ارتقاي مديريتي و تغيير
مرتضي مبلغ
فعال سياسي
اينكه دولت بتواند به خصوص در ماه‌هاي پاياني هر چه بيشتر و بهتر از عهده وظايف خود بربيايد و وعده‌هايي كه رييس‌جمهور به مردم داده است را محقق كند يك ضرورت است و پرداختن به اين ضرورت نيازمند دو اقدام اساسي است: اول اينكه دولت بتواند توان مديريتي خود را ارتقا ببخشد و دوم اينكه بتواند از نظر رسانه‌اي يا تبليغات با مردم ارتباط گسترده‌تر و عميق‌تري برقرار كرده و اطلاع‌رساني مناسب‌تري داتشه باشد. دولت نيازمند اين است كه بتواند به شكل دوسويه هم با مردم صحبت كند و هم بتواند از نقطه نظرات مردم مطلع شود تا متناسب با ان نظرات كارهايش را پيش ببرد. اما در قسمت اول با توجه به اينكه چند ماه بيشتر به پايان دولت باقي نمانده است الزاما معني تقويت و ارتقاي مديريت، تغيير مديران كابينه نيست. بلكه بايد ساز و كارهاي مختلفي كه منجر به ارتقا مديريتي مي‌شود به كار گرفته شود. البته اگر مورد يا مواردي وجود دارد كه الزاما هيچ راهي جز تغيير وجود ندارد اين كار بايد انجام شود. اما اگر در دستگاهي غفلت‌ها و كم‌كاري‌هايي مشاهده مي‌كنيم اين را مي‌شود با روش‌هاي مختلفي كه تنها يكي از آنها تغيير است جبران كرد تا ارتقاي مديريتي اتفاق بيفتد. در ماه‌هاي پاياني فرصتي براي مديران جديد نيست كه با فضاي كار مربوط به آن بخش مديريتي آشنا شوند و كارها را به خوبي پيش ببرند. اين امر زمان مي‌برد و فرصت‌ها را از دست مي‌دهد. همانطور كه گفتم تغييرات بايد در حد ضرورت اتفاق بيفتد. اما درباره تغييراتي كه در دولت در حال رخ دادن است بايد گفت كه اين تغييرات لزوما معناي ارتقاي مديريتي ندارد و بيشتر يك جابه‌جايي است تا تغيير به معني واقعي آن. اين جابه‌جايي هم كاملا طبيعي است و در هر مديريتي ممكن است اين جابه‌جايي‌ها در مراحل مختلف اتفاق بيفتد. دولت بايد بداند كه نيازمند ارتقاي مديريتي است. اما اين ارتقا به اين معني نيست كه بايد تغيير مديريت اتفاق بيفتد. پيشنهاد اين است كه اگر تغيير مديريتي امكان‌پذير نيست يا فرصتي براي آن باقي نمانده از سازو‌كارهاي بديل استفاده شود. مثل اينكه دولت بتواند بسيج جديدي را در هر حوزه‌اي انجام دهد يا بتواند در حوزه‌هاي مختلفي كه نياز به اين تغيير است ساز و كارهاي تصميم‌گيري خودش را ارتقا ببخشد يا بتواند از امكانات و توانمندي‌هاي موجود در هر وزارتخانه‌اي كه ممكن است به آن توجه كمتري شده استفاده بيشتري كند. يا بتواند در بعضي از روش‌هاي خودش تغييراتي ايجاد كند. دولت مي‌تواند از يك سري صاحب نظران و افراد توانا كه بيرون از مجموعه هستند و مي‌توانند كمك بدهند استفاده كند تا راه‌هاي برون رفت از شرايط نامطلوب خود را پيدا كند. به هر حال دولت با امثال اين روش‌ها مي‌تواند ارتقاي مديريتي ايجاد كند بدون اينكه تغييري اتفاق بيفتد.
هنوز معلوم نيست كه دولت بنا دارد تغييرات چشمگير و قابل توجهي از نظر فردي در مديريت‌ها انجام بدهد و قرائن روشني هم بر اين امر نيست. اما آنچه مهم است، اين است كه اگر مواردي وجود دارد كه ضروري است و چاره‌اي براي آنها نيست خوب اين تغييرات بايد اتفاق بيفتد اما اگر چنين چيزي مد نظر نيست و امكانش محدود است بايد به ارتقاي مديريت فكر كند.
من معتقدم در مديريت استاني تغييرات ضروري است؛ كما اينكه تغييرات اندكي اتفاق افتاده است اما كافي نيست. مديريت استاني در مواردي به گونه‌اي است كه واقعا تغيير اينها ضروري است و به نظر مي‌رسد ساز و كار جايگزيني هم وجود ندارد كه بخواهد در مدت باقيمانده از آن استفاده كرد. حتما بايد اين تغييرات انجام شود. برخي از اين مديران نتواستند افكار عمومي را قانع كنند و حتي نارضايتي‌هايي با رفتارها و ناتواني‌هايي خودشان ايجاد كرده‌اند. در اين زمينه ضرورت بيشتري براي تغيير فردي به نظر مي‌رسد تا جايگزين كردن روش‌هاي ارتقاي مديريتي.