اولويت‌هاي ايران - پاكستان در همكاري‌هاي امنيتي متفاوت است
تا چه اندازه نزديكي اقتصادي ايران و هند در يك سال اخير و مشاركت‌هاي هند در پروژه‌هاي متفاوت اقتصادي ايران منجر به تحريك پاكستاني‌ها شده است؟
مهم اين است كه ايران به پاكستان اين اطمينان را بدهد كه همكاري‌هايش عليه آنها نيست و دغدغه آنها را رفع كند. بندر چابهار در ايران و بندر گوادر در پاكستان، هر دو در منطقه بلوچستان هستند و اين دو بندر، به جاي رقابت مي‌توانند همكار يكديگر باشند. ظرفيت‌هاي بسياري براي همكاري وجود دارد چراكه نيازها گسترده است و با همكاري مي‌توان به گسترش توسعه و حل معضل فقر كمك كرد. بايد اين ديدگاه را به طرف مقابل قبولاند كه هرچند ممكن است كه ميان‌شان رقابتي وجود دارد ولي اين رقابت، مخرب نيست و از آن مي‌توان نوعي تعامل به دست آورد.
رابطه اسلام‌آباد و رياض رابطه بسيار سنتي و دال بر كمك‌هاي مالي فراوان رياض به اسلام‌آباد است. تنش ميان تهران و رياض، تا چه اندازه مي‌تواند چالشي براي رابطه تهران و اسلام‌آباد باشد؟
مناسبات ميان اسلام‌آباد و رياض بسيار عميق است و بخش مهمي از نيروهاي كار پاكستان در عربستان و شيخ‌نشين‌هاي عربي كار مي‌كنند كه شش ميليارد دلار براي پاكستان درآمد ارزي دارد. از سويي، روابط ارتش پاكستان با ارتش عربستان بسيار نزديك است. با اين حال، من فكر نمي‌كنم با توجه به مسائل متعدد ميان ايران و پاكستان از جمله داشتن حدود هزار كيلومتر مرز مشترك، اين رفت و آمدها براي رياض قابل درك نباشد و حساسيتي ايجاد كند. پاكستاني‌ها همين رفت و آمدها را هم با عربستان دارند. برداشت من اين است كه اسلام‌آباد بيش از هر چيز به دنبال توازن ميان رياض و تهران است ولي اگر زماني برسد كه آنها بخواهند ميان ايران و عربستان يكي را انتخاب كنند، قطعا انتخاب‌شان دومي خواهد بود. با اين حال، تمام تلاش پاكستان اين است كه در اين موقعيت قرار نگيرد و رفت و آمدهاي آنها نيز براي عدم ورود به اين شرايط است.
كمتر از دو هفته قبل نيز مشاور امنيت ملي نخست‌وزير پاكستان سفري سه روزه به تهران داشت و با برخي عالي‌ترين مقام‌هاي امنيتي و سياسي ايران ديدار و گفت‌وگو كرد. سطح همكاري‌هاي امنيتي ايران و پاكستان تا چه اندازه قابليت گسترش دارد؟
ظرفيت افزايش مناسبات ميان طرفين در همه زمينه‌ها فراهم است. ايران مي‌تواند به راحتي مشكل انرژي و سوخت پاكستان را رفع كند و آنها هم امكانات تجاري‌اي دارند كه در ايران مصرف دارد مانند برنج و منسوجات. با اين حال، همكاري در مسائل امنيتي مقداري حساس‌تر است. ايران و پاكستان قبل از انقلاب، همكاري‌هايي در سطح نظامي داشتند. در جنگ ميان هند و پاكستان، ارتش ايران با پاكستان هماهنگ بود و كمك‌هاي موثري به آنها كرد. در زمان جنگ نيز آنها همكاري‌هاي خوبي با ما داشتند و بخشي از نيروهاي نظامي مانند خلبان‌ها را آموزش مي‌دادند. با آنكه تهران و اسلام‌آباد براي انجام همكاري‌هاي امنيتي با يكديگر تفاهم دارند، ولي درباره عملياتي كردن آن مشكل دارند چراكه اساسا اولويت‌هاي‌شان فرق مي‌كند. اولويت آنها مرزهاي هند و افغانستان است و نه مرزهاي ايران. با اين حال، انجام همكاري‌هاي هدفمند نيازمند گفت‌وگوهاي بيشتر و مشخص‌تري است.