يك «پايان تلخ» صدا و سيما
سرافراز در روز رفتن از صدا و سيما از همه سو هدف انتقاد قرار گرفت؛ انتقادهاي برجامي علي لاريجاني و طعنه‌هاي پورمحمدي
آمدن «اين» رييس يا رفتن «آن» رييس؛ كداميك تالار هزار و صد نفري مركز همايش‌ها را مملو از جمعيت مي‌كند؟ ساكن ساختمان شيشه‌اي، رداي رياست از تن در مي‌آورد؛ آن هم جلوي چشماني كه مدت‌ها ممنوع‌التصويري را به دوش كشيدند و دم بر نياوردند؛ جلوي چشماني كه سال‌ها تجربه مديريت را بر قابي نوشتند و بر ديوار خانه‌نشيني آويختند و جلوي چشماني كه راز دل را بر زبان‌ها راندند؛ رازي به نام «عدم رضايت». سيماي رسانه ملي در روز تغيير، ديگر جايي براي رودربايستي‌هاي رايج سياستمداران باقي نمي‌گذارد تا سرافراز مديري باشد كه هيچكس از او راضي نيست. عدم رضايت در تمام سخنان سخنرانان همايش موج مي‌زند اما اين علي لاريجاني است كه حرف دل خيلي‌ها را مي‌زند؛ حرفي كه حرف دولت هم هست. او از توافق هسته‌اي مي‌گويد و از پيروزي‌ها به نيكي ياد مي‌كند اما نمي‌تواند رفتار رسانه ملي را از ياد ببرد؛ رفتاري كه باعث مي‌شود لاريجاني از رفيق چند ساله خود بپرسد «آيا بايد دعوا راه مي‌انداختيم؟» دوران 18 ماهه رياست محمد سرافراز بر رسانه ملي ديروز پايان يافت و علي‌عسكري بر صندلي جام جم تكيه مي‌زند؛ رييسي كه در بدو حضور خود كم طرفدار ندارد، جايي براي سوزن انداختن در سالن همايش‌هاي صدا و سيما باقي نمي‌گذارد. جمعيتي كه اتفاقا شاهد حاشيه‌هاي جالبي هم بودند. اختلاف در سطح مديران صدا و سيما، به شكل قشنگي روي سن مي‌رود. پورمحمدي نخستين سكانس اين ماجرا را به خوبي اجرا مي‌كند. او مديران گذشته را پديده خطاب مي‌كند و با كنايه از استعفاها مي‌گويد. پورمحمدي استعفا را كلا چيز خوبي نمي‌داند كه با آن موافقت مي‌شود و پيشنهاد مي‌دهد: «سعي كنيم استعفا ندهيم و از مكتب تي‌پا استفاده كنيم». جمله‌اي كه براي سرافراز آنقدر نامفهوم بود كه ابتداي سخنان خود را با همين يك جمله آغاز كند و بگويد: «نفهميديم آقاي پورمحمدي از ما تعريف كرد يا تخريب‌مان كرد». او راست مي‌گويد، از صحبت‌هاي سخنرانان هرچه بيرون آمد تعريف نبود. محمد سرافراز حالا كه سيل انتقادات را به خود مي‌بيند، شايد خيالش از استعفا كمي راحت است كه مي‌گويد: «براي يك دستمال كه قيصريه را به آتش نمي‌كشند، من رفتم تا صداوسيما با اقتدار به كار خود ادامه دهد». علي عسكري در نخستين حضور خود بر مسند رياست، مهم‌ترين بخش سازمان را سيما مي‌داند و از تغيير و تحولات در عرصه خبررساني مي‌گويد؛ تغييراتي كه البته بدون تحول در دايره مديريت هم نيست، وعده ديگر علي عسكري را هم در همين روز اول اعلام مي‌كند. او هرچند هرگونه شتابزدگي در تصميم‌گيري را رد مي‌كند اما تاكيد دارد: تغيير معاونان بعدا روي خواهد داد و ما در اين مورد كار فوري و ضربتي نداريم.
