وزير حمل و نقل جاي استاد روابط بين‌الملل را مي‌گيرد
مرد پروژه‌ها، نامزد نخست وزيري تركيه
گروه جهان| شطرنج سياسي در تركيه وارد فاز جديدي شده است. شوك از استعفاي ناگهاني احمد داووداغلو جاي خود را به انتظار براي تعيين نخست‌وزير جديدي داده است كه شايد در كاستن از مشكلات متعدد تركيه نقشي ايفا كند. سرانجام پس از قريب به 10 روز رايزني، حزب عدالت و توسعه كه با استعفاي ناگهاني احمد داوود اوغلو از سمت نخست وزيري و رياست اين حزب در شوك فرو رفته بود، بن‌علي ييلدريم از جمله متحدان و دوستان قديمي رجب طيب اردوغان را به عنوان نامزد احراز پست نخست وزيري و رياست جديد حزب عدالت و توسعه معرفي كرد. بر اساس برنامه‌ريزي انجام گرفته، حزب عدالت و توسعه قرار است روز يكشنبه(فردا) در نشستي فوق‌العاده به بن‌علي ييلدريم به عنوان نامزد رهبري اين حزب راي دهد.
ييلدريم كه پيش از اين وزير حمل و نقل كابينه تركيه به حساب مي‌آمد در يك راي‌گيري درون حزبي كه روز پنجشنبه برگزار شد به عنوان نامزد جانشيني احمد داوود اوغلو انتخاب شد. مردي كه گفته مي‌شود به دليل دخالت‌هاي رجب طيب اردوغان در امور اجرايي كشور و زير فشار وي استعفا كرد.
ييلدريم با رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور فعلي تركيه از اوايل دهه 90 زماني كه وي شهردار استانبول بود همكاري مي‌كرد. وي در سه دولت متفاوت و از زماني كه حزب عدالت و توسعه از سال 2002 قدرت را در تركيه به دست گرفت به عنوان وزير حمل و نقل در دولت فعاليت داشته است. ييلدريم همواره به عنوان يكي از همراهان اردوغان به شمار مي‌رفت. او يكي از حاميان رييس‌جمهور براي تغييرات در قانون اساسي تركيه به شمار مي‌رفت. اكنون قدرت اجرايي در اختيار نخست وزير تركيه است و به صورت سنتي نيز رييس‌جمهور به عنوان نقشي تشريفاتي عمل مي‌كند. اما از زمان حضور اردوغان در سمت رياست‌جمهوري نقش رييس‌جمهور در تركيه عملا تغيير كرده است و نخست وزير به‌شدت تحت سيطره اردوغان قرار دارد.
احمد داوود اوغلو كه اوايل ماه جاري ميلادي، تصميم به كناره‌گيري از سمت نخست وزيري تركيه گرفت، يك چالش جدي سياسي را براي اين كشور رقم زد. زيرا داوود اوغلو در دوره‌اي از قدرت كناره‌گيري كرد كه تركيه مذاكرات جدي را براي يك توافق تاريخي در خصوص سيل مهاجران به اروپا انجام مي‌داد و داوود اوغلو نيز در پيشبرد اين توافق نقش بسيار سازنده‌اي را ايفا كرد. اما براي رجب طيب اردوغان تغيير در قانون اساسي به حدي مهم است كه حتي اجازه نداد تا دوست قديمي خود يعني احمد داوود اوغلو در سمت خود باقي بماند و تصميم گرفت با كنار گذاشتن او فردي را در دفتر نخست وزيري قرار دهد كه بتواند به راحتي قدرت اجرايي و اختيارات نخست وزيري را به رياست‌جمهوري منتقل كند. از همين رو قرار دادن يك فرد وفادار به نام بن‌علي ييلدريم مي‌تواند مسير اردوغان براي رسيدن به خودكامگي را تكميل كند.
