واقعيت تلخ تخريب
باغهاي تهران
دكتر محمد حسين بوچاني
دبير كميسيون سلامت محيط زيست شورا
قاعدتا براي درمان و حل مساله؛ مديران با همافزايي و همانديشي ضمن گفتوگو با همديگر، با شناخت عميق به حل مساله و درمان ميپردازند. شهرها به عنوان كانونهاي قدرت و مردمسالاري هم دردهاي متعدد دارند. لذا جهت حل مسائل متعدد و تحقق پيشرفت شهرها نهاد مديريت شهري «مشتمل بر شورا، شهرداري و ساير سازمانهاي اجرايي» شكل گرفته است. يكي از دردهاي شهر تهران كه از قضا تذكرات پيدرپي مقام معظم رهبري را در پي داشته، از بين رفتن باغات و منابع طبيعي شهر تهران بوده است. به همين دليل اعضاي كميسيون سلامت، محيط زيست تصويب كردند كه ضمن تشكيل تيم كارشناسي خبره از دستگاههاي اجرايي، مراكز علمي و مشاورين كميسيون با بررسي فني قوانين و مقررات و تجربيات اجرايي، راهحل صيانت و حفاظت از محدود باغات باقيمانده شهر تهران را ارايه دهند، بخشي از اين طرح در چارچوب قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها مصوب 1359و آييننامه ذيل آن به اصلاح سازوكارهاي ساخت و ساز در باغات شهر تهران ميپردازد. در اين خصوص لازم است توجه شود در دوره دوم شوراي اسلامي شهر تهران، آن شورا در سال 1382 به تصويب ضوابط ساخت و ساز در باغات محدوده شهر تهران پرداخت، محتواي آن مصوبه و اصلاحات و الحاقات پيوست آن ساخت و ساز در حد 30 درصد مساحت هر باغ و اجازه گودبرداري 45 تا 80 درصد در طبقات زيرزمين (منفي دو) بود، همچنين متناسب با پهنههاي مختلف و مساحت هر باغ حداقل ساخت و ساز در باغات 9 طبقه بود و در برخي موارد بعد از طرح موضوع در كميسيون ماده پنج اين ساخت و سازها از 11 طبقه بيشتر ميشد. شواهد عيني نشان ميدهد با صدور پروانه در باغات آن هم از نوع بلند مرتبه به سرعت كل باغ از بين ميرود.بدون هيچ تعارفي احكام قانون حفظ و گسترش و همچنين آييننامه ذيل آن اجازه ساخت و ساز در باغات را نميدهد، روح حاكم بر اين قوانين گسترش و صيانت و حفاظت از باغات است و حتي درج كلمه «گسترش» در ابتداي اين قانون به همين واسطه معنا پيدا ميكند. از حيث فني و اجرايي نيز روشن است با مجوز گودبرداري 45 درصد در هر باغ قاعدتا اين گودبرداري تا 60 درصد افزايش مييابد و در طراحي و اجرا با اضافه شدن رمپ و لوپها و دسترسي و تجهيز كارگاه عملا در ميان مدت اثري از باغ باقي نميماند و حتي درختان باقي مانده به دليل سايه اندازي ساختمان نهايتا ضعيف ميشوند و از بين ميروند. لذا سناريوي ساخت و ساز در باغات از اساس داراي ايراد ساختاري و محتوايي است با درك مجموعهاي از اين واقعيتها طرح مربوطه تنظيم و بعد از تاييد كميسيون سلامت و محيط زيست و خدمات شهري به صحن شورا ارسال شد و خوشبختانه صحن شورا با يك فوريت آن موافقت كرد.در همين زمان شهرداري تهران با درك و اطلاع كامل از طرح در جريان مرتبط؛ نسبت به ارسال لايحهاي به همين عنوان به شوراي شهر اقدام كرد.بعد از تدقيق و اصلاح طرح موضوع مجددا به صحن علني شوراي شهر ارسال شد. طبق روال و آييننامه داخلي شورا هر طرح و لايحه مخالف و موافقاني دارد، اين طرح نيز با توجه به حساسيت خاص با گفتوگوي بيشتري مواجه شد. لذا طرح برعكس تصور برخي مخالفين در پي اصلاح يا تغيير قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها و يا آييننامه ذيل آن نبوده و اساسا بخشي از آن در پي تغيير ايين نامه ماده14پيوست طرح جامع شهر تهران است كه به شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران پيشنهاد داده است. اميد است مجددا موضوع صيانت و حفاظت از باغات تهران و اصلاح دستورالعمل ماده 14 پيوست طرح جامع در دستور كار صحن شوراقرار گيرد.