۵ مهر ماه روز جهاني گردشگري
پيامهاي پسابرجامي آمارهاي گردشگري
حسن ارگي
مدتي پيشخبري روي خروجي يكي از خبرگزاريها قرار گرفت مبني بر اينكه « بيش از60هزار گردشگر خارجي در ماههاي اخير از استان اصفهان ديدن كردهاند و ورود اين تعداد گردشگر خارجي در 10 سال گذشته بيسابقه بوده است. »در نگاه نخست اين آمار بايد خوشحالكننده باشد زيرا ورود هر گردشگر خارجي بر اساس محاسبات اقتصادي «معادل فروش ۳۰ بشكه نفت سود دارد.» اين مساله البته در حوزه ايجاد مشاغل مرتبط و چرخش فضاي اقتصادي نيز ميتواند قابل تامل باشد. صنعت گردشگري را نوعي سرمايهگذاري غيرمستقيم خارجي در داخل كشور دانستهاند كه اثرهاي انبساطي آن در كليه بخشهاي اقتصادي، نقش توسعهاي دارد. اگرچه انتظارات اوليه درباره برجام به باور برخي چندان با آنچه اتفاق افتاده منطبق نيست اما تحليل اين مساله بايد با توجه به شرايط بعدي در روند اجراي برجام همراه باشد. بهطور مشخص شاهد بوديم كه پس از توافق هستهاي كنگره امريكا در اقدامي تخريبي براي كاستن از فوايد و مزاياي برجام « قانون تحريم ويزايي »را تصويب كرد كه-پيشتر نگارنده در يادداشتي از آن با عنوان «شليك كنگره به گردشگري ايران در پسا برجام» ياد كردم - تاثير منفي در روند ورود گردشگر به كشور داشت اما با وجود اين كارشكنيها بازهم شاهد آمار قابل توجه حضور گردشگران در كشور هستيم كه حكايت از پتانسيل بالاي ايران در اين حوزه دارد. يقينا با مداقه و تحليلي كارشناسانه در خصوص چگونگي نحوه رسيدن به اين ركورد ميتوان گفت يكي از حداقل دستاوردهاي برجام كاهش مساله ايران هراسي در جامعه جهاني است. همانطور كه رييسجمهور و و زير خارجه بارها بر اين مساله به عنوان يكي از دستاوردهاي برجام تاكيد كردهاند تغيير نگاه بينالمللي و گرفتن بهانه از دولتها و رسانههاي مغرض ميتواند فعاليتهاي آنها در عرصه ايران هراسي را خنثي كند و اين تغيير نگاه سبب استقبال شهروندان ديگر كشورها براي سفر به ايران اسلامي شده است. يكي ديگر از پيامهاي اين آمارهاي قابل تامل ورود گردشگران خارجي به كشور، تاييد ثبات و امنيت ايران است. در حالي كه بسياري از مقصدهاي گردشگري منطقه و به ويژه تركيه دستخوش نا امني و بمبگذاري است ايران از جذابيت بالايي براي گردشگران برخوردار است.
با توجه به اين شرايط و در حالي كه اقتصاد كلان كشور از ركود رنج ميبرد مسوولان بايد از راههاي مختلف براي خروج سريعتر از اين روند استفاده كنند. بديهي است با توجه به پتانسيلهاي اشاره شده در صنعت گردشگري از دست دادن اين فرصت قابل قبول نيست. در حالي كه روند ورود گردشگران خارجي به كشور در حال افزايش است ميتوان با توسعه مسيرهاي گردشگران خارجي در كشور هم مناطق كمتر شناخته شده در داخل كشور را براي توريستهاي مشتاق خارجي معرفي و هم به نوعي توزيع بهتر منافع حاصله از گردشگري كمك كرد.
در اين ميان البته نبايد از پتانسيل بالاي گردشگري داخلي نيز غافل بود چرا كه حجم سفرهاي داخلي و ميزان گردش مالي اين بخش نيز قابل توجه است لذا نكته حايز اهميتي كه نبايد برنامهريزان و فعالان بخش گردشگري از آن غافل شوند، توسعه مقاصد گردشگري در داخل كشور است. چرا كه ميتواند در راستاي درونزايي اقتصاد اشتغال و رونق اقتصادي را در جاي جاي ايران زيبا فراهم آورد و هرخانه روستايي را مبدل به يك كارخانه توليدي صنايع دستي و محل اسكان گردشگران با رويكرد بوم گردي كند. مقاصد گردشگري جديد و توسعه بومگردي در اقصينقاط كشور و تقويت زيرساختها در شهرهاي نمونه بينالمللي همچون شهميرزاد در شهرستان مهديشهر در فاصله تقريبي دو ساعته پايتخت ميتواند به عنوان مكاني جذاب با بهرهگيري از ظرفيتهاي اكوتوريست، پارك ملي سيدوا كه محل زندگي بسياري از گونههاي در حال انقراض حياط وحش و گونههاي گياهي است، جنگلهاي انبوه، زيبا و نادر هيركاني در كنار كويرو همچنين نخلستانهاي خرما در جنوب كشور، طبيعت بكر كوير، زيباييهاي خيرهكننده گردنه حيران در اين راستا مورد توجه قرار گيرد.