تقويم تاريخ
2 مرداد
برگزاري دومين انتخابات رياستجمهوري و انتخاب شهيد «محمدعلي رجايي»
در حالي كه جمهوري اسلامي ايران درگير جنگي نابرابر بود، اختلافات بين رييسجمهوري و مجلس، اوضاع داخلي را آشفته ميكرد. سرانجام كارشكنيهاي بنيصدر و اختلاف آفريني او كار را به جايي رسانيد كه بنا به توصيه حضرت امام خميني(ره)، مجلس شوراي اسلامي مساله عدم كفايت سياسي او را به بحث گذاشت و آن را تصويب كرد. پس از عزل بني صدر از مسند رياستجمهوري، در تاريخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات رياستجمهوري و مجلس شوراي اسلامي برگزار و محمدعلي رجايي به عنوان دومين رييسجمهوري اسلامي ايران انتخاب شد.
3 مرداد
تولد «سيمون بوليوار»
مبارز استقلال طلب امريكاي جنوبي
سيمون بوليوار، سياستمدار و انقلابي معروف امريكاي لاتين در 24 جولاي 1783م در شهركاراكاس در ونزوئلا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دانشگاهي در رشته حقوق، درصدد برآمد تا كشور خود و مناطق امريكاي لاتين را از يوغ استعمار اسپانيا رهايى بخشد. از اينرو از سال 1813م، مبارزات استقلالطلبانه خود را آغاز كرده و بسياري از سرزمينهاي اين ناحيه را از استعمار اسپانيا آزاد كرد. پس از آن، بوليوار در انقلاب كاراكاس شركت فعال داشت و با كمك ارتشي از هوادارانش، كلمبيا را به تصرف درآورد. سپس از طرف كنگرهاي كه براي تشكيل كلمبياي بزرگ برپا شده بود، به رياستجمهوري برگزيده شد و با آزادسازي كلمبيا، ونزوئلا و پاناما، اين هدف را تحقق بخشيد. در سال 1822م مبارزات آزاديبخش بوليوار به اكوادور نيز گسترش يافت و اين كشور پس از آزادي به كلمبياي بزرگ پيوست. يك سال قبل از آن نيز بوليوار با فرماندهي نيروهاي آزادي بخش پرو، اين كشور را از يوغ استعمار اسپانيا آزاد كرده بود. در سال 1826 انقلابيون بوليوي نيز به رهبري بوليوار پس از هفده سال مبارزه توانستند سرزمين خود را آزاد كنند و به پاس خدمات سيمون بوليوار، اين كشور را بوليوي ناميدند. وي در اواخر عمر پس از آنكه مدتي نيز به ديكتاتوري روي آورد، از قدرت كناره گرفت و سرانجام، در هفدهم دسامبر سال 1830م در 47 سالگي درگذشت.
4 مرداد
سقوط حكومت «بنيتو موسوليني»
ديكتاتور ايتاليا در جريان جنگ جهاني دوم
بنيتو موسوليني پس از آنكه در انتخابات حزب فاشيست ايتاليا به پيروزي رسيد، توانست با جلب رضايت ويكتورامانوئل سوم پادشاه وقت ايتاليا، به نخستوزيري آن كشور دست يابد. او در اندك زماني، مخالفان خود را سركوب كرد و كشور را تحت سلطه حزب فاشيست درآورد. با روي كار آمدن هيتلر در آلمان، موسوليني به آلمان نزديك شد و در سال 1939م حمايت رسمي خود را از هيتلر در جنگ جهاني دوم اعلام كرد. وي در سال 1940 آشكارا، ارتش ايتاليا را وارد صحنههاي جنگ جهاني كرد، اما پس از يك رشته پيروزيها و شكستها، سرانجام ايتاليا در سال 1943م توسط متفقين اشغال شد. اين امر باعث شد تا پادشاه ايتاليا در 25 جولاي 1943م موسوليني را از نخست وزيري خلع كند.
5 مرداد
اعلام ملي شدن كانال سوئز توسط «جمال عبدالناصر»، رييسجمهور مصر
در سالهايى كه استعمارگران انگليسي و فرانسوي بر سر تصاحب سرزمين مصر در جدال بودند، كانال سوئز در سال 1869م توسط فرانسه احداث شد و با بهرهبرداري از اين مسير، راه دريايى ميان اروپا و آسيا كوتاهتر شد. تسلط انگلستان و همچنين فرانسه بر كانال سوئز همچنان ادامه يافت تا اينكه در 26 جولاي 1956م و در زمان حكومت جمال عبدالناصر، وي براي قطع دست اين دو دولت از اين كانال استراتژيك، كانال سوئز را ملي اعلام كرد؛ از اين رو، نيروهاي مصري، تاسيسات كانال سوئز را كه در مالكيت يك كمپاني مشترك انگليسي و فرانسوي بود اشغال كردند و مديران و راهنمايان مصري، اداره امور كانال و هدايت كشتيها را از اين آبراه مهم بر عهده گرفتند.
