ادغام و تفكيك‌ها
استراتژي روشني ندارد
هادي حق شناس
كارشناس اقتصادي
سابقه ادغام‌ها و تفكيك‌ها در 10 سال گذشته نشان مي‌دهد كه اين روش در ايران به جايي نرسيده است؛ چرا كه يك استراتژي مشخص و روشن در رابطه با اين اقدامات وجود ندارد. روزي سه وزارتخانه با هم ادغام مي‌شوند و دليل آن تلاش براي كوچك و چابك‌سازي دولت معرفي مي‌شد، اما تنها چند ماه بعد مشخص شد كه نه تنها اين اتفاق نيفتاد بلكه كشور با مشكلات بيشتري روبه‌رو شد كه اين امر سبب شد رهبري هم در برخي موارد به اين ادغام‌ها اعتراض كنند. چند سالي بيشتر از زماني نمي‌گذرد كه چندين وزارتخانه كشور با هم ادغام شوند تا از اين رهگذر چابك‌سازي و كوچك شدن دولت در ايران ممكن شود؛ اتفاقي كه هرگز نيفتاد و به نظر مي‌رسد مشكلات ديگري هم به وجود آمدند. براي مثال ادغام سه وزارتخانه مهم صنعت، معدن و بازرگاني در يكديگر، نه تنها نتوانست كمكي به اقتصاد ايران كند، بلكه مشكلات را دو چندان كرد. بخش معدن در ايران يكي از مهم‌ترين و بكرترين بخش‌هاي اقتصادي كشور است كه از زمان ادغام اوضاع اين بخش به مراتب بدتر از گذشته شده است. همچنين وضعيت صنعت و بازرگاني ايران، با تمام مزيت‌هايي كه ايران دارا است، به هيچ روي نشان‌دهنده بهبود نسبت به گذشته نيست. همين مساله در مورد وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي هم صدق مي‌كند؛ در حالي كه قانون اساسي ايران تاكيد ويژه‌اي بر بخش تعاون دارد، از زمان ادغام اين وزارتخانه هنوز وضعيت اين بخش در اقتصاد ايران مبهم و ناچيز است و عمده سهمي هم كه در اقتصاد دارد، در بخش مصرف است و نه توليد. با اين رويكرد مي‌توان به تصميم دولت در رابطه با تفكيك سازمان امور اداري و استخدامي از سازمان مديريت و برنامه نگريست. اين سازمان در سال‌هاي گذشته چندين بار در سازمان مديريت ادغام و سپس تفكيك شد ولي در هيچ‌كدام از ادغام‌ها يا تفكيك‌ها حركت رو به جلويي در عرصه‌هاي مختلف ديده نمي‌شود. هر چند طبيعي به نظر مي‌رسد كه پس از حملات شديدي كه به دولت شد و در راستاي مقابله با حقوق‌هاي نجومي، دولت تدبيري بينديشد؛ اما چاره دولت، پيش از اين‌بارها آزموده شده و تجربه نشان مي‌دهد اين تفكيك، نمي‌تواند منجر به تحول مهمي در كليت اقتصاد ايران شود. تدوين يك استراتژي مشخص و هدف‌گذاري آينده اقتصاد ايران مي‌تواند از انجام اين كارهاي پر طمطراق اما كم دستاورد جلوگيري كند. برخورد روزمره با مشكلات اقتصادي روحيه پراگماتيستي را دامن مي‌زند.