پاسخ وزير صنعت، معدن و تجارت به تركان
برادر ما از كوره دررفت
نرگس رسولي
تنها به فاصله 40 ساعت بعد از اظهارات تند اكبر تركان، مشاور رييس‌جمهور و مديرعامل مناطق آزاد در مورد محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت، وزير كهنسال دولت يازدهم نشست خبري خود را در حاشيه نمايشگاه فرش ترتيب داد تا اين طور به نظر برسد كه وي قصد دارد پاسخي به اظهارات مرد ديگر كابينه بدهد.
شناخت كافي از خلق و خوي وزير كهنسال دولت يازدهم شايد دليل اصلي بود كه تصور مي‌شد پاسخگويي نعمت‌زاده در مقابل هجمه‌هاي تركان بوي خنده و صبوري ندهد و برعكس جريان جديدي از اعتراضات و پاسخ‌هاي تند بين دو مرد باتجربه كابينه را شاهد باشيم. اما واكنش نعمت‌زاده فراي تصور بود. وي كه از سوي بسياري از نزديكان و همكاران سابق و فعلي و مديرانش به مرد واكنش‌هاي تند معروف است اين‌بار با طمانينه بيشتري پاسخ داد و زماني كه خبرنگاري از وي در مورد اتهامات وارده تركان پرسيد؛ با خنده، تركان را برادر خود خواند و گفت: «يك برادر خوب حرفي زده خود بايد پاسخگو باشد. البته من به عنوان برادر كوچك‌تر گله‌اي از او ندارم. من فكر مي‌كنم آنقدر سوال پيچ شده كه در نهايت عصباني شده و از كوره در رفته است. اظهاراتي كه آقاي تركان در جمع خبرنگاران داشته به نظرم ناشي از رفتار خبرنگاران است و آنها باعث شده‌اند كه وي عصباني شده و از كوره در برود و اين حرف‌ها را در خصوص مناطق آزاد و وزارت صنعت بزند و قطعا وي سوء نظري نداشته است.»وي ادامه داد: «ما از حاميان مناطق آزاد هستيم اما اينكه مناطق آزاد تبديل به مكاني براي فروشگاه جهت فروش جنس‌هاي خارجي شود مخالفيم. هر چند معتقديم كه فعاليت اين فروشگاه‌ها براي عرضه كالا به صورت سوغاتي مشكل ندارد اما كالاي خارجي از اين مناطق نبايد به كشور وارد شود. در مناطق آزاد بايد صنايع ايجاد شود و توليدات صادرات‌محور داشت. با توجه به تسهيلاتي كه به فعالين اقتصادي در مناطق آزاد داده مي‌شود شرايط مناسبي براي ايجاد صنايع و سرمايه‌گذاري وجود دارد.»نعمت‌زاده در حالي كه مي‌خواست خيلي با آرامش پاسخ تركان را بدهد بارها تاكيد كرد: «من خودم پاي ايجاد مناطق آزاد را در برنامه نخست امضا كرده‌ام و پاي اكثر قوانين و مصوبات شورايي مناطق آزاد امضاي من وجود دارد و نمي‌توان گفت من مخالف مناطق آزاد هستم.»اما زماني كه از وي سوال شد كه چه حرف‌هايي را گفته كه تركان اعلام كرده از بيان آنها خجالت مي‌كشد؛ ديگر نتوانست آرامش قبلي را حفظ كند و با گفتن اينكه «از خودشان بپرسيد» ماجراي اظهارات تركان را فيصله داد.
