حاشيه نگاري بيست و سومين نشست مجمع جهاني انرژي
روسيه با اوپك همراه شد
گروه اقتصادي
روسيه دست دوستي اوپك را به گرمي فشرد.
بيست و سومين مجمع جهاني انرژي در حالي هفته گذشته پايان يافت كه ديدار وزراي انرژي عربستان و روسيه و اعلام موافقت ولاديمير پوتين با طرح فريز نفتي اوپك، اميدها را به ترميم قيمت نفت در ماه‌هاي آينده افزايش داد.
كنفرانس جهاني انرژي كه نخستين‌بار در سال 1924 آغاز به كار كرد، در حالي بيست و سومين اجلاس خود را به پايان مي‌برد كه حواشي اين جلسه، چند روز پيش از آغاز آن كانون توجه تحليلگران و بازارگردانان نفت بود. البته كنفرانس جهاني انرژي به دليل طرح مسائل كلان انرژي و جهان بيشتر نقش مشورتي براي كشورها دارد و توصيه‌هايي در اين كنفرانس به كشورها مي‌شود كه مي‌تواند براي آينده انرژي جهان موثر باشد. امسال اما، نشست‌هاي دوجانبه در حاشيه اين اجلاس، بيش از همه زمان‌ها جذاب بود به اين دليل كه سه سال است بازار نفت از قيمت‌هاي پايين زجر مي‌كشد و حالا همه سران كشورهاي توليدكننده انرژي متفق‌القول شده‌اند كه براي زيان قيمت‌ها چاره‌انديشي كنند. در اجلاس اخير نيز نشست مشترك خالد الفالح، وزير نفت عربستان با الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه، مسائل ديگر را تحت‌الشعاع قرار داد چرا كه همزمان با رايزني اعضاي اوپك براي رسيدن به تصميم جمعي درباره اجراي طرح كاهش توليد نفت، روسيه نيزرضايت خود را براي همكاري با اعضاي اوپك در اجراي اين تصميم اعلام كرد و بدين‌ترتيب فريز نفتي به طرحي فراتر از اوپك تبديل شد. روسيه يكي از مهم‌ترين و بزرگ‌ترين توليدكنندگان نفت در عرصه جهاني است كه هر چند عضو اوپك نيست اما پس از تصويب طرح اوپك، از اين امر استقبال كرده است. در نشست استانبول علاوه بر وزير انرژي اين كشور، ولاديمير پوتين نيز هيات اين كشور را همراهي مي‌كرد. با اين حال ايران با وجود تاثيرگذاري بالا و يكي از اركان اصلي طرح فريز نفتي، در تصميم اخير اوپك در اين نشست حضور نداشت.
نشست وزير انرژي عربستان و روسيه، در بازار نفت مثل نشستي بين دو كشور متخاصم است كه كاهش جهاني قيمت نفت و بحران اقتصادي آنها را ناچار به گفت‌وگو و همكاري با يكديگر مي‌كند تا بار ديگر ثابت شود، منفعت اقتصادي نه تنها مي‌تواند بر جهت‌گيري سياسي تاثيرگذار باشد بلكه مي‌تواند آن را تغيير هم بدهد.
روسيه از اقدام اوپك حمايت مي‌كند
ولاديمير پوتين روز دوشنبه در اجلاس جهاني انرژي طي سخناني با انتقاد از سياست كاهش قيمت نفت، گفت: اين وضعيت باعث تاخير دراجراي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري به ميزان 500 ميليارد دلار در جهان شده است.
پوتين درحالي از وضعيت توليد اضافي دربازار نفت گلايه كرد كه وزير نفت عربستان نيز در صف اول اين سخنان را گوش مي‌داد. پوتين با اعلام آمادگي كشورش براي همكاري با توليدكنندگان بزرگ نفت دنيا براي محدودسازي توليد، گفـت: «درشرايط فعلي حاكم بر بازار جهاني نفت، راه تثبيت قيمت‌ها، محدودسازي توليد است. در اين راستا روسيه ازاقدام كشورهاي عضو اوپك براي محدودسازي توليد نفت استقبال مي‌كند.»
رييس‌جمهوري روسيه تاكيد كرده كه افت قيمت‌هاي نفت، يك فلاكت نيست. او گفت: «برخي‌ها فكر مي‌كنند افت ناگهاني بيش از دوبرابر قيمت نفت در بازارهاي جهاني موجب افت جدي اندوخته‌هاي هيدروكربوري شده است اما براي اين ادعا، داده مشخصي در دست نيست. در شرايط فعلي براي تثبيت قيمت‌ها، كاهش سقف توليد مي‌تواند راه‌حل درستي باشد؛ لذا ما از اقدام اوپك در اين راستا حمايت مي‌كنيم.»
