گفت‌وگوي «اعتماد» با دو نفر از رتبه‌هاي برتر كنكور
درس، فيلم، كتاب، دنياي مجازي
زهرا چوپانكاره
در روزهايي كه شركت‌كنندگان در آزمون سراسري دانشگاه‌ها در تب و‌تاب و اضطراب رتبه‌هاي‌شان نشسته‌اند تا ببينند تست‌هايي كه در تير ماه زدند چه سرنوشتي را براي‌شان رقم مي‌زند، رتبه‌هاي برتر كنكور در رشته‌هاي مختلف، بر طبق رسم هر ساله زودتر از سايرين از رتبه خود آگاه شدند و نام و رتبه‌شان در ميان اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. امسال دست كم در مقايسه با دو سال گذشته تعداد كساني كه از شهرهايي غير از تهران توانستند نام خود را در اين فهرست به ثبت برسانند كاهش قابل توجهي داشت. امسال سهم تهران و شميرانات به 22 نفر رسيد و تنها 15 نفر از ساير شهرها در جايگاه رتبه برتري قرارگرفتند. نفر پنجم رشته علوم تجربي و نفر چهارم رشته رياضي از استان‌هاي آذربايجان شرقي و كرمان دو نفر از اين برگزيدگان هستند كه با «اعتماد» گفت‌وگو كردند.
يكي از موضوعاتي كه هنگام انتشار نتايج كنكور در خصوص عدالت آموزشي مطرح مي‌شود، بحث دسترسي به امكانات كمك آموزشي و كلاس‌هاي تقويتي و كنكور است. موضوعي كه البته تازگي ندارد، هر سال با انتشار فهرست رتبه‌هاي برتر كنكور مي‌توان ديد كه پراكندگي اين دانش‌آموزان به جز تهران در اغلب موارد در مراكز استان‌هاست. اما هر سال دانش‌آموزاني از شهرهاي كوچك هستند كه سهم خود را از رتبه‌هاي برتر مي‌گيرند. امسال يكي از اين داوطلبان مهتا ستاريان خزرلو است؛ دانش‌آموزي ساكن شهر ملكان در استان آذربايجان شرقي كه دبيرستانش در شهر مجاور است، مدرسه تيزهوشان شهر بناب. مهتا يكي از
10 دختر رتبه برتر كنكور امسال است. رتبه پنجم رشته علوم تجربي را كسب كرده و تصميم گرفته است كه از مهر امسال دانشجوي رشته پزشكي دانشگاه تهران شود. پدر و مادرش فرهنگي هستند و از بچگي دلش مي‌خواسته پزشك شود. او در گفت‌وگو با «اعتماد» در مورد نحوه درس خواندنش براي كسب رتبه تك‌رقمي مي‌گويد: «مدرسه من مدرسه تيزهوشان است اما كلاس فوق‌العاده‌اي براي كنكور نداشتيم. كلاس كنكور هم نرفتم و فقط خودم در خانه براي كنكور خواندم.» مهتا با صداي آرامي صحبت مي‌كند، بدون هيجان. خبر پنجم شدنش را از اخبار شنيده اما رتبه‌اش را از قبل تخمين مي‌زده، رشته مورد علاقه‌اش را از دوره دبستان مي‌دانسته و حالا فقط بايد پا بگذارد به دانشگاه، تنها چيزي كه هنوز نمي‌داند، چگونه زندگي كردن به دور از خانواده است: «نمي‌دانم آماده جدا شدن هستم يا نه چون تجربه‌اش را نداشته‌ام اما همه خانواده از رتبه من خوشحال شدند، دانشگاه تهران امكانات بسياري دارد كه مي‌خواهم از آن استفاده كنم و همه هم مي‌دانيم كه انتخابي كه مي‌كنم به هر حال هزينه‌هايي دارد، مثل هر كار ديگري.» با اعلام رتبه‌هاي برتر كنكور خيلي‌ها به‌دنبال تفاوت‌هاي اين دانش‌آموزان با سايرين هستند، تفاوت تنها در ميزان و كيفيت درس خواندن نيست، گاهي انگار نحوه زندگي كردن اين نوجوانان باساير همسالان‌شان هم تفاوت دارد. مثل مهتا كه مي‌گويد تا به حال سينما نرفته است: «خيلي اهل فيلم ديدن نيستم، آخرين فيلمي كه ديدم «ستايش» بود كه از تلويزيون پخش شد. تا به حال اصلا سينما نرفته‌ام. شهر ما كوچك است و سينما 30 كيلومتر با ما فاصله دارد. براي سينما بايد برويم به مراغه اما من خودم علاقه‌اي ندارم.» او برخلاف بسياري از نوجوانان ديگر اهل وقت‌گذراني با اينترنت و شبكه‌هاي اجتماعي نيست، نه اينستاگرام دارد و نه فيسبوك: «فقط تلگرام دارم و عضو چند كانال خبري هستم. خيلي هم وقت رويش نمي‌گذارم.» وقت‌هاي آزادش را چگونه پر مي‌كند؟ «كتاب خواندن را دوست دارم. بيشتر كتاب‌هاي ادبي و شعر مي‌خوانم. مثلا يكي از كتاب‌هاي محبوبم مثنوي مولوي است، آخرين كتابي هم كه خواندم كتاب «مائده‌هاي زميني» بود.»