رونمايي از دو خودروي جديد
وزير صنعت، معدن و تجارت همچنين در واكنش به سوالي در مورد آيين‌نامه خروج خودروهاي بالاي 10 سال با اعلام بي‌خبري از اين آيين‌نامه گفت: «جزيياتي از اين آيين‌نامه را در گزارش هفته پيش روزنامه‌اي خواندم و درست است، اين يك سياست بوده كه 10 سال قبل بنا نهاده شده ولي به دليل تحريم محقق نشده است، اما اكنون ما مدت زمان توليد خودروهاي جديد و طراحي پلت‌فرم نو را از 10 سال به ٨ سال كاهش داده‌ايم. اميدواريم با روابط منطقي با دنيا و حمايت از توليد داخلي، اين اهداف را محقق كنيم.»وي در عين حال به قراردادهاي جديد هم اشاره كرد و گفت: « يك قرارداد توسط ايران خودرو با شركت فرانسوي منعقد شده است. همچنين يك قرارداد اوليه توسط سايپا با يك شركت ديگر از فرانسه بسته شده است در ضمن با دو شركت آلماني براي همكاري و توليد مشترك خودروهاي سبك و تجاري مذاكره شده است و با يك شركت اروپايي و يك شركت كره‌اي در حال مذاكره هستيم و تا آخر سال جاري اميدواريم 3 تا 4 قرارداد جديد با خودروسازهاي يادشده منعقد كنيم. ما عجله‌اي براي بستن قرارداد نداريم و معتقديم كه بايد منافع داخلي و كشور خودمان در اين ارتباط تضمين شود به طوري كه ما از خودروسازان خارجي مي‌خواهيم كه به ما ضمانت دهند كه 30 درصد محصولات توليد شده داخلي را صادر كنند و در صورتي كه به هر دليلي نتوانند اين خودروها را به خارج از ايران صادر كنند اجازه عرضه محصولات توليد شده را در بازار داخلي ندارند.»نعمت‌زاده تاكيد كرد: «به طور قطع تا پايان سال حداقل با دو شركت خارجي قرارداد خود را نهايي مي‌كنيم و اميدواريم كه اين خودروهاي جديد در بازار مصرف عرضه شود.»
10 سال از دنيا دور بوديم
وي با بيان اينكه ايران و ۵+۱ توافق هسته‌اي را جدي گرفته‌اند در مورد اينكه چند ماه از امضاها گذشته اما هنوز همكاري به مرحله اجرا نرسيده گفت: بايد بگويم ما ۱۰ سال است كه قطع ارتباط داشتيم و بايد خود را با مقررات بين‌المللي هماهنگ كنيم. معتقديم توافق 1+5 جدي بوده است، طرفين هم آن را جدي گرفته‌اند و عينا به مفاد آن عمل شده است. مردم بايد ٣ سال فعاليت دولت را قضاوت كنند، براي دولت و رييس‌جمهور اين ملموس است كه يكي پس از ديگري برنامه‌ها تحقق پيدا كرده است. گاهي در برخي از رسانه‌ها گفته مي‌شود چند ماه از امضاها گذشته اما هنوز همكاري به مرحله اجرا نرسيده، مقررات و قواعد بين‌المللي و سيستم بانكي تغيير كرده است. به همين منظور بايد خود را با اين مقررات هماهنگ كنيم كه اين موضوع زمانبر است.»وي ادامه داد: «به عنوان نمونه در يك همكاري در بخش خودرو اعمال تحريم‌ها باعث شد تا همكاري‌ها متوقف شود. از يك طرف ما اعلام مي‌كرديم كه اين قطع ارتباط به ما ضرر وارد كرده است از طرف ديگر طرف خارجي مي‌گفت كه ما قطعات را توليد كرده‌ايم و با توقف همكاري با ضرر زيادي روبه‌رو شده‌ايم. براي حل اين اختلافات حدود ٥ تا ٦ ماه زمان صرف كرديم و داشتيم اختلافات 10ساله را برطرف مي‌كرديم. اجراي توافقات زمانبر بوده و بايد مشكلات بانكي را برطرف كنيم، ممكن است شركت‌ها در اجراي توافقات با يكديگر اختلاف‌نظر داشته و حتي به دادگاه بروند اما اين امر ربطي به برجام ندارد.»اين وزير كابينه با اشاره به اينكه در حال حاضر به جز امريكا واحدهاي صنعتي مشكلي براي مذاكره با شركت‌هاي خارجي ندارند، تصريح كرد: «اميدواريم با تعاملات لازم مشكلات بانكي هم در عرصه بين‌المللي مرتفع شود. البته در سه سال اخير 6/3 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري خارجي توسط هيات عالي سرمايه‌گذاري خارجي مصوب شده است. حتي در شش ماهه اخير 5/1 ميليارد دلار در بخش صنعت سرمايه‌گذاري شده است.»وي در واكنش به بيان برخي صحبت‌ها مبني بر اينكه ركود پدر صنعت را در آورده و چرخ كارخانجات خوابيده است، افزود: «برخي از كارخانجات از 10 سال پيش متوقف شده‌اند و اين البته طبيعي است چراكه اگر واحد توليدي نتواند خود را به‌روز كرده و اقدام به توليد محصول كند محكوم به خارج شدن از بازار است. به عنوان نمونه تعطيلي كارخانه ارج اخيرا مطرح شده كه براي احياي اين واحد توليدي ٣ گروه سرمايه‌گذاري درخواست سرمايه‌گذاري در اين كارخانه را مطرح كرده‌اند كه اين موضوع در حال بررسي است.»