تعامل رسانه ملي با قواي سه‌گانه
عبدالعلي علي‌عسكري در اولين سخنراني رسمي خود در مقام رييس سازمان صداوسيما، از تعامل رسانه ملي با قواي سه‌گانه كشور خبر داد و بر «استفاده از تمامي نيروهاي كارآمد صداوسيما» و همچنين «توجه به نياز مخاطبان» تاكيد كرد. رييس سازمان صداوسيما ضمن سپاسگزاري از مقام معظم رهبري كه كار رسانه را به وي واگذار كرده‌اند، به اهميت سازمان صداوسيما به عنوان رسانه ملي اشاره كرد و گفت: مي‌دانيد كه امروز عرصه رقابت رسانه‌اي است. امروزه با نبرد رسانه‌اي بزرگي مواجهيم و در اين مسير كساني كه داراي توانمندي‌هاي بالاتري هستند، داراي قدرت‌هاي رسانه‌اي برتر هم هستند و در ميدان موفق‌تر چهره مي‌كنند. علي عسكري وظايفي كه از اين پس بر دوش صدا و سيما خواهد بود را اين‌گونه عنوان كرد: عمق بخشي به توليدات رسانه‌اي، تعمق بر دين‌باوري، مواجهه هنرمندانه با موضوعات اجتماعي، نگاه محبت‌آميز به مخاطبان، توليدات فاخر و هنرمندانه و پرجاذبه و پاسخگويي به نياز مخاطبان، توليد، انتقال و انتشار صدا و تصوير با كيفيت بالا. او خلق همه مزيت‌هاي رسانه‌اي به دست نيروي انساني خدوم را از وظايف سازمان صدا و سيما در راه پيش‌رو دانست. علي‌عسكري از ديگر وظايف سازمان صدا و سيما در اين مسير را حمايت و پشتيباني و به حركت درآوردن نيروهاي خدوم شامل هنرمندان، كارگردانان و تهيه‌كنندگان چيره‌دست دانست كه پيش از اين آثار فاخري را در رسانه ملي به جاي گذاشته‌اند. علي عسكري در اين مراسم تعامل با قواي سه گانه نظام را از ديگر مسائل مهم پيش‌روي سازمان صدا و سيما دانست و تاكيد كرد: حمايت از فعاليت‌هاي دولت محترم، بيان پيشرفت‌هاي روزافزون، پرهيز از سياه‌نمايي، پرهيز از شكاف و دو قطبي شدن، دستيابي به شعار پيشرفت و مقاومت و كمك به قدرت نظام اسلامي ايران از محورهاي مورد تاييد رسانه ملي در اين دوران خواهد بود. رييس جديد سازمان صدا و سيما در همين زمينه تصريح كرد: اميد است با حمايت رييس‌جمهور، رييس قوه قضاييه و رييس مجلس، با اتكا به داشته‌ها و سرمايه‌هاي سازمان بتوانيم در دوران جديد، فصل نويي را براي صداوسيما رقم بزنيم.
چرا سرافراز ناكام ماند؟
علي‌اصغر پورمحمدي، معاون سيما در ابتداي سخنانش از دلايل استعفاي سرافراز گفت و توضيح داد: قرار نبود صحبت كنم اما چون گفتند شما پيرمرد محترم جلسه شوراي معاونان هستيد من هم صحبت مي‌كنم؛ هر چند الان سخنران خوبي نيستم اما قبل از انقلاب سخنراني‌هاي پرشوري مي‌كردم. گفتن اين جمله‌ها از سوي معاون سيما موجب خنده حاضران شد و پورمحمدي سپس خطاب به آنان گفت: با خنده‌هاي‌تان من را جوگير نكنيد. او سپس درباره دوران رياست 18 ماهه سرافراز بر سازمان صداوسيما بيان كرد: سرافراز پديده بود و هست. دكتر علي‌عسكري نيز يك پديده بود و هست و دكتر ضرغامي نيز يك پديده بود و هست. به اين دليل مي‌گويم پديده چراكه رهبر معظم انقلاب 14 يا 16 مورد براي دكتر سرافراز برشمردند و با استعفاي ايشان هم موافقت كردند. پورمحمدي با اشاره به تغييرات ساختاري و خدمات سرافراز در مقام رييس صداوسيما گفت: ايشان كارهاي بسياري انجام دادند. يكي از دلايلي كه باعث شد ناكام بماند اين بود كه چندين كار را با هم مي‌خواستند انجام دهند. در حالي كه ملاحظات مختلفي وجود دارد كه نمي‌گذارد شما به انقلاب مدنظرتان برسيد. آقاي سرافراز با وجود روحيه انقلابي نتوانست به آنچه مي‌خواست برسد. شايد هم ما مديران ناتوان و نالايقي بوديم كه نتوانستيم ايشان را همراهي كنيم. اما به هر حال نقشه‌هاي ايشان نقشه‌هاي بدي نبود. معاون سيما با اشاره به وسعت سازمان صداوسيما يادآور شد: متاسفانه با مشكلات زيادي از قبيل بودجه مواجهيم؛ چرا كه ما هر چه حقوق مي‌گيريم بايد به برنامه‌سازان و بازنشستگان و... بدهيم و ديگر بودجه‌اي براي برنامه‌سازي نمي‌ماند. از طرفي برنامه‌سازي در تلويزيون مشكل است؛ چراكه ما در مقام فرستنده پيام با نگاه‌هاي فرهنگي و ارزشي متفاوت و با مخاطبان بسياري روبه‌رو هستيم. بايد خانواده‌ها، نمازگزاران در مسجد، اهالي رفسنجان و... همه از ما راضي باشند. ما چهارشنبه گذشته مشكلات خود را با رييس مجلس كه از اين مشكلات خبر نداشتند در ميان گذاشتيم و شايد يكي از نقاط ضعف آقاي سرافراز همين بود كه مشكلات را مطرح نمي‌كرد. در حالي كه آقاي لاريجاني از دوستان آقاي سرافراز بودند از اين مسائل و مشكلات بي‌خبر بودند.