با اين حال قانون اساسي فعلي تركيه كماكان به شخص ييلدريم قدرت مي‌بخشد، زيرا او اكنون طبق قانون اساسي تركيه قدرتمند‌ترين فرد اين كشور به شمار مي‌آيد و حتي ممكن است قدرت او را نيز وسوسه كند تا با اردوغان وارد چالش شود. اما آن گونه كه به نظر مي‌رسد هرگونه چالش ميان دو طرف تا زماني كه رفراندوم برگزار و اصلاح در قانون اساسي كشور انجام شود تا حدودي بعيد به نظر مي‌رسد. ليتر توران، استاد علوم سياسي دانشگاه بيلگي استانبول به فايننشال‌تايمز مي‌گويد: به نظر مي‌رسد آقاي ييلدريم انطباق فوق‌العاده‌اي با نگاه اردوغان دارد، اما حتي اين رابطه نيز ممكن است با مشكل روبه‌رو شود. وي معتقد است، از نظر قانوني، ييلدريم به عنوان رييس حزب و نخست‌وزير مسوول تمامي جنبه‌هاي سياست در كشور است. او مي‌تواند بسياري از تصميم‌ها را بدون مشورت با رييس‌جمهور انجام دهد. ما نمي‌توانيم فرض كنيم به خاطر اينكه او بسيار وفادار و منتطبق با نظرات رجب طيب اردوغان است همه‌چيز رضايتمندانه انجام شود.
ييلدريم درسال 1955 در شهر شرقي ارزنجان تركيه به دنيا آمد. وي در رشته كشتي‌سازي و دريانوردي دانشگاه فني استانبول فارغ‌التحصيل و در كشتيراني تركيه مشغول به فعاليت شد. در سال 1990 به سوئد رفت و در دانشگاه جهاني دريانوردي دكتري خود را دريافت كرد. ييلدريم پس از آن به تركيه نقل مكان كرد و وارد شهرداري استانبول بين سال‌هاي 1994تا 2000شد و در دوره‌اي كه اردوغان سمت شهرداري استانبول پرجمعيت‌ترين شهر تركيه را در اختيار داشت با او همكاري نزديكي داشت.
شهرت نخست وزير جديد تركيه به عنوان مرد پروژه‌ها است، او توانست ساختار كشتيراني در استانبول را افزايش دهد و ظرفيت‌هاي كشتيراني را در اين شهر به‌شدت بالا ببرد و به سطح بين‌المللي برساند و مسيرهاي جديد دريانوردي را براي استانبول ايجاد كند. ييلدريم در اوايل 2000 ميلادي وارد سياست شد و به عنوان يكي از بنيانگذاران حزب عدالت و توسعه همراه با اردوغان، عبدالله گل و بولنت آرينج شناخته مي‌شد. او بلافاصله پس از به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 به سمت وزارت حمل و نقل رسيد و در سه دولت متوالي خدمت كرد. گفتني است ييلدريم به عنوان وزير حمل و نقل تركيه چندين پروژه زير بنايي بزرگ از جمله خطوط راه آهن با سرعت بالا و طرح‌هاي راه‌سازي و همچنين خانه‌سازي عظيمي كه به نام اردوغان به پايان رسيد را نظارت و انجام داده است. اما او دوره پرفرازو نشيبي را در سمت وزير حمل و نقل تركيه گذرانده است. در سال 2004 پس از سانحه يك قطار سريع‌السير از خط آنكارا-اسكيشهير فشارهاي فراواني براي بركناري و استعفاي او مطرح شد اما او كناره‌گيري نكرد. او تا سال 2013در اين سمت بود تا بحث مناقصه 6/22ميليارد دلاري براي ساخت فرودگاه استانبول به ميان آمد. دادستان او را به تباني و اختلاس متهم كرد اما او هيچگاه نسبت به اين اتهام به دليل مصونيت پارلماني كه داشت پاسخ نداد اما در سال 2013 از وزارت كناره‌گيري كرد و به عنوان مشاور رييس‌جمهور منصوب شد. او حتي در سال 2014 نامزد شهرداري ازمير شد اما موفق به پيروزي نشد تا يك بار ديگر در سال 2013 به كابينه تركيه بازگشت و در سمت وزير حمل و نقل ادامه فعاليت داد. او همواره در كنار رجب طيب اردوغان بوده و در مهماني‌هاي شخصي و خانوادگي نيز با يكديگر حضور داشته‌اند.