين مقدمه، عليرضا زاكاني به اين نتيجه رسيده كه «امروز ما از حداقل‌ها محروميم». در اينجاست كه او سراغ تحولات بعد از برجام مي‌رود و كنايه‌هاي خود به دولت را به اين سمت سوق مي‌دهد؛ «چرا بايد رييس‌جمهور محترم با زحمت و وقت‌گذاري در فرانسه با شركت ايرباس ملاقات كند، آنها مجاب شوند كه 5/10 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري كنند و ۱۰۸ هواپيما براي نوسازي ناوگان هواپيمايي به ايران داده شود، با چه شرايطي؟ موضوع هم ماهيت قرارداد نيست، اما امروز دريغ از يك هواپيما و رسما اعلام مي‌كنند كه امريكايي‌ها و سهامداران تهديد مي‌كنند.» او در اين خطاب اعتراض‌آميز مي‌گويد: «ما چرا مقابله‌به‌مثل نمي‌كنيم، چرا اين موضوع به عنوان نقض برجام مطرح نمي‌شود و بر اساس ماده ۳ قانون مجلس اقدامي صورت نمي‌گيرد يا حداقل به آنها تذكر داده نمي‌شود كه اگر اين مسير را بروند، قانون مجلس پيگيري خواهد شد.» سخنان ديروز زاكاني در نوع خود نه چيز جديدي داشت و نه زاويه‌اي تازه از انتقاد به اجراي برجام را به رخ دولتي‌ها مي‌كشيد. نكته جديد اين سخنراني شايد تريبوني بود كه در آخرين روزهاي حضور وي در بهارستان، آن هم در قامت رييس مجموعه‌اي كه نزديك 7 ماه پيش عملا فعاليت آن پايان يافته، براي سخنراني زاكاني تدارك ديده شد. آن هم البته در شرايطي كه هنوز هيچ‌كدام از مقامات رسمي وزارت خارجه امكان سخنراني در همين تريبون را طي سال‌هاي گذشته پيدا نكرده‌اند.