پوتين با غيرقابل قبول ارزيابي كردن محدودسازي انرژي به خاطر منافع سياسي ازسوي برخي كشورها گفت: «درست نيست كه دسترسي به سرمايه و فناوري با ادعاهاي گوناگون محدود شود. چنين رويكردهايي موجب بي‌ثباتي اقتصادي مي‌شود. روسيه به عنوان يك كشور بزرگ توليدكننده انرژي به كمك‌ها و حمايت‌هاي خود از توسعه پايدار ادامه داده و براي كشف منابع جديد سرمايه‌گذاري خواهد كرد و استخراج را در شرايط سخت هم ادامه خواهيم داد. روسيه همواره كشور قابل اعتمادي در تامين انرژي
خواهد شد.»
قيمت نفت مي‌تواند 60 دلار شود
از نكات قابل توجه اجلاس استانبول، نشست مشترك وزراي انرژي عربستان و روسيه بود؛ نشستي كه نتايج خوبي براي بازار جهاني نفت داشت. خالدالفالح، وزير نفت عربستان، پس از اين ديدار، كنفرانس انرژي در استانبول را گامي بزرگ رو به جلو ارزيابي كرد و گفت: «با توجه به گفت و شنودهايي كه در حاشيه كنفرانس انرژي داشتم، كاملا واضح است كه بسياري از كشورها حامي تصميم اوپك در الجزاير نيستند اما، مشتاق مشاركت هستند. صحبت از حمايت نيست بلكه سخن از همكاري در مسيري است كه ما به دنبال آن هستيم تا از طريق آن براي تسريع روند برقراري توازني كه از قبل در جريان است، تلاش كنيم.»
به گفته وي، اين تلاش‌ها في‌نفسه در رابطه با قيمت نفت نيست بلكه اين پيام را براي صنعت نفت مي‌فرستد كه سرمايه‌گذاري را دوباره از سربگيرد.
او همچنين گفت كه به اين توافق خوشبين است و قيمت‌ها تا آخر سال به ۶۰ دلار در هر بشكه افزايش خواهد يافت؛ پيش‌بيني‌اي كه شايد خيلي زود به نتيجه برسد، چه آنكه پس از اين اظهارات قيمت نفت تا 52 دلار افزايش يافت.
اظهار خوشحالي توليدكنندگان نفت از توافق
پس از نشستي كه به اعلام همكاري روسيه و اوپك منجر شد، وزير انرژي قطر هم در واكنشي به اين توافق گفت: مذاكرات استانبول مثبت بوده و همكاري‌هاي خوبي بين اعضاي اوپك و غيراوپكي‌ها ايجاد شده است.
وزير امارات متحده نيز دراين خصوص گفته است: براي ايجاد تعادل در بازار تلاش‌هاي بيشتر از اوپك نياز است. بايد متوجه بود كه كشورهاي توليدكننده ديگر مانند توليدكننده‌هاي شيل نفتي امريكا نيز بايد كارشان را انجام دهند.
بنا به گفته محمدبن صالح الساده، اگر همگي به اين نتيجه برسيم كه در بازار مازاد عرضه وجود دارد، نياز داريم كه آن را اصلاح كنيم، درواقع يك دعوتنامه براي تمامي كشورها براي همكاري فرستاده‌ايم. زماني كه دومين توليدكننده بزرگ نفتي جهان قبول همكاري كرد اوپك توانست به هدف اصلي خود در استانبول برسد. مرحله بعدي اين است كه كشورهاي عضو اوپك كه نيمي از نفت جهان را تامين مي‌كنند، همكاري كنند. به همين دليل در آينده اوپك با عراق و ونزوئلا در رابطه با ميزان توليدات آنها گفت‌وگو خواهد كرد.
دبيركل اوپك، محمد باركيندو هم با استقبال از همكاري روسيه با اوپك پيروزمندانه اين توافق را حاصل رياست خود مي‌داند. او با اشاره به نقش روسيه مي‌گويد: ما از وفاداري روسيه در اين رابطه مطمئن بوده و بسيار خوشبين هستيم كه كشورهاي غيراوپكي نيز با ما همكاري كنند. عربستان سعودي در حالي تركيه را ترك كرد كه علاوه بر همكاري خود همكاري روسيه را براي كاهش توليدات به دست آورد.
الكساندرنووآك، رييس‌جمهوري روسيه هم در اين رابطه گفته است كه اين توافق به نظر توافق خوبي است. زيرا توقف در توليد و كاهش توليد براي تعادل در بازارهاي انرژي يك نياز است. او همچنين اعلام كرد روسيه با طرح فريز نفتي مخالفتي ندارد.
اما اين خوشحالي بين اوپك و روسيه براي رسيدن به قيمت‌هاي بالاتر در بازار نفت، هنوز منجر به واكنش توليدكنندگان ديگر بازار مثل امريكايي‌ها نشده است. با اين حال تورد لين، وزير نفت و انرژي نروژ طي مصاحبه‌اي گفت هنوز زود است تا به نتيجه اين توافق خوشحال باشيم. آنها مراحل خوبي را طي كردند و به نظر مي‌رسد نتيجه اين توافق در نزديكي‌هاي كريسمس يا اوايل سال آينده قطعي شود.