عشق فيزيك، فيلم و شجريان
حسين مقدس، اهل شهر سيرجان است. او هم از دوره راهنمايي در مدرسه تيزهوشان درس خوانده، پارسال مدال نقره المپياد كشوري را آورده و براي قبولي در كنكور نه به كلاس تقويتي نياز داشته و نه معلم خصوصي. در برخي آزمون‌هاي موسسات كنكور شركت كرده اما مي‌گويد كه بار اصلي درس خواندن و حتي حل مساله‌هايي كه برايش پيش مي‌آمده برعهده خودش بوده چون به نظرش برخي معلم‌ها آن قدري كه بايد بر درس‌هايي كه مي‌دادند احاطه نداشته‌اند. حسين بر خلاف انتظار آن چنان علاقه‌اي به رشته‌هاي مهندسي ندارد و مي‌گويد از كودكي عاشق فيزيك بوده است و حالا نقشه مفصلي براي دانشگاه دارد: «مي‌خواهم اول وارد رشته مهندسي برق دانشگاه صنعتي شريف شوم چون رقابت بسيار فشرده بين دانشجويان اين رشته پايه‌هايم را قوي مي‌كند اما بعدش تغيير رشته مي‌دهم تا فيزيك بخوانم چون علاقه شخصي‌ام اين است كه فيزيكدان نظري شوم. مباحث مورد علاقه‌ام فيزيك پلاسمكا، كوانتوم و ليزر است و احتمالا بعد براي مقاطع تكميلي مدتي را هم به خارج از كشور بروم.» در 18سالگي چنان با اطمينان از نقشه راه مي‌گويد كه انگار به وضوح آنچه در پيش روست مي‌داند، فكر مي‌كند آدم 18 ساله بايد ديگر به خودش متكي باشد و خودش فكري براي حل مشكلاتش كند. حسين مي‌گويد اهل فيلم ديدن است و آن قدر اين فيلم‌ها ذهنش را درگير مي‌كنند كه تصميم گرفته تماشاي آنها را كنار بگذارد تا وقت براي تحصيلش بيشتر باشد: «آخرين فيلمي كه براي بار چندم ديدم «اينتراستلار» (اثر كريستوفر نولان) بود و قبلش هم «روزي روزگاري امريكا» را ديدم. اهل كتاب خواندن هم هستم البته نه كتاب داستاني، سعي مي‌كنم بيشتر كتاب‌هاي مذهبي بخوانم و اين اواخر به آثار شهيد چمران علاقه‌مند شدم.» او هم برخلاف همسالانش چندان علاقه‌اي به شبكه‌هاي اجتماعي ندارد. مي‌گويد بعد از كنكور تلگرام و اينستاگرام نصب كرده اما چندان وقتي صرف آنها نمي‌كند: «بيشتر دوست دارم با خودم خلوت كنم، كتاب بخوانم و موسيقي گوش كنم. آثار استاد شجريان را خيلي گوش مي‌كنم و به بتهون و هانس زيمر خيلي علاقه دارم.» دنياي متفاوت اين نوجوانان رتبه برتر پاييز امسال به دانشگاه‌هاي بزرگ و سرشناس تهران گره مي‌خورد، اينكه سيستم آموزش عالي تا چه اندازه با محقق شدن نقشه‌هاي واضح و روشن‌شان براي آينده همراهي مي‌كند البته موضوع ديگري است.