شرايط سخت براي WTO
و مخالفت عرب‌ها
در همين حال در شرايطي كه سازمان توسعه تجارت در حال پيگيري ورود ايران به سازمان تجارت جهاني است و در اين رابطه با چندين كشور تعرفه‌هاي ترجيحي برقرار شده است وزير صنعت از شرايط و سختگيري‌ها و سنگ‌اندازي‌هاي برخي همسايگان سخن مي‌گويد و در خصوص پيوستن ايران به WTO ادامه مي‌دهد: «وقتي كه سازمان تجارت جهاني كار خود را شروع كرد در ابتداي امر كار كردن با آن سخت نبود حتي كشاورزي شامل تفاهمات بين كشورها نمي‌شد اما به‌تدريج و كم‌كم مقررات اين سازمان سختگيرانه‌تر شد و با اين مقررات شرايط پيوستن كشورها سخت‌تر شد. امروز 160 كشور عضو سازمان تجارت جهاني هستند كه هركدام از آنها با توجه به شرايط اقتصادي خود وضعيت متفاوتي دارند كه اين امر كار مذاكره را سخت‌تر كرده است و ما بايد با گروه‌هاي مختلف مذاكره و به توافق برسيم. براين اساس بايد بتوانيم تعرفه‌هاي خود را تعديل كنيم. همچنين موانع تعرفه‌اي كه در كشور ما وجود دارد و وزارتخانه‌هايي كه در مقاطعي از سال جلوي ورود و خروج كالايي را مي‌گيرند، برداشته شوند.»نعمت‌زاده همچنين افزود: «60 كشور بيانيه داده‌اند و از الحاق ايران به سازمان تجارت جهاني WTO حمايت كردند اما متاسفانه برخي همسايگان ما در كشورهاي حوزه خليج‌فارس خلف‌وعده كرده و با پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني مخالفت كردند.»در حالي كه برخي رايزني‌ها از دخالت دولتي در انتخابات اتاق بازرگاني خبر مي‌دهد اما نعمت‌زاده در مورد سوالي درباره دخالت براي رييس شدن يك گزينه دولتي در اتاق بازرگاني تاكيد كرد: «هيات نمايندگان اتاق بازرگاني بايد بر اساس راي خود و با حسن‌نيتي كه دارد در آرامش مانند دفعه قبلي رييس جديد اتاق را انتخاب كند.»
اعلام بي‌كيفيتي خودروهاي داخلي قابل قبول نيست
محسن صالحي‌نيا هم در اين نشست در پاسخ به خبرنگاري كه پرسيد «براساس جديدترين گزارش سازمان بازرسي كيفيت 70 درصد از خودروهاي داخلي بي‌كيفيت هستند، آيا اين آمار را قبول داريد يا خير؟» افزود: «شركت بازرسي كيفيت به نمايندگي از وزارت صنعت سطح كيفي خودروها را به صورت ادواري مورد بررسي قرار مي‌دهد البته امسال براي اينكه بتوانيم شرايط را با خواسته مشتريان هماهنگ كنيم معيارهاي جديدي را تعريف كرده‌ايم و به جاي نمره به خودروها ستاره مي‌دهيم. البته در اين اصلاحات شرايط سخت‌تري هم تعريف شده است به همين منظور بي‌كيفيت بودن 70 درصد خودروهاي داخلي را قابل قبول نمي‌دانيم، چرا كه كيفيت كاهش نيافته بلكه استانداردها سختگيرانه‌تر شده است.»