گزارش سرافراز از عملكرد 18 ماهه‌اش
محمد سرافراز در سخنان خود به موضوع استعفا كه پورمحمدي مطرح كرد پرداخت و گفت: من به بخش سنتي استعفا مي‌پردازم كه استعفا به معني طلب عفو كردن است و از همه طلب عفو مي‌كنم كه در اين مدت اذيت‌شان كرديم و اميدواريم توفيق خدمت براي همه فراهم شود. سرافراز همچنين در سخناني بر اين نكته تاكيد داشت كه بدهي‌هاي سازمان صداوسيما تا پايان سال قابل پرداخت است. او سپس با اشاره به سخنان علي‌اصغر پورمحمدي (معاون سيما) با خنده گفت: نمي‌دانم آقاي پورمحمدي از ما تعريف كرد يا تخريب. او سپس با اشاره به شرايط بودجه سازمان صداوسيما و بدهي‌هاي مالي بيان كرد: مهم‌ترين چالش سازمان، مشكلات مالي بود؛ در آن زمان 1800 ميليارد بودجه صداوسيما بود و 2800 ميليارد هزينه داشتيم. در سال 93 كمك هزار ميلياردي دولت هم تمام شده بود و بايد فكري براي آن مي‌شد. سه راهكار داشتيم؛ كاهش هزينه، افزايش بودجه و افزايش درآمد. در آن زمان سيما 200 ميليارد بدهي داشت. در همان سال اول بدهي‌ها كاهش يافت. دولت شفاهي قول‌هايي داد ولي انجام نشد. سرافراز در ادامه بيان كرد: موضوع افزايش درآمدها يك بحث نظري است كه آيا صداوسيما يك سازمان فرهنگي است يا درآمدزا كه بودجه دارد يا بايد خودش درآمدزايي كند؟ نگاه رييس‌جمهورمحترم هم بر درآمدزايي بود. در نتيجه فشارها باعث شد كه تغيير رويه بدهيم و به سمت درآمدزايي حركت كنيم. همچنان كه مسير كاهش هزينه‌ها ادامه داشت، با فراز و نشيب وارد سال جديد شديم اما خوشبختانه اين مدل براي سازمان نتيجه‌بخش بود و قراردادهاي ما كه 2300 ميليارد تومان است به همراه كمك دولت و رقم افزايشي مجلس 3500 ميليارد بودجه خواهد بود كه آقاي علي‌عسكري با اين بودجه مي‌تواند بدهي‌ها را متقبل شود و از اين گردنه عبور كند. سرافراز بخش ديگري از سخنان خود را به حوزه خبر اختصاص داد و در اين زمينه با تاكيد بر اينكه صداوسيما در حوزه خبر به سمت اطلاع‌رساني زنده رفته است، يادآور شد: اولين بار كه سخنان وزير امور خارجه امريكا به شكل زنده از تلويزيون پخش شد اين اتفاق براي خود امريكايي‌ها خبرساز شده بود. او سپس در همين زمينه تاكيد كرد: ما به بي‌طرفي به عنوان منصفانه بودن خبر هم توجه كرديم. كساني كه دنبال خبر هستند در عرض 10 دقيقه اول به اخبار روز دنيا مي‌توانند دسترسي داشته باشند و حتي كساني كه علاقه‌مند به تحليل هستند مي‌توانند در اين بخش‌ها هم رسانه ملي را ببينند. سرافراز در بخش پاياني سخنان خود گفت: سازمان صداوسيما هم‌اكنون با مسائل زيادي در حوزه گفتماني، مسائل سياسي، فرهنگي و رسانه‌اي دست به گريبان است. اين چالش‌ها همچنان ادامه دارد و مدير صحيح و انقلابي همچون آقاي علي‌عسكري از عهده آن برخواهد آمد. از جمله مسائلي كه صداوسيما با آن روبه‌روست پرداختن به مساله برجام بود كه در آن موافقان برجام مي‌گفتند كه دوره نقد برجام به پايان رسيده است و از طرفي منتقدان برجام هم مي‌گفتند چرا دلايل ناكامي برجام در صداوسيما گفته نمي‌شود؛ بنابراين چنين مسائل و موضوعاتي همواره ادامه خواهد داشت.