6 مرداد
اعدام «ماكسيميليان روبْسْپير»
يكي از رهبران انقلاب كبير فرانسه
ماكسيميليان روبْسْپير، يكي از رهبران انقلاب كبير فرانسه، در سال 1757م در اين كشور به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود به وكالت پرداخت. وي در جواني وارد فعاليتهاي سياسي شد و با ورود به مجلس طبقات عمومي فرانسه، مخالفت رسمي خود را با مفاسد لويى شانزدهم، پادشاه اين كشور ابراز داشت. روبسپير در همين اوان، حزب ژاكوِبْن را بنياد نهاد و با ايراد نطقهاي مهيج و بيانات آتشين، مردم محروم و طبقه زحمتكش فرانسه را عليه دستگاه ظالمانه دربار تحريك كرد. هنگامي كه لويى شانزدهم از طرف انقلابيون توقيف شده بود، روبسپير با نفوذ خود توانست نمايندگان مجلس را مجبور كند تا لويى را محكوم به مرگ كنند. پس از اعدام لويى شانزدهم، روبسپير اختياردار فرانسه شد و راهاندازي كميته نجات ملي و با تشكيل دادگاهاي انقلابي براي اعدامهاي دسته جمعي، دوره ترور يا وحشت را در فرانسه به راه انداخت. در اين دوره بيش از 17 هزار نفر، بدون محاكمه كشته شدند. به همين دليل، اين دوره باعث نارضايتي مردم فرانسه و مخدوش شدنِ چهره انقلاب اين كشور شد. سرانجام، در نتيجه خشونت و بيرحمي روبسپير، پس از آنكه او را در 27 جولاي 1794م دستگير كردند، بيدرنگ به تيغ گيوتين سپردند.
7 مرداد
تولد «كارل پوپِر»
فيلسوف و نظريهپرداز معروف اتريشي
كارل پوپِر فيلسوف و نظريهپرداز معروف اتريشي در چنين روزي از سال ۱۹۰۲ ميلاديزاده شد. كارل ريموند پوپر، متفكر و نظريهپرداز معروف و معاصر اتريشي در ۲۸ جولاي ۱۹۰۲م در خانوادهاي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، بهدنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، مدتي به مشاغل آزاد روي آورد اما پس از آن به تدريس پرداخت. با قدرتگيري نازيها در آلمان و سپس اتريش، پوپر جهت دوري از حاكميت حزب نازي، به زلاندنو در قاره اقيانوسيه سفر كرد و به تدريس در دانشگاه مشغول شد. وي طي سالهاي بعد به ارايه نظرات خود پرداخت و طي بيش از پنجاه سال تدريس، كتابهايي نيز نگاشت. پوپر در اين زمان، در فلسفه علم و فلسفه سياسي به عنوان يكي از نظريهپردازان شاخص شناخته شد و كتابهايش به حدود سي زبان ترجمه شد. پوپر به عنوان يكي از پرنفوذترين نظريهپردازان و فلاسفه قرن بيستم، در آكادميهاي علمي متعددي عضويت داشت و نشانهاي گوناگوني دريافت كرد. از پوپر آثاري بهجاي مانده كه «جامعه باز و دشمنان آن»، «شناخت عيني»، «حدسها و ابطالها»، «فقر تاريخيگري» و «منطق اكتشاف علمي» از آن جملهاند. كارل ريموند پوپر سرانجام در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۴م در سن ۹۲ سالگي درگذشت.
8 مرداد
درگذشت «سيد جلالالدين مجتبوي»
استاد برجسته و پژوهشگر شهير علوم عقلي
استاد دكتر سيد جلال الدين مجتبوي از استادان دانشگاه تهران و پژوهشگران برجسته علوم عقلي در سال 1307 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه، مقطع ليسانس و سپس دكترا را به پايان برد و در فلسفه فارغالتحصيل شد. از جمله استادان ايشان در اين رشته ميتوان به آقايان شيخ محمد حسين فاضل توني، علامه سيدمحمد كاظم عصار، دكتر علي اكبر سياسي و استاد شهيد مرتضي مطهري اشاره كرد. استاد پس از اخذ دكترا، در گروه فلسفه دانشگاه تهران به تدريس اشتغال ورزيد و مدت 9 سال نيز رياست دانشكده ادبيات و علوم انساني و مديريت گروه فلسفه اين دانشكده را برعهده داشت. دكتر مجتبوي در سالهاي متمادي، آثار متعددي در حكمت و فلسفه تاليف و ترجمه كرد كه كليات فلسفه، فلسفه يونان و روم و فلسفه يا پژوهش حقيقت از جمله ترجمههاي ايشاناست.
همچنين ترجمه و توضيح قرآن حكيم كه به عقيده صاحبنظران از بهترين ترجمههاي قرآن مجيد به شمار ميرود از اين استاد برجاي مانده است. وي سرانجام در سال 1378 ش در 71 سالگي درگذشت.