بدرقه استاد موسيقي با مرثيه موتزارت
گروه فرهنگ و هنر
مراسم تشييع پيكر زنده‌ياد مصطفي كمال پورتراب روز گذشته با همراهي اهالي موسيقي در تالار وحدت تهران برگزار شد تا در نهايت با اجراي بخشي از قطعه مرثيه موتزارت، اين هنرمند براي هميشه رهسپار خانه ابدي شود. اين مراسم كه با حضور جمع قابل توجهي از هنرمندان و مسوولان فرهنگي از جمله حسين عليزاده، مجيد انتظامي، علي مرادخاني، فرزاد طالبي، نصرالله ناصح‌پور، هوشنگ كامكار، ميلاد عمران‌لو، بهرام جمالي، امير بكان، جاويد مجلسي، داريوش پيرنياكان، شهرام صارمي، افشين معصومي، منوچهر صهبايي، وارتان ساهاكيان، هوشنگ مرادي كرماني، رضا ناجي، بيژن بنفشه‌خواه، رامبد صديف، قاسم رفعتي، علي جهاندار، اردشير كامكار، پرويز بيات، كريم قرباني، مرتضي باقرنژاد و شهرام و حافظ ناظري با سخنراني محمد سرير، عضو هيات‌مديره خانه موسيقي درباره پورتراب شروع شد، «مصطفي كمال پورتراب از جمله هنرمنداني بودند كه به معنا و مفهوم واقعي كلمه مي‌توانيم نام استاد را براي او به كار ببريم. او شاگردان زيادي داشت كه هم‌اكنون اين شاگردان به عنوان استاد فعاليت خود را در عرصه موسيقي ادامه مي‌دهند. » به گفته سرير؛ وسعت دانش و تجربه به همراه حافظه قوي يكي از ويژگي‌هاي منحصر به فرد زنده‌ياد كمال پورتراب بود كه براي همه آموزنده است. او علاوه بر تسلط بر موسيقي ملي و موسيقي جهاني در حوزه شريعت، مباني ديني، رياضي، ادبيات و حتي كاربرد كامپيوتر ني تجربه‌هاي گرانبهايي داشت. او هنرمندي بود كه با تمام توان خود براي اعتلاي هنر موسيقي تلاش كرد و به اعتقاد من نمادي از كوشش، تلاش و بهره‌گيري از فرصت‌هاي زندگي بود كه تا آخرين ساعات گرانبهاي خود به آن توجه مي‌كرد. سرير در ادامه با اشاره به اهميت تربيت شاگردان در حوزه موسيقي توسط پورتراب توضيح داد: «زنده‌ياد پورتراب هميشه نگران شاگردانش بود. او هنرمندي بود كه همواره به داشتن شاگردانش افتخار مي‌كرد و عشق او در آرزوي سرافرازي كشور و مردم يكي از نكاتي بود كه هيچ‌گاه آنها را فراموش نخواهم كرد.»
پورتراب براي رياست شجريان كنار كشيد
حميدرضا نوربخش، مديرعامل خانه موسيقي سخنران بعدي اين مراسم بود. او با بيان اينكه مصطفي كمال پورتراب پشت و پناه تمامي اهالي موسيقي بود، توضيح داد: «زنده‌ياد مصطفي كمال پورتراب معلم بزرگي براي ما بود و هر آنچه مي‌توان از آن به عنوان خصايص انساني به آن اشاره كرد در وجود استاد پورتراب وجود داشت. بنده از طرف شوراي عالي خانه موسيقي به ويژه محمدرضا شجريان عزيز كه در همين لحظه برايش آرزوي سلامتي داريم فقدان زنده‌ياد مصطفي كمال پورتراب را تسليت عرض مي‌كنم. به راستي كه ما شخصيتي را از دست داديم كه از هر حيث كم‌نظير بود.»