با كيفيت صدا و سيما موافق نبودم
در ادامه اين مراسم، رييس مجلس شوراي اسلامي هم در سخناني به نوع برخورد صداوسيما با موضوع برجام انتقاد كرد. علي لاريجاني با بيان اينكه ممكن است برخي نظرات مخالف هم در رابطه با برجام و مذاكرات درست باشد تصريح كرد: با چالش درست كردن بهره‌اي نمي‌بريم و من با آن كيفيتي كه در صداوسيما وجود داشت موافق نبودم. وي با اشاره به برخي سخنان سرافراز در اين مراسم درخصوص عملكرد صدا و سيما در زمان مذاكرات هسته و برجام، افزود: در موضوع برجام، راديو و تلويزيون با آراي مختلف مواجه است و بايد در اين رابطه استراتژي روشن داشت و بنده، هم نسبت به راديو و تلويزيون و هم نسبت به مساله هسته‌اي بيگانه نيستم. رييس قوه مقننه ادامه داد: در موضوع هسته‌اي مسير جمهوري اسلامي ايران آگاهانه و خوب بود و تصميم كشور مبني بر انجام مذاكره، كار بسيار عاقلانه و داهيانه‌اي بود زيرا دشمنان مي‌خواستند ايران گرفتار تحريم‌ها بماند.
بايد دعوا راه مي‌انداختيم؟
رييس مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه در موضوع هسته‌اي كار با محاسبه پيش رفت، گفت: در جاهايي كه نرمش نشان داديم خيلي به زيان كشور نبود و فوايدي به همراه داشت و در حدود سه سال در جلساتي با سطوح مختلف و ابعاد سياسي و فني بحث‌ها انجام شد تا جمهوري اسلامي به تصميم‌گيري در اين موضوع رسيد. لاريجاني خاطرنشان كرد: يك عده از ابتدا مخالف اين موضوع بودند كه بايد به آنها نيز احترام گذاشت و ممكن است دلايل سياسي يا هر دليل ديگري داشته باشند، اما به هرحال تصميم گرفته شده و حال سوال اين است كه بايد از اين موضوع بهره ببريم يا دوباره دعوا راه بيندازيم؟ كه صدا و سيما بايد اين موضوع را خود تحليل و حل كند. لاريجاني تصريح كرد: صدا و سيما علي‌القاعده راديو و تلويزيون نظام جمهوري اسلامي ايران است و تصميم گرفته شده در مساله هسته‌اي مانند بسياري از مسائل ديگر، تصميم نظام است؛ به طور مثال اگر در سوريه نظام از مبارزه عليه تروريست‌ها حمايت مي‌كند، چرا شما اين موضوع را باز نمي‌كنيد كه آيا رفتن به سوريه خوب است يا نيست؟ اينكه با تروريست‌ها مبارزه كنيم بد است يا خوب؟ چرا شما اين كار را نمي‌كنيد؟ در مساله هسته‌اي نيز همين طور است. وي ادامه داد: سوال اين است كه آيا اكنون فرصت مناسبي براي استفاده كردن از برجام است؟ استفاده به نحوي است كه مردم براي انجام سرمايه‌گذاري اميدوار شوند؛ لذا اگر دوباره مناقشات را برجسته كنيد فرصت را از كشور مي‌گيريد پس انتخاب درستي صورت نگرفته است. لاريجاني در ادامه يادآور شد: از نظرات موافقان و مخالفان برجام آگاه هستم و ممكن است در بعضي جاها درست باشد؛ اما طرح مسائل و چالش ايجاد كردن چه بهره‌اي دارد؟ يك زماني طرح مساله و بررسي ممكن بود لازم باشد -البته با كيفيت مطرح شدن با آن وضعيت نيز خيلي موافق نبودم ولي به هر حال سليقه‌اي بود- و اين كار را شما انجام داديد، حال كه زمان گذشته بايد از فرصت‌ها استفاده كرد. لاريجاني افزود: اميدوارم آقاي علي عسكري رييس جديد صدا و سيما كه فردي با تجربه و آشنا به امور است و در صحنه سياسي نيز فردي با نظر است، بتواند موفق باشد.