لابي مخالفان برجام عليه توافق بويينگ و ايرباس
با ايران
رويترز گزارش داد همچنان كه وزارت خزانه‌داري امريكا در مورد اينكه براي فروش هواپيماهاي مسافري بويينگ و ايرباس به ايران مجوز دهد، تصميم مي‌گيرد، مخالفان توافق هسته‌اي براي جلوگيري از اجرايي شدن اين قراردادها لابي گسترده‌اي را آغاز كردند. به گزارش ايسنا، تحت توافق هسته‌اي ميان ايران و قدرت‌هاي جهاني كه تحريم‌ها عليه تهران را در قبال محدود شدن فعاليت هسته‌اي تسهيل كرد، فروش هواپيماهاي مسافري امكان‌پذير مي‌شود، اما بعضي از نمايندگان كنگره امريكا درصدد جلوگيري از فروش حدود ۲۰۰ فروند هواپيماي مسافري به ارزش حدود ۵۰ ميليارد دلار به شركت هواپيمايي ايران‌اير هستند. بر اساس اين گزارش، اين نمايندگان با هرگونه اقدامي كه ايران را تقويت كند مخالف بوده و استدلال مي‌كنند ايران ممكن است از هواپيماهاي مسافري براي اهداف نظامي مانند حمل نيروهاي نظامي براي مقابله با ارتش امريكا يا متحدانش در سوريه و نقاط ديگر استفاده كند. بويينگ و ايرباس كه غول‌هاي هواپيماسازي جهان هستند با شركت هواپيمايي ايران‌اير اوايل سال جاري توافق‌هاي مقدماتي امضاء كردند، حتي اگر وزارت خزانه‌داري امريكا با اين قراردادها موافقت كند، كنگره امريكا كه اكثريت آن در اختيار جمهوريخواهان است ممكن است قانوني را تصويب كند تا مانع فروش اين هواپيماها به ايران شود. مجلس نمايندگان امريكا ماه گذشته دو متمم تصويب كرد كه فروش اين هواپيماها را ممنوع مي‌كند با اين همه متمم‌ها براي اينكه به قانون تبديل شود بايد از سوي سنا تصويب شده و به امضاي باراك اوباما – رييس‌جمهور امريكا – كه يك دموكرات است، برسند. هفته گذشته بنياد دفاع از دموكراسي‌ها كه يك گروه تحقيقاتي سياست خارجي مستقر در واشنگتن است، ارسال نامه‌هايي را سازماندهي كرد كه به امضاي ده‌ها نفر از چهره‌هاي امنيت ملي رسيده و در آنها نسبت به فروش هواپيماهاي مسافري به ايران ابراز نگراني شده است. اين گروه با توافق هسته‌اي ايران مخالفت كرده و خواهان تحريم‌هاي شديدتر عليه ايران بوده است، در ميان ۴۲ نفري كه امضاي آنها در پاي اين نامه‌ها به چشم مي‌خورد جورج شولتز، وزير خارجه سابق و مايكل هايدن، مدير سابق سازمان سيا و جوزف ليبرمن، سناتور سابق امريكا هستند. به گفته كارشناسان صنعت هواپيمايي، وزارت خزانه‌داري امريكا تا هشتم نوامبر كه انتخابات رياست‌جمهوري امريكا برگزار مي‌شود، احتمالا فروش اين هواپيماها را تصويب نخواهد كرد. با اين همه شركت‌هاي هواپيمايي مايل هستند در اين زمينه سريع‌تر اقدام كنند. هيلاري كيلنتون نامزد حزب دموكرات و وزير خارجه سابق تحت دولت اوباما از توافق هسته‌اي حمايت مي‌كند در حالي كه دونالد ترامپ با آن مخالفت مي‌كند. وزارت خزانه‌داري امريكا اعلام كرد درباره مذاكراتش با شركت‌هاي خاص صحبت نمي‌كند. سخنگوي ايرباس هم درباره كمپين لابي حاضر به اظهارنظر نشد و گفت: اين شركت با مقامات امريكايي همكاري مي‌كند تا اطمينان حاصل كند همه فعاليت‌هايش مطابق با قوانين و مقررات است. سخنگوي بويينگ هم اظهار كرد: اين شركت به مذاكرات با شركت‌هاي هواپيمايي ايراني مورد تاييد مقامات امريكايي ادامه مي‌دهد و همه فعاليت‌هايش تا اين تاريخ با مجوز دولت امريكا انجام گرفته و هرگونه توافقات نهايي نيازمند موافقت خواهد بود. بويينگ كه در شيكاگو مستقر است پيش از اينكه به ايران هواپيما بفروشد بايد مجوز وزارت خزانه‌داري را دريافت كند و ايرباس كه در فرانسه مستقر است هم به دليل اينكه در ساخت هواپيماها بيش از ۱۰ درصد قطعات امريكايي هستند، بايد براي فروش به ايران مجوز دريافت كند. حاميان فروش بويينگ مي‌گويند اگر دولت امريكا مانع فروش هواپيما به ايران شود شركت‌هاي امريكايي عرصه را به رقيبان خارجي خود خواهند باخت با اين‌همه اگرچه توافق هسته‌اي تحريم‌ها عليه ايران را تسهيل كرده است، اما تحريم‌هاي مربوط به ادعاهاي امريكا مانند حمايت از تروريسم و نقض حقوق بشر به قوت خود باقي‌مانده‌اند.