به گفته نوربخش اينكه كسي توفيق بيش از ۷ دهه معلمي را داشته باشد و تا آخرين لحظات عمر نيز اين معلمي را فراموش نكند و در عين حال آموزنده نيز باشد، موضوع بسيار ارزشمندي است كه بايد از آن ياد بگيريم؛ «پورتراب هنرمند بزرگي بود كه ياد گرفتن را هيچ گاه عار نمي‌دانست و به درستي كه بزرگ‌ترين خصلت ايشان بخشندگي بود. او هيچ‌گاه هيچ دلبستگي مال دنيا نداشت و خوب خاطرم هست كه تمام كلاس‌هاي موسيقي خود را مجاني برگزار مي‌كردند و حتي در صورت نياز بسياري از شاگردان به آنها كمك مالي هم مي‌كردند. در انتخابات كانون مدرسان خانه موسيقي من مشاهده كردم كه ايشان در سن ۹۰ سالگي كانديداي حضور در اين كانون شدند و با اين سن و سال زياد خود را به راي گذاشتند و اين خصلت كمي نيست و چه با ارزش بود كه وقتي در جلسات شوراي عالي خانه موسيقي با تواضع رياست را به محمدرضا شجريان داد و گفت كه حضور او موثرتر و كارسازتر است. » داود گنجه‌اي هنرمند ديگري بود كه در مراسم تشييع پيكر پورتراب با بيان خاطراتي از همكاري‌هاي خود با اين هنرمند پيشكسوت موسيقي گفت: «اين مرد در كسوت معلمي آنچه داشت مي‌بخشيد. پورتراب هنرمندي بود كه در دوران حيات خود از هيچ كس قراني تقاضا نكرد. او انساني بود كه به بهترين وجه ممكن از اين دنيا خداحافظي كرد و اميدوارم خداوند اين شانس را به من بدهد كه مثل او بميرم.»
كاش از وجود پورتراب درس مي‌گرفتيم
اما در پايان اين مراسم نوبت به شهرام ناظري رسيد تا درباره پورتراب و ويژگي‌هاي او صحبت كند؛ «من ۳۷ سال تنها كار كردم و در همه اين مدت به صدا و سيما نرفتم. با اين حال كساني مثل پورتراب بودند كه در آنها عشقي احساس مي‌كردم و از وجودشان انرژي مي‌گرفتم. وقتي شنيدم مصطفي كمال پورتراب از دنيا رفته است، خيلي دلم گرفت. او كسي بود كه با يك ديدار كوتاهش انرژي مي‌گرفتم. پورتراب جزو نسلي بود كه من به اين نسل مي‌گويم شكوهمند. نسلي كه معرفت بالا و طبع بزرگي دارند. او همه وجودش عشق بود. ما وقتي كسي مي‌ميرد و مي‌خواهد جهان را ترك كند زياد حرف مي‌زنيم، اما هيچ‌وقت پند نمي‌گيريم. اي كاش نسل ما و نسل‌هاي بعدتر از معرفت و شكوهمندي وجود پورتراب درس مي‌گرفتيم و اين طرز فكرهاي پايين و ذهن‌هاي كوتوله را كنار مي‌گذاشتيم. اما هيچ‌وقت ياد نمي‌گيريم. در نسل‌هاي بعد از نسل او شاهد افت بوديم و شايد از حاصل تربيت اين جامعه بيشتر از اين نمي‌توان توقع داشت. پورتراب يكي از كساني بود كه عاشقش بودم. وقتي او را مي‌ديدم روحم شاد مي‌شد و از شكوهمندي وجودش و يكرنگي او لذت مي‌بردم و انرژي مي‌گرفتم.» ناظري در پايان صحبت‌هايش ترجيح داد تا در كنار پيكر پورتراب يك قطعه موسيقي را هم اجرا كند. در پايان اين مراسم بخشي از قطعه مرثيه موتزارت توسط گروه كر اركسترسمفونيك تهران و اركستر سازمان صدا و سيما به رهبري رازميك اوهانيان اجرا شد تا پيكر زنده‌ياد مصطفي كمال پورتراب به سمت قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا(س) تشييع شود. قرار است مراسم يادبودي براي پورتراب امروز از ساعت 16:30 تا ۱۸ در مسجد نور ميدان فاطمي تهران برگزار شود.