تلاش‌هاي وزير خارجه امريكا براي بازگرداندن آرامش به بيت‌المقدس
فتح و حماس در آزمون سخت وحدت
كاربران شبكه‌هاي اجتماعي خبر دادند، ديروز براي نخستين بار پس از زماني طولاني حدود 40 هزار فلسطيني در مسجد الاقصي نماز جماعت برگزار كرده‌اند. شايد اين را بتوان يك نشانه پس از مذاكرات چندجانبه امان - اردن دانست كه با حضور جان كري وزير خارجه امريكا برگزار شد. اما برخي منابع نيز از ادامه تنش‌ها در شهرهاي مختلف فلسطين اشغالي و روبرو شدن جوانان فلسطيني سنگ به دست با نيروهاي امنيتي مسلح اسراييل خبر مي‌دهند.
با اين حال جان كري، وزير امور خارجه امريكا پس از مذاكرات سه جانبه در پايتخت اردن مي‌گويد اسراييل و فلسطين متعهد شده‌اند تا گام‌هايي مشخص براي آرام كردن شرايط در بيت‌المقدس بردارند. اين در حالي است كه سياست‌هاي اسراييل بيم اوج گرفتن اعتراضات فلسطيني و وقوع انتفاضه سوم را بيشتر كرده است.
موج تازه تنش‌ها در بيت‌المقدس پس از حمله اسراييل به نوار غزه در تابستان گذشته آغاز شده است. تنش‌ها در بخش شرق بيت‌المقدس بيشتر از مناطق ديگر است. بيشتر شب‌ها در اين منطقه درگيري‌هايي ميان ماموران امنيتي اسراييل و فلسطيني‌ها رخ مي‌دهد. فلسطيني‌ها نسبت به پيشروي طرح‌هاي شهرك‌سازي اسراييل و تخريب اماكن مقدس مسلمانان اعتراض دارند.
اما به گزارش رويترز جان كري درباره مذاكرات اردن گفته است طرفين بر سر اقداماتي خاص و عملي كه هر دو طرف مي‌توانند براي برقراري مجدد آرامش انجام دهند توافق كرده‌اند. جان كري پيش از بيان اين اظهارات جلسه‌هايي جداگانه و چندجانبه با ملك عبدالله دوم پادشاه اردن، محمود عباس رييس تشكيلات فلسطين و بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسراييل داشت. بر اساس گزارش‌ها در جلسه سه جانبه وزيرخارجه امريكا با پادشاه اردن و نخست‌وزير اسراييل، عبدالفتاح سيسي، رييس‌جمهور مصر نيز به شكل تلفني در اين نشست حضور داشت و متعهد شد به آغاز دوباره مذاكرات صلح ميان اسراييل و فلسطيني‌ها كمك كند. اما عباس در جلسه سه جانبه با نتانياهو حضور نداشت كه خود نشانه‌يي از عمق نارضايتي ميان اسراييل و فلسطيني‌ها است.
ضمن اينكه وزير خارجه اردن نيز اعلام كرده است فعلا قصد ندارد سفير خود را به تل آويو بازگرداند، مگر اينكه شواهدي مشخص در جهت كاهش تنش‌ها مشاهده كند. مقامات اردن كه مسووليت اماكن مقدس مسلمانان در بيت‌المقدس را بر عهده دارند از تعداد بي‌سابقه‌يي از حملات صهيونيست‌هاي افراطي به بيت‌المقدس در سال جاري گزارش داده‌اند. اردن بيم آن را دارد كه ادامه درگيري‌ها در كرانه باختري به درون مرزهاي اين كشور سرايت كند. اكثريت جمعيت اردن را فلسطين‌تبارهايي تشكيل مي‌دهند كه در سال ۱۹۴۸ و در پي تشكيل اسراييل به اردن گريختند.
اما براي فلسطيني‌ها موضوع نگران‌كننده‌تر و خطرناك‌تر، از دست دادن وحدتي است كه پس از تلاش‌هاي بسيار به دست آورده‌اند. با افزايش تنش‌ها در بيت المقدس، وحدت ملي فلسطيني‌ها كه اسراييل نتوانست با جنگ غزه از آنها سلب كند، در خطر قرار گرفته است. دولت وحدت ملي فلسطين پيش‌تر در سال ميلادي جاري و به دنبال آشتي دو جنبش اصلي فلسطيني، يعني فتح و حماس تشكيل شد.
پس از آن اسراييل با هدف از بين بردن دولت وحدت فلسطيني‌ها در تابستان گذشته با حمله به نوار غزه، بيش از دو هزار و 150 فلسطيني را به شهادت رساند و هزاران نفر ديگر را بي‌خانمان كرد. آن زمان دو طرف فلسطيني در برابر فشارها مقاومت كردند اما اكنون ظاهرا موضوع بازسازي غزه بر دولت وحدت ملي فلسطين سايه انداخته است. برخي از اعضاي حماس در اظهاراتي دولت فلسطيني را به قصور در بازسازي غزه متهم مي‌كنند.
در اين شرايط كه ده‌ها فلسطيني به مدت سه هفته است كه در مصر منتظر بازگشايي گذرگاه رفح و بازگشت به خانه‌هايشان در غزه هستند، طرف‌هاي فلسطيني با معضل برخورد با اقدامات غيرقانوني و خودسرانه اعضاي تندرو خود روبرو هستند. تشكيلات خودگردان فلسطين، حماس را مسوول انفجارها در مقابل خانه‌هاي اعضاي فتح در غزه مي‌داند كه هفته پيش رخ داد اما حماس اين اتهام را رد مي‌كند. پس از اين حوادث، منازعه‌هاي لفظي بين مقامات دو گروه فلسطيني رخ داده و حتي مراسم فتح در غزه به مناسبت سالگرد ياسر عرفات لغو شده است. اما اسماعيل هنيه، معاون رييس دفتر سياسي جنبش مقاومت اسلامي فلسطين حماس در اظهاراتي ضمن شاره به اينكه حماس همچنان در تلاش براي تحقق نهايي آشتي ملي است، ابراز اميدواري كرده است كه تمامي بندهاي توافقنامه آشتي ملي به مرحله اجرا گذاشته شود. جنبش حماس برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري، پارلمان و شوراهاي محلي را بهترين راه برطرف كردن اختلاف‌نظرها ميان گروه‌هاي فلسطيني مي‌داند.
هيات عربستاني در عراق
پس از سفر فواد معصوم رييس‌جمهوري عراق به رياض، اكنون خبر مي‌رسد يك هيات امنيتي عربستان براي گفت‌وگو با مقامات عراق به بغداد سفر مي‌كند. منابع عربستاني گزارش دادند اين هيات امنيتي عربستان در روزهاي آينده به بغداد سفر مي‌كند تا مقدمات بازگشايي سفارت اين كشور را فراهم كند. ابراهيم جعفري وزير امور خارجه عراق گفته است:
«سعود الفيصل، وزير امور خارجه عربستان بارها به من گفته است سفارت عربستان در بغداد به زودي فعاليت خود را از سرخواهد گرفت».